Co wpływa na uprawę rzepaku? Opinie naukowców i sztucznej inteligencji

O czynnikach, które wpływają na uprawę rzepaku mówiono w czasie Międzynarodowego Dnia Rzepaku "Eurorzepak 2023" – 18 maja br. w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Na ten temat wypowiadali się naukowcy, politycy i sztuczna inteligencja.

Pytanie postawił jej dr Jerzy Plewa, niezależny ekspert, były dyrektor generalny Komisji Europejskiej ds. rolnictwa.

- Zapytałem Chat GPT (najbardziej zaawansowany system sztucznej inteligencji uruchomiony w listopadzie 2022 r. – przyp. red.), jakie czynniki determinują sytuację sektora roślin oleistych w Polsce i Unii Europejskiej? Otóż warunki pogodowe podał na pierwszym miejscu, politykę unijną na drugim, dalej popyt na rynkach światowych, a dla Polski – rynek rzepaku w Niemczech, z uwagi na duże relacje handlowe z naszym sąsiadem. Wskazał też biopaliwa, nawozy i ceny energii. Większość zgodzi się z tym, że to bardzo istotne czynniki dla uprawy rzepaku w kraju i Europie.

Sztuczna inteligencja miała w tej sprawie zalecenia: - Promowanie zrównoważonego rolnictwa, wsparcie finansowe i popyt na biopaliwa – wyliczał dr Plewa. - Za wyzwania uznała zmniejszenie dopłat bezpośrednich, koszty związane ze zmianą praktyk rolniczych i konkurencję o ziemię, chodzi o wykorzystywanie ziemi na cele nierolnicze.

O wyzwaniach i perspektywach w produkcji rzepaku ze strony nauki mówiła prof. dr hab. inż. Małgorzata Szczepanek z Politechniki Bydgoskiej: - Moje przemyślenia częściowo pokrywają się z opinią sztucznej inteligencji. Na pewno jednym z wyzwań będą zmiany klimatyczne, czyli częstsze występowanie wysokich temperatur i zmniejszenie ilości opadów.

Skutkiem będzie przyrost agrofagów. - To, że ich liczebność na naszej szerokości geograficznej będzie wrastała, pokazują wielowymiarowe modele matematyczne - podkreślała prof. Szczepanek. - W przypadku szkodników, spodziewamy się bardzo dużej presji w przyszłości. Już silnie się namnażają, rośnie liczba pokoleń, coraz większym zagrożeniem są chowacze, mszyce, pchełki, ślimaki i inne. Mamy też problem uodparniania się agrofagów na stosowane substancje aktywne.

Do tego wycofywane są kolejne środki ochrony roślin. - Czy te substancje będą zastąpione skutecznymi? - pytała prof. Szczepanek. - Wiadomo, że nie są skuteczne przy jednym stosowaniu, co oznacza, że trzeba ich używać więcej. Trudno to wszystko pogodzić. Szacowane obniżenie plonu rzepaku wskutek wycofywania substancji aktywnych jest spodziewane od 20 do 50 proc. To bardzo dużo. Szansą są nowe odmiany, bardziej odporne. Takich szukamy.