Czy pompa ciepła wciąż jest opłacalnym rozwiązaniem?

W 2022 r. w Polsce sprzedano około 200 tys. pomp ciepła, natomiast z danych szacunkowych Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła wynika, że w pierwszym kwartale 2023 r. liczba sprzedanych urządzeń wynosiła 43-47 tys. Podobną tendencję widać też w statystykach programu Czyste Powietrze – rządowego planu dofinansowań zakupu pomp ciepła i termomodernizacji budynków. Od lutego 2022 r. w przeważającej części wniosków o dofinansowanie beneficjenci deklarują plan montażu pompy ciepła.

Pompa jest urządzeniem bardzo wydajnym, a przy tym bezobsługowym – zapewnia „czyste” ogrzewanie bez konieczności martwienia się o ceny węgla czy gazu, bez problematycznego dokładania do pieca, czyszczenia go i konserwacji. Nic dziwnego, że w obecnych – bardzo zabieganych i wymagających – czasach prym wiedzie właśnie takie wygodne źródło ciepła. Polacy są bardzo zadowoleni z pomp i wszystko wskazuje na to, że zainteresowanie nimi nadal będzie wysokie. To jednak nie każdemu się podoba i nie dla każdego jest opłacalne...

Pompy ciepła od kilku lat są najbardziej opłacalnymi źródłami ciepła, a przy tym rozwiązaniami uniwersalnymi sprawdzającymi się w każdym rodzaju obiektów – począwszy od nowego pasywnego domu, po kilkudziesięcioletni budynek poddany wcześniej odpowiedniej termomodernizacji.

Pompa ciepła powietrze-woda umożliwia nie tylko ogrzewanie pomieszczeń, ale też przygotowanie ciepłej wody użytkowej. To urządzenie nie ma sobie równych pod względem efektywności i zapewne jeszcze długo się to nie zmieni. Do uszu posiadaczy pomp i zainteresowanych nimi osób zaczyna jednak docierać coraz więcej sprzecznych informacji. Z jednej strony słyszy się, że pompa ciepła to najoszczędniejsze rozwiązanie, a z drugiej pojawiają się głosy, że pompy są już przeżytkiem, że ich eksploatacja okazała się droga, zdarzają się problematyczne awarie i ogólnie lepiej tej technologii unikać. Jak jest naprawdę? Czy pompa ciepła się opłaca, czy należy szukać innych rozwiązań?

Opłacalność pomp ciepła nie jest mitem – udowadniają ją wyniki badań. Naukowcy ustalili, że pompy w niskich temperaturach są aż dwukrotnie wydajniejsze niż systemy bazujące na paliwach kopalnych, natomiast informacje jakoby te urządzenia nie radziły sobie z ogrzewaniem domów w niskich temperaturach, są zwyczajnie fałszywe i rozprzestrzeniane w celu dezinformacji. Warto jeszcze wspomnieć, że analiza wykonana przez Uniwersytet Oksfordzki i Think Tank Regulatory Assistance Project wykazała, że pompy ciepła przewyższają wydajnością gazowe i olejowy systemy grzewcze nawet w temperaturach dochodzących do -30°C.

Głównym argumentem podejmowanym przez przeciwników pomp ciepła jest fakt, że urządzenia te korzystają z energii elektrycznej, która jest teraz droga – trzeba jednak mieć świadomość, że w tym kontekście rzeczywistość jest mocno naginana. Pompa ciepła powietrze-woda co prawda pobiera energię elektryczną, ale nie w takich ilościach, żeby eksploatacja urządzenia przestała być opłacalna. Korzystanie z pompy ciepła KAISAI nie generuje tak dużych kosztów, jak ma to miejsce w przypadku wykorzystania paliw kopalnych. Przykładem może być pompa ciepła Arctic Split KAISAI z zasobnikiem c.w.u. – energooszczędna pompa o klasie A+++ / A++ i z wysokim współczynnikiem COP informującym o doskonałej efektywności energetycznej.

Mylne jest też przeświadczenie, że pompa ciepła nie opłaca się bez fotowoltaiki. To mit. Co prawda współpraca pompy z mikroinstalacją PV zapewnia maksimum oszczędności, ale takie ogrzewanie jest korzystniejsze niż węgiel czy gaz, nawet bez fotowoltaiki.

Żeby zrozumieć informacyjny chaos związany z pompami ciepła, trzeba dojść do jego źródła, a jest nim rynek gazowy, który przez pompy traci zyski. Nieprawdopodobne? Wręcz przeciwnie – wystarczy przyjrzeć się sytuacji, która ma miejsce w Wielkiej Brytanii, gdzie lobby firm zajmujących się produkcją kotłów gazowych opóźnia przejście Brytyjczyków na energooszczędne źródła energii i jednocześnie promuje ogrzewanie domów gazem.

Wzrost popularności pomp ciepła nie ulega żadnej wątpliwości, ale nie dla każdego jest to korzystne. Cierpią na tym szczególnie sprzedawcy gazu ziemnego i producenci kotów gazowych. W ich interesie jest spadek zainteresowania pompami, a najlepiej osiąga się to poprzez zrażenie do nich społeczeństwa. Na szczęście nie tak łatwo to zrobić, bo pompy zyskały ogromne uznanie, a wynikające z ich zastosowania oszczędności da się jednoznacznie udokumentować.

Na rosnącą popularność pomp ciepła powietrze-woda wpływa nie tylko ich efektywność i oszczędność eksploatacji, ale też dostępność dotacji na zakup i montaż. Dofinansowania do pomp ciepła w ramach programów Czyste Powietrze i Mój Prąd umożliwiają dostęp do nowoczesnej technologii grzewczej nie tylko majętniejszym osobom mogącym sobie pozwolić na wyłożenie kilkudziesięciu tysięcy złotych na zakup pompy, ale też tym notującym dużo niższe dochody.

Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze uzyskają beneficjenci planujący termomodernizację budynku mieszkalnego, natomiast z programu Mój Prąd 5.0 mogą skorzystać posiadacze mikroinstalacji PV. Dotacja do pomp pozwala znacząco zwiększyć efektywność energetyczną budynku bez konieczności inwestowania własnych środków.