Na czym polega opieka koordynowana pacjenta? - wywiad z dyrektorem Kujawsko-Pomorskiego Oddziału NFZ

- Opieka koordynowana jest przełomem w sposobie organizacji diagnostyki i leczeniu pacjentów, szczególnie w małych miejscowościach, gdzie dostęp do lekarza specjalisty bywa utrudniony – zaznacza Jan Gessek, dyrektor Kujawsko-pomorskiego Oddziału NFZ w Bydgoszczy. - Poszerza kompetencje lekarza rodzinnego, który sprawuje opiekę nad pacjentem również przewlekle chorym, czy też zmagającym się z wieloma problemami zdrowotnymi.

Powołanie instytucji koordynatora ma za zadanie usprawnić realizacje wytyczonego przez lekarza POZ Indywidualnego Planu Opieki Medycznej (IPOM), pozwalać w pełni wykorzystać istniejące zasoby lekarzy specjalistów w segmencie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i leczenia szpitalnego.

Na aspekt usprawnienia leczenia pacjenta w zreformowanej wersji systemu uwagę zwraca także Waldemar Gadziński, lek. med., kujawsko-pomorski konsultant wojewódzki medycyny rodzinnej. - Opieka koordynowana to aktywne prowadzenie pacjenta w procesie diagnostyki i leczenia wybranych schorzeń przewlekłych. W relacji lekarz-pacjent pojawia się tu nowa osoba - koordynator nadzorujący ten proces. Lekarz planuje badania diagnostyczne, formę i cele leczenia, w tym edukację, a koordynator ustala ich termin i sposób realizacji wspólnie z pacjentem. Cały proces odbywa się w POZ, bez angażowania ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS). W praktyce pacjent ma wszystko na miejscu w swoim POZ bez ustawiania się w długiej kolejce do specjalisty.

- Skoordynowane działania lekarza POZ i lekarzy specjalistów to bardziej efektywna opieka nad pacjentem, to także większe możliwości skutecznej diagnostyki i leczenia – podkreśla dyrektor Gessek. – Wytyczenie kierunku działań zaczyna się od diagnostyki pacjenta w POZ, następnie rolą koordynatora jest optymalne pokierowanie pacjentem w trakcie leczenia.

Jak zatem w systemie opieki koordynowanej powinna wyglądać ta ścieżka pacjenta? - Pacjent zgłasza problem zdrowotny swojemu lekarzowi POZ – zaczyna wyjaśniać Waldemar Gadziński. - Następnie lekarz POZ ustala badania diagnostyczne niezbędne do postawienia właściwego rozpoznania. Terminy badań ustala koordynator z pacjentem (Echo serca, Holter EKG, spirometria). Z wynikami pacjent jest umawiany do lekarza POZ który ustala Indywidualny Plan Opieki Medycznej dla pacjenta. W IPOM-ie są zapisane leki, docelowe parametry wyrównania choroby, niezbędne konsultacje, porady edukacyjne i dietetyczne. Koordynator planuje z pacjentem realizację IPOM w ciągu najbliższych 12 miesięcy, po czym pacjent wraca do lekarza POZ. Koordynator w tym przypadku to swoisty przewodnik pacjenta po systemie – podsumowuje doktor.

Z taką opinią zgadza się dyrektor bydgoskiego NFZ. - Do zadań koordynatora należy: monitorowanie obiegu dokumentacji medycznej pacjenta, w tym nadzór nad jej kompletnością, nawiązywanie i utrzymywanie kontaktu z pacjentem i jego rodziną podczas procesu leczenia, ustalanie terminów realizacji poszczególnych etapów opieki zdrowotnej, zapewnienie komunikacji pomiędzy personelem administracyjnym a personelem medycznym podmiotu leczniczego, w którym jest zatrudniony, oraz innych świadczeniodawców zaangażowanych w proces udzielania świadczeń, udzielanie informacji związanych z procesem koordynacji i funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej, monitorowanie realizacji IPOM pacjenta. Bardzo ważnym zadaniem koordynatora jest także promowanie profilaktyki zdrowia i korzystaniem w tym zakresie z oferty zbudowanym przez NFZ i MZ – tłumaczy Jan Gessek.

W przypadku wdrażania nowych rozwiązań, kluczowym staje się pytanie, jaki zakres opieki POZ i badań obejmuje opieka koordynowana?

- Koordynacja opieki nad pacjentem dotyczy schorzeń z zakresu: kardiologii, diabetologii, chorób płuc i endokrynologii, czyli schorzeń, na które najczęściej chorują Polacy. Wprowadzenie opieki koordynowanej w POZ wiąże się również z poszerzeniem listy badań diagnostycznych, które może zlecić lekarz rodzinny. Są to: pakiet badań tarczycowych: antyTPO, antyTSH, antyTG, EKG wysiłkowe, Holter EKG (24, 48, 72 godz.), USG Doppler naczyń kończyn dolnych, czy ECHO serca. Do tej pory na te badania mógł kierować tylko lekarz specjalista. Dobrym rozwiązaniem również jest możliwość konsultacji stanu zdrowia pacjenta na linii „lekarz- lekarz”, czyli lekarza POZ z lekarzem specjalistą, (również konsultacje zdalne), co znacznie skraca drogę pacjenta do lekarza specjalisty – wyjaśnia Jan Gessek.

Przystąpienie do systemu opieki koordynowanej jest dobrowolne i to placówka POZ decyduje o zawarciu umowy i zakresu świadczeń. Pacjent, który chciałby sprawdzić dostępność do opieki koordynowanej może oczywiście zapytać w swoim POZ, czy ta placówka ma podpisaną umowę lub sprawdzić samodzielnie na dedykowanej stronie internetowej https://koordynowana.nfz.gov.pl/.

- Może się tak zdarzyć, że przychodnia, w której pacjent złożył deklarację nie zdecydowała się na realizację opieki koordynowanej. W takim przypadku jest to już decyzja pacjenta, czy pozostanie w swojej przychodni, czy poszuka innej, której oferta jest bardziej kompleksowa – zauważa dyrektor.

- Warto też stymulować swojego lekarza-przychodnię aby dołączyła do opieki koordynowanej – dodaje doktor Gadziński. - Niesie to bowiem korzyści dla obu stron. Lepiej zaopiekowany pacjent z szybko rozpoznaną chorobą i dobrze wyrównanym stanem zdrowia to mniej powikłań i mniej wizyt u lekarza. Część obowiązków lekarza POZ przejmuje koordynator, pielęgniarka realizująca okresowe kontrole i porady edukacyjne oraz dietetyk. Przekłada się to większy komfort pracy lekarza i większe zadowolenie pacjenta.

Ponieważ udział w opiece koordynowanej jest dobrowolny NFZ jako płatnik, może jedynie zachęcać.. Lista placówek podpisujących umowy z miesiąca na miesiąc się jednak wydłuża.

- Sytuacja jest dynamiczna, cały czas rozpatrujemy wpływające wnioski. 45 podmiotów POZ podpisało już aneksy do umowy obejmując opieką koordynowaną populację prawie 350 tyś. pacjentów w kujawsko-pomorskim – podkreśla Jan Gessek. - Cały czas prowadzimy rozmowy z podmiotami, udało się zorganizować 19 spotkań we wszystkich powiatach naszego województwa, na których wspólnie z doktorem Waldemarem Gadzińskim oraz doktor Moniką Iwaszko wskazywaliśmy jakie korzyści przynosi opieka koordynowana.-. Ostatnie dziewiętnaste spotkanie dotyczące odbyło się w kwietniu w Urzędzie Wojewódzkim w Bydgoszczy ze specjalnym udziałem prof. Agnieszki Mastalerz-Migas, Konsultant Krajowej w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej widzimy pozytywne efekty wszystkich rozmów, zainteresowanie zarówno świadczeniodawców jak i pacjentów ciągle rośnie - podsumowuje.