Patointeligencja to głos rozpaczy zranionego pokolenia

Trzeba dużo złej woli, aby piosenkę Maty „Patointeligencja” oceniać jako odpowiedź bogatych dzieciaków z renomowanych liceów, którzy mając za dużo, oskarżają rodziców, że zmarnowali im życie. Morze hejtu, jakie wylewa się na młodego rapera wygląda tak, jakbyśmy mieli do czynienia z wtórnym analfabetyzmem. Surowo oceniają go wszyscy, którzy odbierają słowa piosenki dosłownie, a nie jako utwór, który jest symbolem życia zdolnych, bogatych dzieciaków, które nie są w stanie wytrzymać morderczej presji.

O czym więc śpiewa Mata, za którym ojciec, profesor prawa, stanął murem i kibicuje mu ze wszystkich sił? O pragnieniu prawdziwych emocji, o braku bliskich relacji, o pustce, samotności, nadmiarze zajęć pozalekcyjnych, o myślach samobójczych, które ma z roku na rok coraz więcej młodzieży. Śpiewa o tym, czego pragną biedni, ale z powodu czego duszą się zamożni. Pieniądze, nadmiar obowiązków, wakacje w ciepłych krajach, szukanie ukojenia w narkotykach, szybkim seksie, mocnych doznaniach, aby poczuć ulgę od przytłaczającego życia. Pod mocnym tekstem piosenki raperskiej, gatunku, który dotąd przecież był zarezerwowany dla chłopaków z blokowisk, Mata wyśpiewuje manifest, piosenkę alarm. Jakby chciał wykrzyczeć bogatym rodzicom: więcej uczuć, mniej ciśnienia, bo nas stracicie. To wszystko, o czym śpiewa, dzieje się naprawdę: w szkołach, domach i publicznych toaletach, bez względu na to, jak bardzo my, dorośli, byśmy temu zaprzeczali.

- Myślę, że młodzież lepiej „czuje bluesa” (w tym przypadku rap) niż oburzeni dorośli - mówi pisarka Anna Klejzerowicz. - Ludzie często mają problem z oddzieleniem prawdziwego życia od sztuki, tymczasem twórczość to nie twórca, choć czasem wyraża jego poglądy. Ten chłopak zrobił świetny kawałek na ważny temat. Nie oszukujmy się, od lat znamy ten problem. Młody nie milczy, krzyczy o tym, co widzi i co czuje, nie przebierając w słowach, ponieważ tak właśnie mówią współcześni Polacy. I bardzo dobrze, słuchajmy go uważnie, bo warto. Do tego ma talent!

Prof. Lech Witkowski, pedagog i filozof z Akademii Pomorskiej w Słupsku jest przekonany, że warto wysłuchać tego manifestu pokolenia. Przyznaje, że jest to wstrząsające emocjonalnie i językowo.

- Patointeligencja to efekt wyobcowania w świecie pełnym niechcianej, lekceważonej miłości i nadmiernego realizowania zachcianek, ale i obcości, w jaką się wikłają wrażliwcy i cynicy - mówi prof. Witkowski. - Świat rodzi patologię, a patointeligencja gra nią, ale też kosztem siebie. To głos samokrytyczny, obnażający bezzasadność zadowolenia z siebie pokolenia rodziców, nauczycieli i polityków. Oskarżenie patoświata, zadowolonego z siebie i znającego normy, ale nie znającego ich ukrytych mechanizmów.

To też, zdaniem prof. Witkowskigo samokrytyczny, ale i oskarżycielski głos pokolenia wiedzącego, że nie może być zadowolone z siebie, mimo poczucia wspólnoty losu, na jakie jest skazane lub samo się skazuje.

- Patologia świata rodzi patologię próbujących się w nim uratować, odnaleźć, albo go po prostu przetrwać lub zignorować - dodaje pedagog, który dostrzega też inteligencję narratora. - Wcale nie patologiczną inteligencję, bo patologia jest bardzo zadowolona z siebie, jak np. nasi rządzący politycy. Szkoda, że nie widać, aby masowo ten głos młodych przekształcał się w zbiorowy opór wobec szkoły i polityków, wobec podłości żerujących na tym losie. Ofiary niechcący potrafią być wspólnikami własnej degradacji.

Dlatego prof. Witkowski zachęca: - Młode orły, bez znieczulenia widzicie, więc bez znieczulenia reagujcie. Inaczej jesteście przegrani na starcie.