Jak długo trzeba poczekać, by znowu zastrzec PESEL? Czasem nawet 12 godzin!

Czytelniczka z Bydgoszczy chciała z partnerem wynająć mieszkanie. Ponieważ był to najem okazjonalny, musieli iść do notariusza. Zdziwili się, gdy ten powiedział, że nie można zawrzeć umowy, bo jest zastrzeżony PESEL.

- Musiałam go odblokować. To na szczęście zajęło chwilę. Potem ze względów bezpieczeństwa chciałam znowu zastrzec PESEL. Trwało to godzinę. Gdybym wiedziała szybciej, że z zastrzeżonym PESEL-em nie załatwię sprawy u notariusza, odblokowałabym go jeszcze w domu. A tak się z partnerem tylko niepotrzebnie zestresowaliśmy u notariusza - opowiada bydgoszczanka.

Na forach internetowych można znaleźć wiele podobnych przykładów. „Zastrzegłam PESEL, bo tyle się słyszy o oszustach wyłudzających kredyty. Lepiej dmuchać na zimne. Tyle tylko, że pojawił się problem, gdy chciałam kupić pralkę. Po zakupie czekałam aż 5 godzin, by znowu zastrzec PESEL. To chore!”.

W biurze prasowym Ministerstwa Cyfryzacji wyjaśniają, że zastrzeżenie numeru PESEL można cofnąć w każdej chwili. Jednak, aby ponownie go zastrzec - trzeba czasem poczekać od 30 minut do 12 godzin.

- Ta przerwa jest niezbędna, aby system działał sprawnie i aby zapobiec nadużyciom. Wyobraźmy sobie, że każda instytucja musiałaby co chwilę aktualizować dane. Mogłoby to prowadzić do błędów, które zagrażałaby bezpieczeństwu naszych danych. W innym przypadku ktoś mógłby udostępnić swoje dane do Profilu Zaufanego innej osobie podczas załatwiania kredytu. Druga osoba mogłaby wtedy szybko zastrzec PESEL, wprowadzić w błąd pożyczkodawcę i tym samym próbować uniknąć spłaty kredytu. Dzięki tej przerwie instytucje mają czas na to, by właściwie zaktualizować status, przeciwdziałać ewentualnym nadużyciom - wyjaśniają w Ministerstwie Cyfryzacji.

Co ważne, dzięki usłudze Zastrzeż PESEL w aplikacji mObywatel łatwo i szybko można zadecydować o jego statusie. Można wybrać jedną z dwóch opcji:

• bezterminowo cofnąć zastrzeżenie – oznacza, że nasz PESEL przestanie być chroniony aż do czasu, gdy ponownie go zastrzeżemy,
• czasowo cofnąć zastrzeżenie – w tej opcji aplikacja poprosi nas o to, by wyznaczyć dzień i godzinę, kiedy to PESEL ma zostać automatycznie zastrzeżony. Dzięki temu nie trzeba pamiętać o tym, by ponownie włączyć ochronę.

Jeśli bezterminowo cofnie się zastrzeżenie numeru PESEL, na zmianę statusu zastrzeżenia trzeba będzie poczekać wspomniane od 30 minut nawet do 12 godzin.

Zarówno zastrzeganie numeru PESEL, jak i cofanie zastrzeżenia to usługi bezpłatne bez względu na to, ile razy z nich skorzystamy.

Warto wiedzieć, że zastrzeżenie numeru PESEL należy cofnąć, gdy chcemy:

• utworzyć nowy rachunek bankowy,
• wziąć kredyt lub pożyczkę,
• kupić coś na raty (kiedy oznacza to wzięcie kredytu konsumenckiego),
• wypłacić w placówce bankowej większą kwotę pieniędzy (powyżej trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę - obecnie 12 900 zł),
• podpisać akt notarialny dotyczący nieruchomości,
• otrzymać kopię swojej karty SIM.

Zastrzeżony numer PESEL nie wpływa na sprawy urzędowe (np. wzięcie ślubu, zameldowanie się czy wyrobienie dokumentów), sprawy zdrowotne (np. wizyty u lekarza, pobyt w szpitalu czy wykupienie recepty), udział w wyborach, ważność dokumentów (np. dowodu osobistego, paszportu czy prawa jazdy), korzystanie z profilu zaufanego, podróżowanie (np. przekraczanie granicy, podróże lotnicze czy kupowanie biletów lotniczych), wykonywanie czynności służbowych (np. podpisywanie umów w pracy), korzystanie z usług poczty (Poczta Polska może ubiegać się o dostęp do weryfikacji zastrzeżenia w rejestrze, ale nie ma takiego obowiązku ustawowego).

Jakich spraw nie załatwimy z zastrzeżonym numerem PESEL?
Natomiast jeśli nasz numer PESEL jest zastrzeżony, to nie możemy wziąć kredytu czy załatwić sprawy u notariusza.

Od 1 czerwca 2024 roku firmy i instytucje mają obowiązek sprawdzania statusu PESEL przed podpisaniem umowy, np. o kredyt lub zakupu na raty. Jeśli podpiszą umowę pomimo zastrzeżonego numeru PESEL, to one będą ponosić tego konsekwencje.