Planujesz budowę domu? Pospiesz się, nim zmieni się prawo. Będzie trudniej o WZ-ki i nie tylko

Już kilka tygodni temu informowaliśmy, że podatek od PCC, a więc czynności cywilno-prawnych przy zakupie nieruchomości na rynku wtórnym, ma przestać obowiązywać. To oznacza nawet kilka lub kilkanaście tysięcy oszczędności przy zakupie mieszkania czy domu. Przepisy znoszące obowiązek wniesienia 2-procentowego podatku mają zacząć obowiązywać już 31 sierpnia 2023 roku i dotyczyć zakupu każdego pierwszego mieszkania na rynku wtórnym.

I to byłoby na tyle, jeśli chodzi o ułatwienia dla osób decydujących się na własne M. Niemal równocześnie z likwidacją podatku od PCC, w życie wchodzą także nowe przepisy podpisane przez prezydenta 24 lipca br. W teorii nowela ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ma być uproszczeniem i ujednoliceniem procedur planistycznych, ale przepisy zawierają aż 50 różnych zmian, w tym tych najważniejszych, dotyczących warunków zabudowy.

Zmiany dotyczą w dużej mierze samej procedury wydawania decyzji ustalającej warunki zabudowys (tzw. decyzja WZ, potocznie zwana WZ-ką). Dotychczas była ona wydawania bezterminowo wszędzie tam, gdzie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Nowelizacja zakłada, że decyzje WZ, które zostaną uprawomocnione po 31 grudnia 2025 roku, będą obowiązywać jedynie przez 5 lat.

Inwestycje będą mogły być prowadzone tylko tam, gdzie rozpisany został miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Plan ogólny zastąpi dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Ma to być dokument, który będzie stanowił narzędzie dla gmin do sprawniejszego tworzenia planów miejscowych:

– Samorządy dzięki ustawie dostały narzędzia, aby mogły sprawnie przyjmować plany miejscowe. Teraz trwa to często latami. Chcemy uprościć i skrócić ten proces, by można było zakończyć prace nad planem miejscowym w 8 miesięcy – mówi Piotr Uściński, wiceminister rozwoju i technologii cytowany przez PAP.

Obecnie takimi planami dysponuje 30 proc. gmin w Polsce, a eksperci już prognozują, że brak planów ogólnych może znacząco utrudnić budowanie domów na większości terytorium Polski.

Ustawa ma wejść w życie 30 dni po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, a więc prawdopodobnie we wrześniu br. Gminy dostaną jednak czas na przyjęcie zmian do stycznia 2026 roku. Dla części osób zatem to ta data będzie oznaczała zmiany w decyzjach o warunkach zabudowy. Przed nami jeszcze tylko i aż dwa lata okresu przejściowego.

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ustalone w każdej gminie mają określić:

• dopuszczalne funkcje,
• maksymalną gęstość zabudowy,
• wysokość zabudowy.

Gminy z góry zaplanują, gdzie będą mogły powstawać kolejne zabudowy i tylko w tych miejscach możliwe będzie wydanie decyzji WZ.

– Upraszczamy przepisy tak, by gminy szybko i sprawnie uchwały plany ogólne i plany miejscowe. Koniec z bałaganem w przestrzeni polskich miast i wsi, koniec z niekontrolowanym rozlewaniem się zabudowy i patodeweloperką w miejscach do tego nieodpowiednich – mówi Waldemer Buda, minister rozwoju i technologii dla PAP.

Krótsze będą także terminy uzgodnienia planów z organami ochrony środowiska i konserwatorem zabytków, a inwestorzy po podpisaniu umowy z gminami będą mogli zostać zobowiązania np. do budowy szkoły czy wsparcia takiej inwestycji.

Ostatecznie wydaje się, że zmiany są konieczne, choć w pierwszych miesiącach obowiązywania będą powodować trudności. Z czasem jednak wszyscy docenimy nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Nasze wsie i miasta będą lepiej zagospodarowane, a decyzje WZ łatwiejsze do uzyskania, choć już z pewnymi ograniczeniami.