Ekologiczna energia z wierzby nie zawsze możliwa. W uprawie na Kujawach i Pomorzu przeszkadza susza

Wierzby nie rosną tylko w Australii i na Antarktydzie. Na świecie sklasyfikowano ok. 450 gatunków wierzby, w Europie 64, a w Polsce 26.

Szczególnie cenne w rolnictwie są wierzby energetyczne, jednak ich potencjał ciągle czeka na szersze wykorzystanie.
W opracowaniu na temat „Odnawialnych źródeł energii – zasobów i możliwości wykorzystania na terenie województwa kujawsko-pomorskiego”, wykonanym dla marszałka województwa, czytamy, że wierzba energetyczna może być uprawiana w naszym regionie z powodzeniem:

- Badania prowadzone od wielu lat przez Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Bydgoszczy, a także funkcjonujące plantacje eksperymentalne oraz indywidualne, dowodzą, że rośliny energetyczne są odporne nawet na bardzo zmienne warunki klimatyczne (mroźne zimy, gorące lata), a uzyskiwane plony mogą być satysfakcjonujące.

IHAR monitorował uprawę wierzby na plantacjach w Suponinie i Marcelewie w powiecie bydgoskim.
Z obserwacji badaczy wynika, że optymalna dla wierzby energetycznej jest gleba klasy III – IV. Gleby piaszczyste V i VI klasy mogą być przeznaczone pod uprawę wierzby pod warunkiem, że poziom wód gruntowych nie znajduje się poniżej 1,5 m oraz zostanie zapewnione dodatkowe nawadnianie i nawożenie.
Warto też zapamiętać z tych badań, że największe przyrosty wierzby występują od połowy czerwca do końca sierpnia i jeśli w tym czasie będzie susza, plon może być mniejszy nawet o połowę.

Wg Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa kujawsko-pomorskie jest narażone na susze. W 2021 r. niedobory wody odnotowano w ośmiu uprawach.

Jeśli jednak ktoś szuka pomysłu na zagospodarowanie gruntów podmokłych, wierzba może być dobrym rozwiązaniem. Instruktaż dla rolników zainteresowanych uprawą wierzby energetycznej opracował Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie:
- Glebę do sadzenia najlepiej przygotować jesienią. Przed głęboką orką 35-40 cm korzystnie jest rozsiać nawozy fosforowo-potasowe lub jako przedplon zastosować mieszaninę roślin strączkowych. Należy też wykonać talerzowanie i bronowanie oraz bardzo ważne odchwaszczenie.

Materiałem nasadzeniowym są sztorby długości około 20 cm, które sadzi się 1-3 cm powyżej gleby mechanicznie lub ręcznie. Przed posadzeniem należy końce sztorbów zanurzyć w wodzie na 2-3 dni. Odległości w rzędach należy dostosować do posiadanego sprzętu, ale bardzo często jest to 75 cm, a odległość między sadzonkami 33 cm. Przy takiej rozsadzie na 1 ha potrzeba około 40 tys. sadzonek. Należy pamiętać, że nie można posadzić roślin pod liniami energetycznymi gdyż osiągają one wysokość do 6 m.

Trudny jest pierwszy rok pielęgnacji uprawy wierzby energetycznej ze względu na chwasty.

- Zwalczanie ich w pierwszym roku wegetacji roślin jest podstawowym zbiegiem uprawowym. Duże zachwaszczenie w pierwszym roku jest najczęstszą przyczyną niepowodzenia uprawy tego gatunku w kolejnych latach!

Z szacunków badaczy wynika, że wystarczy 25 arów wierzby, żeby zaspokoić potrzeby energetyczne gospodarstwa na 25 - 30 lat.