NIK sprawdziła, czy wiemy co jemy. Żywność musi być bezpieczna, bez pozostałości pestycydów

W raporcie NIK czytamy, że w latach 2016-2018 organy Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa pobrały do badań łącznie blisko 9,5 tys. próbek płodów rolnych. W 52 proc. próbek płodów rolnych (tj. 4901 próbek) zidentyfikowano pozostałości środków ochrony roślin, co istotne w 4 proc. takich próbek (tj. 195 próbek) środki te przekraczały najwyższy dopuszczalny poziom.

NIK ocenia, że na informację, czy w owocach lub warzywach nie pozostało zbyt dużo szkodliwej chemii czeka się średnio 36 dni. Przekroczenia norm na szczęście nie zdarzają się nagminnie. Jednak długie oczekiwanie na wyniki badań niesie za sobą ryzyko, że produkty takie dawno zostaną sprzedane, a nawet zjedzone. Problemem są też długotrwałe badania samych pestycydów. Stwarza to ryzyko sprzedaży środków ochrony roślin niespełniających norm jakościowych, co może wpływać na jakość upraw, a nawet ich zniszczenie. Ponieważ pestycydy są groźne dla zdrowia konsumentów, NIK sygnalizuje: próbki bada się zbyt wolno, żeby w przypadku ewentualnego zagrożenia, móc zareagować wystarczająco szybko.

Aleksandra Wanta, Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy informuje, że na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w 2019 roku pobrano 223 próbki płodów rolnych do badań na zawartość pozostałości środków ochrony roślin: “(...)W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że 178 próbek spełniało wymogi w przedmiotowym zakresie. W 98 próbkach nie stwierdzono żadnych pestycydów, natomiast w 80 próbkach poziom ich nie przekraczał (NDP) najwyższego dopuszczalnego poziomu pozostałości. W pozostałej części próbek wykryto nieprawidłowości. W 43 stwierdzono pestycydy niedopuszczone do stosowania w danym gatunku jednakże poniżej NDP. W ubiegłym sezonie tylko w 2 próbkach (1% ogólnej ilości pobranych próbek) wykryto przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu pozostałości środków ochrony roślin, co skutkowało wdrożeniem systemu RASFF – Krajowego Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności.(...)

Ponadto - w związku otrzymanymi wynikami badań WIORiN w Bydgoszczy - przeprowadził ponowne postępowania kontrolne u producentów niewłaściwie stosujących pestycydy i zastosował w stosunku do nich sankcje karne w postaci mandatów (33 szt. na łączną kwotę 6150 zł).

(...)W roku bieżącym na dzień 31 maja pracownicy Inspekcji pobrali ogółem 18 próbek płodów do badań na zawartość pestycydów – podaje WIORiN. “W dwóch próbkach stwierdzono pozostałości środków ochrony roślin niedopuszczonych do danej uprawy jednakże poniżej NDP. Dodatkowo w jednym przypadku, w próbie szpinaku, wykryto przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu pozostałości substancji chemicznej z grupy preparatów (należących do ditiokarbaminianów) niedopuszczonych do stosowania w tej uprawie. W związku z powyższym podjęto działania kontrolne w celu wyjaśnienia przedmiotowych nieprawidłowości i nałożenia sankcji karnych.

Jednocześnie pragniemy poinformować, że GIORiN w porozumieniu z laboratoriami wykonującymi badania pozostałości środków ochrony roślin, przyjął na 2020 r. terminy, w jakich przedmiotowe badania powinny zostać wykonane.
W bieżącym roku wprowadzono następujące maksymalne terminy na wykonywanie analiz laboratoryjnych oraz tworzenie i przesyłanie raportów z badań do właściwych wojewódzkich inspektoratów ochrony roślin i nasiennictwa:

• w przypadku próbek planowanych pobranych z materiału roślinnego po zbiorze i przed zbiorem, po osiągnieciu dojrzałości zbiorczej, następujących gatunków: truskawka, malina, agrest, porzeczka, aronia, winorośl, borówka amerykańska, wiśnia, czereśnia, morela, brzoskwinia, rukola, sałata, koper i szpinak – 5 dni roboczych, liczonych od dnia następującego po dniu przyjęcia próbki przez laboratorium;
• w przypadku innych gatunków, niż wyszczególnione powyżej, próbki planowane pobrane z roślin po zbiorze i próbki interwencyjne – 12 dni roboczych;
• w przypadku pozostałych próbek planowanych – 19 dni roboczych.

Niezależnie od powyższego, wewnętrzne procedury inspekcji zobowiązują inspektorów do dostarczania próbek do laboratorium badającego pozostałości pestycydów w płodach rolnych, najpóźniej w ciągu 2 dni od pobrania” - poinformował bydgoski WIORiN.