Nagroda ministra dla muzeum

W poniedziałek 18 bm. w Zamku Królewskim w Warszawie Bogdan Zdrojewski - minister kultury i dziedzictwa narodowego wręczył nagrody w XXIX edycji Konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku "Sybilla 2008". Konkurs ten jest najbardziej prestiżowym wydarzeniem w polskim muzealnictwie, którego celem jest zaprezentowanie i uhonorowanie najciekawszych inicjatyw z zakresu wszystkich dziedzin działalności muzealnej. W tym roku jednym z laureatów konkursu zostało Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, które otrzymało III Nagrodę w kategorii wystawa etnograficzna (I Nagrody nie przyznano) za realizację zagrody zamożnego chłopa z Kujaw w Kujawsko-Dobrzyńskim Parku Etnograficznym w Kłóbce.

Zagroda kujawska z Zalesia to realizacja o wyjątkowych walorach historycznych, poznawczych, estetycznych i edukacyjnych. To nie tylko naturalistyczne obejście wiejskie ale także miejsce prezentacji różnorakich prac gospodarczych. Autorką koncepcji zagrody i scenariusza wnętrz pomieszczeń gospodarskich i inwentarskich jest Elżbieta Kraszewska-Sikorska - Kierownik Skansenu w Kłóbce. Autorkami scenariuszy wnętrz chaty są Krystyna Pawłowska i Dorota Kalinowska. Sukces muzeum ma szczególny wymiar - jest to pierwsze tego rodzaju wyróżnienie po dziesięcioletniej przerwie, przyznane w roku jubileuszu 100- lecia tej zasłużonej instytucji. Włocławskie muzeum zostało nagrodzone w "Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku" już po raz dziesiąty - poprzednie nagrody i wyróżnienia zdobywało w latach 1983-1998.

Zagroda kujawska zamożnego gospodarza obejmuje chałupę z Zalesia z lat 1840-1850, stodołę ze Skoków Dużych z ok. 1890 r., budynek inwentarski z Rakutowa z lat 1890-1900 ze stajnią i olejarnią oraz budynek gospodarczy z Rakutowa z ok. 1890 r. z spichlerzem, wozownią i drewutnią. Ponadto w obejściu znajduje się studnia, maneż, ogródek przydomowy, warzywniak i sad. Ekspozycje wykonano z ogromnym pietyzmem i dbałością o szczegóły zarówno detalu architektonicznego, jak i elementów wyposażenia wnętrz, odpowiednio dobranej tzw. małej architektury i charakterystycznej dla Kujaw zieleni. Realizację zagrody, poprzedziły wieloletnie, złożone i wielokierunkowe prace badawcze, dokumentacyjne, a następnie budowlane, jak również prace związane z aranżacją wnętrz (scenariusze) i kształtowaniem krajobrazu. Wzniesienie zagrody i wyposażenie jej na okres międzywojenny daje możliwość prezentacji przemian dokonujących się w sferze kultury wsi kujawskiej (wcześniejsze wnętrza pochodzą
z końca XIX w.)

Poszczególne ekspozycje przemawiają całością obrazu, a nie pojedynczym obiektem wyrwanym z kulturowego kontekstu. Cała realizacja pokazuje kulturę ludową w formie kompleksowej , w postaci zespołu różnorodnych jej wytworów, powiązanych ze sobą w funkcjonalną całość. Wszystkie elementy tworzące ekspozycje - architektura, wyposażenie wnętrz, w tym gospodarskich i inwentarskich (co jest rzadkością w skansenach), zagospodarowanie siedliska, przestrzeni wokół zagrody, a także odtworzenie szaty roślinnej zostały potraktowane równorzędnie i solidnie wykonane. Przy urządzaniu wnętrz zadano sobie wiele trudu, by stworzyć odpowiedni klimat. Obok zabytków do aranżacji użyto wielu przedmiotów nie będących muzealiami np. kwiaty w doniczkach, pierzyny, suszone zioła, siano i słoma w stodole, nasiona lnu w olejarni, płachty do siania, ziarno zbóż. W bezpośrednim otoczeniu zabudowań zagrody - w ogródku i warzywniaku prowadzone są uprawy sezonowe. Pierwsza część zagrody była udostępniona już w 2002 r. W 2008 r. zrealizowano ekspozycje w dwóch budynkach gospodarczych i w ten sposób zakończono kilkuletnią realizację zagrody.

Dotychczasowe nagrody i wyróżnienia w Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku:
1983 - nagroda I stopnia za wystawę czasową pt. "Ołtarze - rzeźba ceramiczna Stanisława Zagajewskiego";
1986 - nagroda II stopnia za otwarcie Muzeum Etnograficznego z ekspozycją "Kultura ludowa Kujaw i ziemi dobrzyńskiej";
1988 - nagroda II stopnia za zorganizowanie wystawy i "Ogólnopolskiego konkursu na współczesny strój regionalny";
1989 - wyróżnienie za otwarcie gmachu Zbiorów Sztuki z ekspozycjami "Rzeźba ceramiczna Stanisława Zagajewskiego" i "Życie i twórczość Wacława Bębnowskiego";
1990 - wyróżnienie za wystawę czasową "Malarstwo Feliksa Pęczarskiego";
1993 - nagroda III stopnia za przygotowanie i udostępnienie ekspozycji Kujawsko-Dobrzyńskiego Parku Etnograficznego w Kłóbce;
1995 - wyróżnienie za wystawę "Portret szlachty Kujaw i ziemi dobrzyńskiej XVII-XVIII w";
1996 - wyróżnienie za wystawę czasową "Historia ziemi wydzierana - 20 lat później";
1998 - wyróżnienie za wystawę czasową "Rzeźba gotycka na Kujawach i ziemi dobrzyńskiej".