Alkaloidy stanowią niezwykle interesującą grupę substancji chemicznych. Występują w wielu roślinach. Są też produkowane przez niektóre gatunki salamander - jaką pełnią tam funkcję, nie do końca wiadomo. Na człowieka działają silnie toksycznie, a w małych dawkach - także leczniczo. Z tego ostatniego powodu ludzie postanowili ulepszyć przyrodę. Pierwszym alkaloidem wyizolowanym przez chemików prawie dwa wieki temu była morfina. Uzyskano ją z opium, czyli z mleczka maku lekarskiego. Morfina jest wciąż wykorzystywana jako silny lek przeciwbólowy. Zarazem ma silne działanie narkotyczne i jej częste stosowanie może być przyczyną uzależnień.
Sok mleczny makówek to najbogatsze na świecie źródło alkaloidów. Dotychczas naukowcy znaleźli w nim ponad 20 takich związków. Obok morfiny najlepiej znane są: papaweryna używana jako środek rozkurczowy, oraz kodeina stosowana do łagodzenia napadów kaszlu. Do tego samego celu może służyć również heroina, którą od ponad stu lat syntetyzuje się z morfiny.
Brytyjski badacz historii maku, biochemik Thomas Roberts twierdzi, że roślina ta była uprawiana w zachodniej części Morza Śródziemnego już 8 tys. lat temu. Następnie pola makowe pojawiły się w Szwajcarii, Włoszech, Niemczech, a w epoce żelaza uprawą maku i zbieraniem główek makowych zaczęli się zajmować także rolnicy z terenów dzisiejszej Polski i Wielkiej Brytanii. - Znaleziska archeologiczne sugerują, że mak lekarski był jedną z pierwszych roślin uprawnych.
Niewykluczone, że to on dał początek rolnictwu. Dopiero potem zaczęto uprawiać zboża. Dawniej medycyna miała wiele wspólnego z magią i religią. Opium było stosowane do uśmierzania bólu, zarazem służyło jako substancja odurzająca. Szamani byli zarówno kapłanami, jak i lekarzami. Zapewne to oni odkryli niezwykłe właściwości maku i zaczęli go potem uprawiać - mówi Roberts.
Źródło:
, Głos Szczeciński:Mak lekarski- źródło wielu związków
