"Czeskie prawo jazdy załatwię każdemu, nawet jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia"

Zobacz wideo: Dawne toruńskie fabryki samochodów

Michaił (ponoć z Ukrainy, ale mieszkający w Bydgoszczy) wstawił na portal społecznościowy ogłoszenie, które tak się zaczyna: „Pomagam przyszłym kierowcom w zdaniu egzaminów na prawo jazdy. Prawo jazdy będzie czeskie. Krótki termin realizacji, nawet przed świętami Bożego Narodzenia”. Autor anonsu nie podaje numeru telefonu. Kto zainteresowany, niech pisze w wiadomości prywatnej, więc piszę. Po chwili dostaję odpowiedź - opis procedury. Otrzymam meldunek w Czechach, chociaż oczywiście nigdzie się nie wyprowadzę. Tam też będę niby chodziła na kurs - niby, bo w rzeczywistości żadnych zajęć nie będzie.

Będą natomiast egzaminy na prawo jazdy. Nie powinnam się martwić. Zda je podstawiony człowiek. A propos tego człowieka: mam wysłać mailem swoje zdjęcie, tzn. twarzy.

- Po to, żebyśmy mogli dopasować do wyglądu klienta osobę, która stawi się na egzaminach - tłumaczył Michaił innej rzekomo chętnej. - Po egzaminach załatwimy wszystkie formalności i przesyłką kurierską wyślemy pani prawo jazdy. Plastikowe, z wpisem do systemu.

Ukrainiec nie zacznie załatwiać mojej sprawy, jeżeli nie przekażę mu zaliczki. Chodzi o 250 złotych przelewem. Resztę, czyli 4350 zł, zapłacę przy odbiorze. Wtedy też, w obecności kuriera, będę mogła sprawdzić zawartość paczki. - Tyle że, te paczki nigdy nie docierają do zamawiającego - zaznaczają ci, którzy dali się nabrać w ten sposób. - Po wpłacie zaliczki, autor ogłoszenia znika.
Nie przelałam ani złotówki, ale może ktoś to zrobił, bo faktycznie po Michaile w sieci ani śladu.

Ci, którzy obiecują załatwienie przez internet prawa jazdy, mają swoje cenniki. Kto zamierza kupić najpopularniejsze, czyli kategorii B (na samochody osobowe), ten musi zapłacić przykładowo 4600 zł. Gdyby miało to być prawo jazdy kat. C (na ciężarówki), wyda 4800, a jeżeli na tira z przyczepą (C+E), będzie go to kosztowało 7200.

Dla porównania: uczestnik kursu na prawo jazdy, organizowanego przez szkołę jazdy w województwie kujawsko-pomorskim, zapłaci jakieś 2200 zł za zajęcia teoretyczne i praktyczne (to akurat w przypadku prawa jazdy kat. B). Jeśli nie opanuje umiejętności za kierownicą, musi wykupić dodatkowe jazdy. Potem dochodzą koszty egzaminów państwowych. Często jest tak, że kursantowi nie powiodło się kilka razy na egzaminie praktycznym. Wtedy suma wydatków może być porównywalna do stawek, jakich życzą sobie ci, którzy oferują bezstresowe, czyli lewe prawa jazdy. To jednak zazwyczaj deklaracje bez pokrycia.

Oszuści teraz już nie proszą o wpłatę całej kwoty za „usługę”. Wiedzą, że mało kto zgodzi się przekazać im kilka tysięcy, nie mając gwarancji, że dostanie upragniony dokument. Naciągacze stosują więc sztuczkę psychologiczną. Każą wpłacić klientowi 200 czy 300 zł tytułem swoistej zaliczki. Taka kwota najczęściej jest do przyjęcia przez zainteresowanego prawkiem. Istnieje ryzyko mniejszej straty.

A ta strata zazwyczaj następuje. Ogłoszeniodawcy prawdopodobnie właśnie tylko na tych zaliczkach zależy. Jeśli na każdy jego anons odpowiedzą trzy, cztery osoby i każda z nich uiści tzw. opłatę wstępną, to on już ma 750 albo 1000 zł zarobku.
Podobnych ofert jest wiele, nawet w promocji. Jedna z nich: „Okazja! W grudniu 2021 prawo jazdy za 4000. Cena regularna: 4500. Dzwoń albo pisz”.
Nie wiadomo, czy dzwonią i piszą. Wiadomo z kolei, że zainteresowanie jest spore. Na portalu darmowych ogłoszeń tylko od początku grudnia br. do wczorajszego popołudnia anons został wyświetlony ponad 400 razy.

- Sam fakt pojawienia się propozycji zakupu prawa jazdy powinien budzić wątpliwości - komentuje Andrzej Gross, dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Bydgoszczy. - Kto zamierza zostać kierowcą, ten wie, jak wygląda procedura uzyskania prawa jazdy. Tego nie da się ominąć.

Przed laty zdesperowani kursanci próbowali przekupić egzaminatorów WORD-ów. Dzisiaj to niemożliwe.

- Jedną z form działania antykorupcyjnego stanowi pełen monitoring - dodaje Gross. - W każdym samochodzie egzaminacyjnym są cztery kamery, rejestrujące obraz i głos. Wiedzielibyśmy o próbie przekupstwa.

To dlatego niektórzy próbują zdobyć prawko za granicą.

Policja szuka autorów postów z propozycjami zakupu dokumentu. - Ustalamy IP komputera, z którego wysyłane są takie ogłoszenia - mówi mł. insp. Monika Chlebicz, rzecznik Komendanta Wojewódzkiego Policji w Bydgoszczy. - Jeżeli jest to na terenie naszego regionu, to my zajmujemy się sprawą. Gdy jest spoza naszego terenu, przekazujemy ją jednostce, działającej na tym obszarze.

Nieprzyjemności może mieć też kupujący. W necie pokazują się nie tylko oferty zakupu prawa jazdy. Te, dotyczące załatwienia dowodu osobistego, zaświadczenia o zarobkach i ukończeniu kursu przedmałżeńskiego też zobaczysz.

Sprawę można załatwić legalnie, choć czasami potrzeba cierpliwości. Kursant-rekordzista, który do egzaminów w bydgoskim WORD-zie podchodził kilkadziesiąt razy, tę cierpliwość miał.