Majątki kujawsko-pomorskich starostów potrafią zadziwić. Różnice w wynagrodzeniach - jeszcze bardziej

Konieczność składania oświadczeń majątkowych przez samorządowców w Polsce po 1989 roku wcale nie była oczywista.

Drzwi do korupcji
Po upadku komunizmu, samorządy lokalne zyskały na znaczeniu, a zarazem stanęły wobec problemów związanych z budowaniem nowego systemu administracji publicznej. Wówczas zarobki w samorządach były stosunkowo niskie, a wielu samorządowców pełniło swe funkcje społecznie, bez wynagrodzenia.

W 1990 roku odbyły się pierwsze wybory samorządowe. Wprowadzenie samorządów demokratycznych wiązało się z koniecznością ustanowienia nowego systemu wynagrodzeń. Zarobki samorządowców w tym okresie były niskie i miały charakter symboliczny, często niewystarczający do pokrycia kosztów związanych z pełnieniem funkcji publicznych. Otwierało to szeroko drzwi do korupcji.

Pierwsze kroki ku przejrzystości

W pierwszych latach po transformacji ustrojowej, zasada składania oświadczeń majątkowych wydawała się zachodnią ekstrawagancją samorządowców. Jeśli pojawiały się takie działania to jedynie nieformalne i opierające się na inicjatywach lokalnych jednostek samorządu.

W 2002 roku wprowadzono ustawę o samorządzie terytorialnym, która po raz pierwszy regulowała kwestię oświadczeń majątkowych dla radnych, burmistrzów i wójtów. Jednak przepisy te były wówczas stosunkowo ogólnikowe.
Kolejna ważna zmiana miała miejsce w 2011 roku, kiedy to wprowadzono ustawę o finansach publicznych. W ramach tej ustawy określono bardziej szczegółowo, jakie informacje powinny zawierać oświadczenia majątkowe, a także obowiązek ich składania przez samorządowców.

Coraz więcej informacji?
W 2016 roku doszło do znaczącej reformy związanej z oświadczeniami majątkowymi. Ustawa o sporządzaniu i udostępnianiu oświadczeń majątkowych wprowadziła bardziej szczegółowe zasady składania oświadczeń oraz wymagania dotyczące ujawniania informacji o udziałach w spółkach oraz źródłach dochodów.

Polska nadal pracuje nad doskonaleniem systemu oświadczeń majątkowych. Pojawiły się propozycje wprowadzenia elektronicznych systemów składania oświadczeń oraz zwiększenia zakresu informacji, które powinny być ujawniane przez samorządowców. I chyba słusznie, bo oświadczenia majątkowe są ważnym narzędziem kontroli i nadzoru nad osobami pełniącymi funkcje publiczne na poziomie lokalnym.


Zobacz galerię