Nowe Czyste Powietrze już czeka na Twój wniosek

W nowej odsłonie programu realizowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu silniejszy akcent ma być położony na wsparcie osób szczególnie narażonych na ubóstwo energetyczne. Kolejnymi argumentami dla zmian były m.in. zamiar uszczelnienia zasad przyznawania dofinansowań i wzmocnienie pozycji gmin jako operatorów programu.

WFOŚiGW podsumowując modyfikacje wymienia:

- potwierdzenie standardu energetycznego domu przed i po inwestycji;

- wyższe progi dochodowe uprawniające do podwyższonego i najwyższego dofinansowania;

- najwyższe dofinansowanie uzależnione od dochodów oraz standardu energetycznego budynku;

- racjonalizację wydatków - maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych, w tym limity dotacji jednostkowych na metr kwadratowy powierzchni ocieplenia;

- bezpłatną pomoc operatora - od momentu podjęcia decyzji o inwestycji aż po jej rozliczenie.

Co ważne na realizację programu Nowe Czyste Powietrze pozyskano dodatkowe środki. Już w 2024 roku zapewnione zostało jego finansowanie z programów FEnIKS, KPO i funduszy własnych NFOŚiGW. W połowie marca 2025 r. zaś Europejski Bank Inwestycyjny potwierdził przyznanie 10 miliardów złotych z Funduszu Modernizacyjnego.

Nowe Czyste Powietrze to program skupiający się na dwóch priorytetowych działaniach. Pierwsze z nich obejmuje wymianę pozaklasowych kotłów na paliwo stałe, na nowe źródło ciepła - czyli wymianę pieców potocznie zwanych kopciuchami. Drugie to termomodernizacja, w tym: ocieplenie przegród, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, bram garażowych, montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Kto może wnioskować i o jakie dofinansowanie? Podstawowy poziom wsparcia, w wysokości do 40 proc. kosztów inwestycji, przeznaczony jest dla osób z dochodem do 135 000 zł rocznie.

Na nieco wyższą pomoc, bo do 70 proc. kosztów mogą liczyć osoby z miesięcznym dochodem do 2 250 zł/osobę (gospodarstwa wieloosobowe) lub 3 150 zł/osobę (jednoosobowe).

100 procent pokrycia kosztów inwestycji mogą otrzymać z kolei wnioskodawcy, których miesięczny dochód nie przekracza 1 300 zł/osobę (gospodarstwa wieloosobowe) lub 1 800 zł/osobę (jednoosobowe), oraz osoby otrzymujące zasiłki (stały, okresowy, rodzinny, specjalny opiekuńczy).

Ponadto, w najwyższym poziomie dofinansowania kwalifikować się będą wyłącznie budynki w których roczne zapotrzebowanie na energię użytkową przed modernizacją wynosi powyżej 140 kWh/m².

W obecnym wariancie programu przewidziano także okres przejściowy dla osób, które już poniosły koszty kwalifikowane od 28.05.2024 r. – pod warunkiem, że inwestycja spełnia nowe warunki programu. Wnioskowanie o zwrot środków przeznaczonych na ten cel możliwe jest od 31 marca przez 4 miesiące. Oddzielny nabór przewidziano dla osób, które zamontowały kocioł gazowy w 2024 i nie zdążyły złożyć wniosku.

Możliwy do realizacji w ramach Programu zakres przedsięwzięcia uzależniony jest od standardu energetycznego budynku (wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania) przed rozpoczęciem prac. Wprowadzony został również minimalny wymóg, który musi posiadać budynek po zakończeniu prac:

Dokumentami na podstawie, których określany i potwierdzany jest standard energetyczny budynku / lokalu przed i po realizacji przedsięwzięcia są:

• audyt energetyczny wraz z dokumentem podsumowującym audyt energetyczny (DPAE) wykonane przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia – określą jaki jest stan energetyczny budynku i jakie prace należy wykonać, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania,

• świadectwo charakterystyki energetycznej wykonane po realizacji przedsięwzięcia – potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania.

Wszystkie ww. dokumenty muszą zostać sporządzone i podpisane przez osobę wpisaną do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Wyjątek stanowi sam audyt energetyczny, dla którego dla wniosków o dofinansowanie składanych w okresie przejściowym (4 miesiące od ogłoszenia nowego naboru) dopuszczony jest brak posiadania przez osobę przygotowującą audyt energetyczny ww. uprawnień.

WFOŚiGW w Toruniu prowadzi również nabór wniosków dla gmin zainteresowanych pełnieniem roli operatora - prowadzony jest w trybie ciągłym, I etap zakończono 21.03.2025 r., II etap potrwa do 30.06.2025 r.

Jak czytamy w komunikacie Funduszu, gminy, które podejmą się tej roli, mogą liczyć na dodatkowe wynagrodzenie za skuteczne wsparcie każdego beneficjenta najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania w „Czystym Powietrzu”. Wypłacane będzie łącznie 1700 zł w formie zryczałtowanego dofinansowania za jedno przedsięwzięcie doprowadzające do wymaganego standardu energetycznego, w tym:

- 500 zł po zawarciu z WFOŚiGW umowy o dofinansowanie przedsięwzięcia realizowanego przez beneficjenta,

- oraz 1200 zł po rozliczeniu dla tego przedsięwzięcia wniosku o płatność końcową.

Kto może zostać operatorem? Nabór prowadzony przez WFOŚiGW w Toruniu skierowany jest do wszystkich gmin w województwie kujawsko-pomorskim. Zgłoszenie deklaracji do podpisania porozumienia operatorskiego należy przesyłać do WFOŚiGW na adres mailowy: [email protected].

Program Czyste Powietrze cieszył się w ostatnich latach sporym powodzeniem. Do 28 listopada 2024 r. złożono w nim 1 032 466 wniosków o wsparcie. W zmodyfikowanej wersji powinien utrzymać nie mniejszy poziom zainteresowania - szczególnie wśród osób, które dotychczas miały trudności ze spełnieniem warunków.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we wznowionym programie podniósł progi dochodowe, tak aby więcej zainteresowanych mogło skorzystać z dofinansowania. Najubożsi, którzy mieszkają w domach wymagających dużo energii do ogrzania, mogą liczyć na pokrycie nawet 100 proc. kosztów kwalifikowanych. Znaczącym wsparciem powinna okazać się także pomoc w przeprowadzeniu procesu inwestycyjnego od samego początku do końca przez operatorów.

Warto również pamiętać, że korzyści ekonomiczne wynikające ze wsparcia w ramach Czystego Powietrza zostaną z beneficjentem na dużo dłużej, niż tylko w okresie prowadzonej inwestycji. Każda profesjonalnie przeprowadzona termomodernizacja i wymienia źródła ciepła, pozwoli znacznie zwiększyć efektywność cieplną budynku, a co za tym idzie osiągnąć w dłuższym okresie realne korzyści finansowe.

1. Poznaj zasady programu:

   • www.czystepowietrze.gov.pl lub www.portal.wfosigw.torun.pl (program, załączniki, regulamin, instrukcje),

   • infolinia ogólnopolska: 22 340 40 80, pon.-pt., 8:00-16:00 (ogólne informacje na temat programu) lub infolinia WFOŚiGW w Toruniu: 56 62 12 370/-371

   • Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

   • punkt konsultacyjno-informacyjny w gminie (składanie wniosków o dofinansowanie i pomoc w rozliczaniu przedsięwzięcia, tj. składanie wniosków o płatność).

   • Twój operator (w przypadku prefinansowania, najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania).

2. Ustal zakres prac w budynku, skonsultuj się z ekspertem i sprawdź, czy Twój dom wymaga termomodernizacji, czy potrzebujesz nowego źródła ciepła. Zamów też obowiązkowy audyt energetyczny, który ułatwi Ci skuteczne wykorzystanie dotacji. W wyborze audytora energetycznego może pomóc Platforma Ekspertów Energetycznych: www.peee.gov.pl

3. Przygotuj niezbędne dokumenty, w tym dokument podsumowujący audyt energetyczny, który otrzymasz od audytora.

4. Wypełnij i złóż wniosek o dofinansowanie. Możesz to zrobić elektronicznie lub osobiście, albo przez operatora (w przypadku najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania).

5. Twój WFOŚiGW przekaże Ci informację o zawarciu umowy o dofinansowanie (Twój wniosek o dofinansowanie stanie się automatycznie umową, o czym poinformuje Cię pismem WFOŚiGW).

6. Zrealizuj przedsięwzięcie i rozlicz je w Twoim WFOŚiGW, możesz to zrobić maksymalne w trzech etapach.

____________________________

Szczegółowych informacji na temat programu Czyste Powietrze, wzorów dokumentów i formularzy można szukać na stronie internetowej www.wfosigw.torun.pl oraz w urzędach gmin będących operatorami programu.

Lista Gmin z którymi WFOŚiGW w Toruniu już podpisał porozumienia na pełnienie roli operatora programu Czyste Powietrze znajduje się na stronie www.wfosigw.torun.pl

Lista Gmin z którymi podpisano Porozumienia na pełnienie roli operatora: | Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu