Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Opactwo św. Jana Nepomucena w Żdarze - dziedzictwo UNESCO w środkowych Czechach

Marek Wechwerth [email protected]
Kościół św. Jana Nepomucena widziany z klasztornych krużganków
Kościół św. Jana Nepomucena widziany z klasztornych krużganków Fot. Marek Weckwerth
- Pięknie tu, prawda? Ale i tak trzeba będzie umrzeć! - stwierdza jegomość opiekujący się cmentarzem na terenie dawnego opactwa św. Jana Nepomucena w Żdarze.
Kościół św. Jana Nepomucena widziany z klasztornych krużganków
Kościół św. Jana Nepomucena widziany z klasztornych krużganków Fot. Marek Weckwerth

Kościół św. Jana Nepomucena widziany z klasztornych krużganków
(fot. Fot. Marek Weckwerth)

Tyle zrozumiałem, bo człek mówił po czesku, co zresztą dziwić nie powinno. W środkowych wszak Czechach, na Zielonej Górze, owo opactwo się wznosi.
Powiało grozą, ale cóż - i samo miejsce niezwykłe, do skrajnych przemyśleń odpowiednie. Murem wiekowym jest obwiedzione, z krużgankami i centralnie ustawionym kościołem.

Na Zielonej Górze

Opactwo pocysterskie w Zielonej Górze (Zelena Hora) w Żdarze nad Sazavą wzniesiono, by uczcić pamięć czeskiego męczennika i świętego - Jana Nepomucena (Nepomuka).

Święty został zrzucony z Mostu Karola w Pradze w roku 1393 na rozkaz króla Wacława IV Luksemburczyka (ponoć nie chciał ujawnić tajemnicy spowiedzi żony władcy).

Już w średniowieczu figury Nepomucena z charakterystyczną aureolą nad głową w postaci gwiazdek ustawiano nad wszelkimi wodami. Święty miał chronić przed powodzią. Podnóże Zielonej Góry podmywa jezioro Konvent, zasilane rzeką Sazavą. Stąd pewnie idea nazwania opactwa imieniem świętego. Tym sposobem Nepomuk chronił przed powodzią całe miasto.

Cystersi w XIII wieku

Cystersi w XIII wieku

Cystersi osiedlili się w Żdarze na prawym brzegu rzeki w roku 1252. Wtedy też wieś przeniesiono na lewy brzeg - tam, gdzie dziś znajduje się Stare Miasto (20 minut pieszo od Zielonej Góry). Kardynał Frantisek Ditrichstejn nadał prawa miejskie w roku 1607. Wtedy też, na skutek konfliktu z biskupstwem, zakonnicy musieli opuścić Żdar. Gdy wrócili tu w roku 1638, na Zielonej Górze wznieśli nowy monastyr. W roku 1720 budowla została gruntownie przebudowana według planów architektonicznych praskiego architekta o włoskich korzeniach - Giovanniego Blasio Santini (Jan Blazej Santini).

Opactwo wzniesiono jako jedną wielką nepomucenową gwiazdę, bo i mur wieńczący wzgórze i stojący po środku kościół ustawiono na planie tej geometrycznej figury.

Symbolika gwiazdy jest zresztą widoczna na każdym kroku, gdy zwiedza się tę wspaniałą, wpisaną w roku 1994 na listę światowego dziedzictwa UNESCO budowlę.

Zasadniczo architektura opactwa reprezentuje styl barokowy, choć w sklepieniach klasztornych krużganków, kaplic i w ich ostrołukowych oknach pobrzmiewają akcenty późnogotyckie. W ołtarzu głównym w kościele znajduje się figura męczennika wynoszonego przez anioły do nieba. Ołtarze boczne poświecono czterem ewangelistom.

Szwedzi nie zdobyli

Nasz Toruń

Przypomnijmy, że w Kujawsko - Pomorskiem, jedynym obiektem wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO jest Starówka w Toruniu.

W roku 1642 - pod koniec wojny trzydziestoletniej - szwedzki oddział próbował zdobyć warowne wzgórze, ale mieszczanie odparli atak.

Dziś monastyru nie trzeba zdobywać. Jego bramy szeroko otwarte. Za mury okalające wzgórze (przestrzeń pomiędzy murem a kościołem zajmuje cmentarz) można wejść o każdej porze dnia.

Zwiedzanie kościoła odbywa się w godz. 9.00-17.00. Dorośli płacą 60 koron, dzieci i studenci - 40.

Zamek nad jeziorem

Na przeciwległym brzegi jeziora Konvent znajduje się zamek i Muzeum Książki, a także średniowieczny kościół, który od XIII stulecia należał do cystersów.

Warto też zwiedzić Stare Miasto z ratuszem i barokowym kościołem, pochodzić po uliczkach i nad brzegiem Sazavy.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska