Pierwszy dokument z toruńskiego Archiwum Państwowego trafił na światową listę UNESCO!

Zobacz wideo: Ogródki letnie na starówce

Do tego, że Archiwum Państwowe w Toruniu jest pełne skarbów, już się przyzwyczailiśmy. To, że są one niezwykłe, miewały wpływ na losy Europy i mnóstwo w nich różnego rodzaju ciekawostek oraz niespodzianek, również jest oczywiste. Wizyt w budynku przy placu Rapackiego 4 złożyliśmy już sporo, zatem wiemy, że podziwiając te archiwalne cuda i słuchając o nich, należy trzymać szczękę na wodzy, aby nie opadła zbyt nisko. Na ogół mamy przecież do czynienia z kilkusetletnimi dokumentami o trudnej do oszacowania wartości.

Archiwalia mają tak wielkie znaczenie, że doczekały się własnej listy UNESCO. Na listę krajową, z zasobów naszego Archiwum Państwowego trafił Przywilej lokacyjny Torunia, Akt erekcyjny Związku Pruskiego oraz zbiór tabliczek woskowych toruńskiej kancelarii. W czwartek 18 maja na listę - tym razem światową! - został wpisany zbiór dokumentów Hanzy, w tym toruński wykaz cła funtowego z 1370 roku.

Polecamy: Chcesz wiedzieć więcej o dawnym Toruniu? Kliknij >>> TUTAJ <<<

Takiego święta przegapić nie można, zatem pobiegliśmy do Archiwum, aby cudo zobaczyć i czegoś się o nim dowiedzieć. W sali wystawowej czekało na nas coś sporego, przykrytego materiałem i kształtem przypominającego wielką księgę. No, będzie efektownie! Z niecierpliwością zatem czekamy na podniesienie tej kurtyny, witając się jednocześnie szefową AP panią Beatę Herdzin, która założyła rękawiczki, wzięła do ręki jakiś niepozorny skoroszyt i położyła go na przykrytym materiałem postumencie.

Zaraz, w takim razie kurtyny nie będzie?! Pierwszy toruński dokument na światowej liście UNESCO to jest ten niepozorny drobiazg we współczesnej oprawie? Jak to pozory mylą! Okładka rzeczywiście jest współczesna, zabezpiecza pergaminowe karty z czasów, gdy w Krakowie umarł król Kazimierz Wielki, w Paryżu rozpoczęła się budowa Bastylii, a Liga Hanzeatycka podpisała z Danią traktat kończący konflikt o przywileje handlowe. Zresztą temu właśnie wydarzeniu najprawdopodobniej zawdzięczamy nobilitowany dokument.

- Cło funtowe było pobierane przez porty hanzeatyckie od kupców przewożących towary drogą morską, lub szlakami śródlądowymi - wyjaśnia dr Michalina Duda z Archiwum Państwowego w Toruniu. - Było ono uchwalane w miastach hanzeatyckich w XIV i XV wieku, było ważnym źródłem dochodów dla całej Hanzy, dzięki czemu mogła ona konkurować na płaszczyźnie handlowej z innymi miastami, a nawet państwami, o dominację na Bałtyku i Morzu Północnym.

- Są tu zapisane nazwiska kupców, czyli dzięki temu mamy świetny materiał do badań genealogicznych - dodaje Beata Herdzin - Są również spisane towary, dzięki czemu wiemy, czym handlowano, a także ich wartość i wysokość pobranego cła.

Wszystko to spisane atramentem na pergaminie. Na jednej z kart zachował się znak wodny. Dokument nie jest kompletny i widać, że sporo przeszedł - na pierwszej stronie są ślady ognia. Generalnie jednak zapiski są doskonale widoczne, po 650 latach atrament jest wciąż doskonale widoczny.

Starania o to rozpoczęły się już kilka lat temu, inicjatywa wyszła z Lubeki, która w średniowieczu była sercem Hanzy. Tamtejsi archiwiści zabiegali o wpis różnych hanzeatyckich dokumentów, w tym również toruńskiego wykazu.

- Dyrektor archiwum w Lubece zwrócił się do nas z propozycją, aby nasz dokument wpisać na listę jako pozostałość archiwum Hanzy - mówi Beata Herdzin. - Zwróciłam się do naczelnego dyrektora archiwów z pytaniem, czy mogę podjąć taką współpracę i otrzymałam zgodę. Przesłaliśmy do Lubeki dokumentację historyczną wraz z opisem. 18 maja Rada Wykonawcza UNESCO podjęła decyzję o wpisie.

[g]17532971/g]

Toruński wykaz cła funtowego jest osiemnastym dokumentem z Polski, jaki się na tej liście znalazł. Poprzednio, w 2017 roku, wpisano na nią akt Unii Lubelskiej. Czy toruński skarb z listy UNESCO będzie można zobaczyć? Oczywiście.

- Chcielibyśmy go pokazać wraz z tłem, czyli innymi materiałami Hanzy, jakie znajdują się w naszych zasobach - mówi dyrektor Beata Herdzin. - Zapraszamy na wystawę w Międzynarodowy Dzień Archiwów, czyli 9 czerwca.

O szczegółach napiszemy przed wystawą. Do takich tematów wraca się z przyjemnością.

Polecamy: Chcesz wiedzieć więcej o dawnym Toruniu? Kliknij >>> TUTAJ <<<