Profilaktyka. Szczepienia i regularne badania cytologiczne to podstawa

Jest wzór do naśladowania

Jest wzór do naśladowania

- Już 14 europejskich krajów zdecydowało się na wprowadzenie programów zapobiegających rakowi szyjki macicy i powszechne szczepienie dziewczynek - mówi profesor zw dr hab. n med. Jan Kotarski, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego . W Polsce szczepienie to jest zalecane, ale nie obowiązkowe, więc także nierefundowane przez NFZ. W różnym zakresie na współfinansowanie szczepień zdecydowało się ponad 30 polskich samorządów, m.in. Gdynia, Poznań, Lublin i Grodzisk Wielkopolski. Pomagają też fundacje.

Wyniki leczenia chorób nowotworowych w Polsce znacznie odbiegają od uzyskiwanych w krajach rozwiniętych, głównie ze względu na zbyt duży odsetek chorych z zaawansowanymi postaciami nowotworów w chwili rozpoznania.

Pamiętaj o cytologii
Od 3 lat realizowany jest Ogólnopolski Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka dla kobiet w wieku od 25 do 59 lat, podczas którego wykonywane są raz na trzy lata bezpłatne badania cytologiczne. Światowe statystyki pokazują, że taka częstotliwość badań wystarczyłaby do znaczącej redukcji zachorowań na inwazyjnego raka szyjki macicy. Po raz pierwszy w naszym kraju działa system aktywnej profilaktyki opartej o wysyłanie imiennych zaproszeń do każdej kobiety.

Warunkiem koniecznym dla powodzenia tego programu jest świadomość kobiet dotycząca dbałości o własne zdrowie, bowiem regularność i powszechne wykonywanie tych badań jest najważniejszym elementem programu.

W roku 2008 Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny otrzymał profesor Zur Hausen z Niemiec za wykrycie czynnika sprawczego raka szyjki macicy. Wykazał on, że nowotworzenie w szyjce macicy związane jest z infekcją tzw. onkogennych typów wirusa brodawczaka ludzkiego. To odkrycie stworzyło po raz pierwszy w historii medycyny szansę na profilaktykę pierwotną opartą o szczepienia przeciwko HPV.

W Polsce mamy dostępne dwie szczepionki: dwuwalentną - przeciw typom 16 i 18 HPV oraz czterowalentną - przeciwko typowi 6, 11, 16 i 18.

Darmowe szczepienia dla wybranych
W 27 krajach świata szczepienia przeciw HPV są finansowane z pieniędzy publicznych. W Polsce w 2008 r. szczepienia przeciw HPV trafiły do kalendarza szczepień zalecanych przez Ministra Zdrowia. Ponad 30 polskich samorządów szczepi już przeciw wirusom HPV.

Akcja przybiera różne formy, ze względu na środki finansowe, jakimi dysponuje gmina lub fundator. Szczepieniu poddawane są wszystkie dziewczynki z kilku roczników lub też określona ilość nastolatek, które pierwsze zgłoszą się na szczepienie. Czasem środków samorządowych wystarcza tylko na szczepienie wybranej grupy dziewcząt, tak jak w Poznaniu, gdzie finansowane są szczepienia tylko dla dziewcząt z domów dziecka. W Jastrzębiu Zdroju Fundacja Ochrony Zdrowia i Opieki Społecznej pokrywa około 90 proc. kosztu szczepienia, którym objęte są dziewczynki w wieku 12-19 lat. W ubiegłym roku gmina Święta Katarzyna pokryła koszty związane ze szczepieniem wszystkich mieszkanek urodzonych w 1994 roku. Niestety, nadal w Polsce takich inicjatyw jest niewiele. Pozostaje szczepienie z kieszeni prywatnej.

Połączenie aktywnego programu badań cytologicznych z populacyjnymi szczepieniami anty HPV może sprawić, że rak szyjki macicy będzie chorobą znaną młodym pokoleniom lekarzy tylko z podręczników.