Grypa ptaków w 2024 roku znów uderza. Kolejnych 10,5 tys. kaczek do wybicia. Objawy, które powinny niepokoić i trzeba zgłaszać

Wirus grypy ptaków powoduje duże straty gospodarcze. Tereny, w których występuje, obejmuje się restrykcjami, kraje importujące od nas mięso czy jaja wstrzymują handel. Straty idą zatem nie tylko w miliony kur, kaczek czy indyków, ale i złotych. Problem nie dotyczy tylko Polski. Z konsekwencjami grypy ptaków zmagają się producenci w Europie, USA czy Azji.

Jak podał Główny Lekarz Weterynarii, w 2023 roku w Polsce stwierdzono łącznie 68 ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków. Łącznie utrzymywane było w nich ponad 1,03 mln sztuk drobiu. Był to podtyp wirusa grypy ptaków H5N1.

W gospodarstwach komercyjnych stwierdzono do końca stycznia 2024 roku 7 ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu, łącznie obejmujących ok. 200 tys. ptaków.

• 1. ognisko, woj. dolnośląskie, 38 805 kaczek
• 2. ognisko, woj. zachodniopomorskie, 33 456 indyków rzeźnych
• 3. ognisko, woj. lubelskie, 18 000 indyków rzeźnych
• 4. ognisko, woj. lubelskie, 11 949 kaczek rzeźnych
• 5. ognisko, woj. łódzkie, 49 796 indyków rzeźnych
• 6. ognisko, woj. lubelskie, 30 654 brojlerów kurzych
• 7. ognisko, woj. wielkopolskie, 10 860 brojlerów kurzych

W lutym pojawiły się kolejne ogniska, najnowsze, zakomunikowane 26 lutego ma nr 20 i zostało stwierdzone na podstawie wyników badań laboratoryjnych z 21 lutego br. w gospodarstwie komercyjnym utrzymującym 10 560 kaczek rzeźnych w miejscowości Kałduny, gmina Iława, powiat iławski, woj. warmińsko-mazurskie.

Na terytorium Polski od początku 2024 roku stwierdzono:

• 20 ognisk HPAI u drobiu,
• 2 ogniska HPAI u ptaków utrzymywanych w niewoli,
• 9 ognisk HPAI u ptaków dzikich.

Kiedy na terenie fermy, gospodarstwa lekarz weterynarii po otrzymaniu wyników badań z laboratorium stwierdzi ognisko grypy ptaków, pod nadzorem urzędowym podejmowane są m.in. takie działania, jak niezwłoczne zabicie drobiu lub innych ptaków w sposób wykluczający rozprzestrzenianie się grypy ptaków.

GIW: Posiadaczowi zwierzęcia, który dopełnił obowiązku zgłoszenia podejrzenia, przysługuje ze środków budżetu państwa zapomoga za zwierzę, które padło z powodu zachorowania na grypę ptaków, zanim powiatowy lekarz weterynarii otrzymał informację o zgłoszeniu.

W gospodarstwie komercyjnym, w którym stwierdzono grypę ptaków, ponownie można umieścić zwierzęta po upływie 21 dni od dnia zakończenia ostatecznego czyszczenia i odkażania.

Główny Inspektorat Weterynarii wskazuje, że przebieg i objawy kliniczne zakażeń grypy ptaków są zróżnicowane i zależą od kilku czynników. Jest to zjadliwość wirusa, gatunek i wiek ptaków, towarzyszące zakażenia i stresogenny wpływ środowiska. W zakażeniach wirusami grypy ptaków zasadniczo wyróżnia się 2 postacie choroby:

• LPAI - Low pathogenic avian influenza, czyli wisko zjadliwa grypa ptaków
• HPAI - Highly pathogenic avian influenza, czyli wysoce zjadliwa grypa ptaków

W przypadku nisko zjadliwej grypy ptaków w przebiegu choroby może dojść do wzrostu zjadliwości wirusa w wyniku mutacji i przejście w wysoce zjadliwą grypę ptaków. Objawy kliniczne LPAI wahają się od niezauważalnych do umiarkowanych lub ciężkich objawów oddechowych. Śmiertelność według danych Głównego Inspektoratu Weterynarii waha się od 3 do 15 proc., zaś produkcja nieśna może spaść o 45 proc.

Wysoce zjadliwa grypa ptaków:

• objawy kliniczne to depresja, silne łzawienie, kichanie, duszność, obrzęk zatok podoczodołowych, sinica grzebienia i dzwonków, obrzęk głowy, nastroszenie piór, biegunka, objawy nerwowe;
• gwałtowny spadek lub zatrzymanie produkcji jaj, skorupy miękkie, ostatnie jaja zwykle bez skorup;
• w nadostrych i ostrych przypadkach padnięcia są nagłe, bez widocznych objawów lub w ciągu 24-48 godzin od pierwszych objawów. Śmiertelność może dochodzić do 100 proc.

Jeśli podejrzewasz, że drób, który posiadasz, może zmagać się z grypą ptaków, masz obowiązek zgłosić takie podejrzenie. Zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt jest to obowiązkiem, którego niedopełnienie stanowi wykroczenie.

GIW wyjaśnia, że posiadacz drobiu powinien zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej o wystąpieniu u drobiu następujących objawów klinicznych:

• zwiększona śmiertelność;
• znaczący spadek pobierania paszy i wody;
• objawy nerwowe takie jak: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów;
• duszność;
• sinica i wybroczyny;
• biegunka;
• nagły spadek nieśności.

Po dokonaniu zgłoszenia, zanim przybędzie urzędowy lekarz weterynarii, ma obowiązek izolować i strzec w gospodarstwie wszystkich przebywających tam ptaków. Ma wstrzymać się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktów z gospodarstwa, w szczególności mięsa, zwłok zwierzęcych, środków żywienia zwierząt, wody, ściółki, nawozów naturalnych.

Nie może wywozić z gospodarstwa materiału biologicznego (nasienia, komórek jajowych, zarodków). Powinien również uniemożliwić osobom postronnym dostęp do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się ptaki podejrzane o zakażenie lub chorobę.

Źródło: GIW