Kujawskie Piramidy, czyli grobowce sprzed 5,5 tysięcy lat

Turyści uczestniczący w imprezie ,,Wehikuł Czasu"
(fot. Marek Weckwerth)

Dlaczego naukowcy nadali tej kulturze nazwę megalitycznej, zatem kultury wielkich kamieni? Ci ludzie po prostu chcieli po sobie pozostawić coś wielkiego. Tak można by sądzić po wielkości grobowców. Niektórzy spekulują, że w grobowcach zawarta jest wiedza astronomiczna. Przytaczają fakt, że konstrukcje wskazują kierunek padania promieni słonecznych w dniu przesilenia zimowego - 21 grudnia.

Pochowani w nich ludzie nie byli wysocy - mierzyli około 1,5 metra. Nie żyli też długo - najstarsi dożywali 40-50 lat. W Wietrzychowicach chowano zapewne starszyznę plemienną i osoby spokrewnione. Ich pośmiertne wyposażenie było skromne.

Piramidy kujawskie wzniesiono z wielkich i mniejszych głazów stanowiących obrys całości (widać to na zdjęciu) i usypanego pomiędzy nimi, wysokiego do 5 metrów kopca ziemnego. Ale nie o wysokość tu chodzi, bo nie jest ona duża, a o długość - ta przekracza w wielu przypadkach 100 metrów. Najdłuższe piramidy miały aż 150 metrów. Kilka metrów od czoła nasypu, gdzie grobowce są najwyższe, znajdowały się kamienne komory, a w nich ludzkie pochówki - zwykle jeden lub kilka. Natrafiono też na ślady mogące świadczyć o kanibalizmie, choć nie jest to naukowo potwierdzone.

Przeczytaj także: Studzianka i źródełko z cudowną wodą - tu warto być
Pradawni mieszkańcy tych okolic znali się na medycynie. Dwie czaszki noszą bowiem ślady zagojonych ran po trepanacji. Ludzie ci przeżyli operacje, zmarli znacznie później. Być może pacjentów odurzano dymem z palonych liści konopi indyjskich, bowiem archeolodzy znaleźli w ziemi nasiona tej rośliny.
To, co widzą turyści, jest rekonstrukcją. Grobowce były przecież rozkopywane i badane przez archeologów. Potem przywrócono ich poprzedni wygląd.

Do naszych czasów zachowało się niewiele megalitycznych grobowców. Dla nauki odkryli je w latach 1935 - 1936 i 1966-1974 profesorowie Stanisław Madajski i Konrad Jażdżewski. Eksponaty znalezione przez naukowców (puchary, amfory, kamienne ostrzałki, przęśliki tkackie, kamienne narzędzia) znajdują się w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi. Niestety sporo zabytków zaginęło we wrześniu 1939 roku, gdy transportowano je wiślaną barką do Warszawy. Barka zatonęła.

Przeczytaj także: Radziejów na wzgórzu stoi... Piękna podróż do średniowiecza

Na ziemiach należących dziś do Polski (Pomorze Zachodnie, Środkowe i Kujawy) kamienne budowle zaczęto wznosić w pierwszej połowie czwartego tysiąclecia przed naszą erą. Robiono to do połowy trzeciego tysiąclecia p.n.e.

Największe i najsłynniejsze piramidy powstały w okolicach Izbicy Kujawskiej. Wietrzychowice nie są jedynym tak niezwykłym miejscem na Kujawach - w Sarnowie znajduje się drugi skansen archeologiczny. W okolicach było mnóstwo podobnych grobowców, ale większość znikła z krajobrazu tych ziem w XIX wieku, gdy rozbierano je, by pozyskać kamienie na potrzeby budowlane.
Dziś w Wietrzychowicach odbywają się festyny archeologiczne pod nazwą "Wehikuł Czasu", promujące walory kulturowe i historyczne piramid.

Adam Myrta, dyrektor Domu Kultury w pobliskiej Izbicy Kujawskiej podkreśla, że walory kulturowe, historyczne i turystyczne tego miejsca są ogromne, ale stanowiska wymagają renowacji i jeszcze lepszej promocji. Na to zaś potrzebne są pieniądze.