Spis treści
Nawet doradca kredytowy w bydgoskim banku jest zdziwiony, że dziś hakerzy wiedzą już nawet, kto ma zastrzeżony numer PESEL, a kto nie: - Znając takie dane celują w konkretne osoby, aby na nie wyłudzać kredyty.
Wyłudzenia kredytów. Coraz więcej prób - liczby!
- Próby wyłudzeń na wykradziony PESEL to dziś, niestety, standard. Prawie codziennie spotykamy się z takimi sytuacjami - powiedział nam kilka dni temu nam doradca kredytowy z Bydgoszczy, pracownik znanego banku. Niewiarygodne, ale hakerzy w jakiś sposób zdobywają informacje, które PESEL-e nie są zastrzeżone i próbują wyłudzać na nie kredyty. Wiadomo, z osobami, którzy mają swoje numery zablokowane, to się im nie uda.
Sprawa jest bardzo poważna, o czym świadczą ostatnie dane Związku Banków Polskich. Liczba prób wyłudzeń kredytów rośnie w zastraszającym tempie. W drugim kwartale 2024 roku odnotowano ich aż 3 229 i tym samym został o 5 procent pobity rekord z pierwszego kwartału. Codziennie próbowano z polskich banków ukraść 875 tys. zł - wynika z 58. raportu o dokumentach infoDOK.
- Równocześnie rośnie poziom łącznych kwot, jakie próbowano ukraść, w drugim kwartale tego roku to było niemal 80 mln zł - informował na konferencji prasowej Włodzimierz Kiciński, wiceprezes ZBP. W sześć miesięcy przekroczyliśmy poziom przestępczości obserwowany kiedyś przez cały rok. Dlatego tak ważne jest propagowanie rozsądnych i bezpiecznych zachowań każdego z nas.
Jak zastrzec PESEL? to proste
Co może w tej sytuacji przeciętny Kowalski? Jeśli jeszcze tego nie zrobił, powinien natychmiast zastrzec swój numer PESEL. To jest naprawdę bardzo proste i trwa kilka minut.
Można skorzystać między innymi z bezpłatnej usługi „Zastrzeż PESEL” w aplikacji mObywatel 2.0. To najszybszy i najprostszy sposób, żeby to zrobić na swoim telefonie - system będzie kierował nas krok po kroku.
Jeśli ktoś „nie jest internetowy” może poprosić kogoś o pomoc lub zablokować PESEL w swoim urzędzie gminy (wydział dowodów osobistych) składając odpowiedni wniosek (można go znaleźć w sieci i wydrukować lub poprosić o to urzędnika).
Zakupy na raty? Odblokujesz PESEL
Na zastrzeżony PESEL nikt obcy nie weźmie kredytu. Jeżeli zaś my będziemy chcieli kupić coś na raty, wziąć kredyt pożyczkę, otworzyć konto, podpisać akt notarialny lub umowę na telefon, internet czy telewizję - musimy cofnąć zastrzeżenie na ten czas: również w aplikacji mObywatel 2.0 lub urzędzie gminy.
Zarówno zastrzeżenie numeru PESEL jak i jego cofnięcie są natychmiastowe i odbywają się nawet w nocy i dni wolne od pracy. Jednak, aby ponownie go zastrzec - trzeba czasem poczekać od 30 minut do 12 godzin.
W tym zablokowany PESEL nam nie przeszkadza
Zastrzeżony numer PESEL absolutnie nie wpływa na:
- sprawy urzędowe (np. wzięcie ślubu, zameldowanie się czy wyrobienie dokumentów);
- sprawy zdrowotne (np. wizyty u lekarza, pobyt w szpitalu czy wykupienie recepty);
- udział w wyborach;
- ważność dokumentów (np. dowodu osobistego, paszportu czy prawa jazdy);
- korzystanie z profilu zaufanego;
- podróżowanie (np. przekraczanie granicy, latanie samolotem czy kupowanie biletów);
- wykonywanie czynności służbowych (np. podpisywanie umów w pracy);
- korzystanie z usług poczty (Poczta Polska może ubiegać się o dostęp do weryfikacji zastrzeżenia w rejestrze, ale nie ma takiego obowiązku ustawowego).
Te instytucje muszą weryfikować numer PESEL - lista
Rządowy rejestr zastrzeżeń numerów PESEL działa od listopada 2023 roku, ale ustawowy wymóg weryfikacji rozpoczął się 1 czerwca 2024 r. - od tego dnia instytucje finansowe mają obowiązek weryfikować PESEL-e swoich klientów.
Mowa o:
- bankach,
- firmach pożyczkowych,
- leasingodawcach,
- SKOK-ach,
- notariuszach
- i dostawcach usług telekomunikacyjnych.
Weryfikacja ma wspomóc walkę z olbrzymią skalą wyłudzeń finansowych w oparciu o skradzione dane. Coraz więcej osób blokuje swoje numery PESEL. Do tej pory zrobiło to 4,5 miliona Polaków.
