Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Przed wojną procesja Bożego Ciała w Bydgoszczy przechodziła obok pomnika Serca Jezusa. Niemcy go zburzyli w 1939 roku

Małgorzata Stempinska
Małgorzata Stempinska
Pomnik na placu Poznańskim uroczyście odsłonięto 2 października 1932 roku
Pomnik na placu Poznańskim uroczyście odsłonięto 2 października 1932 roku Narodowe Archiwum Cyfrowe
Przed wojną trasa procesji Bożego Ciała wiodła z kościoła p.w. Świętej Trójcy, ul. Świętej Trójcy, Poznańską aż do placu Poznańskiego pod pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa. Niestety, Bydgoszcz cieszyła się tym monumentem zaledwie siedem lat. Niemcy zburzyli go w 1939 roku.

Gdy Bydgoszcz po niemal pół wieku niewoli 20 stycznia 1920 roku wróciła do Macierzy, co zostało poprzedzone bohaterskim Powstaniem Wielkopolskim, społeczność z wdzięczności ufundowała pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa. Zaprojektowali go znamienici bydgoscy artyści rzeźbiarze: Piotr Triebler oraz Teodor Gajewski. Monument kosztował 8500 zł.

W 1930 roku z inicjatywy ks. Mieczysława Skoniecznego, proboszcza parafii p.w. Świętej Trójcy rozpoczęto przygotowania do postawienia monumentu - symbolu wdzięczności za wyzwolenie Bydgoszczy spod długiego, pruskiego panowania.

Postać Chrystusa z białego piaskowca

14 lutego 1930 roku magistrat przekazał na ten cel miejsce na placu Poznańskim, u zbiegu dawnych ulic: Mazurskiej i Szubińskiej. niedzielę, 30 marca o godz. 15, na zakończenie misji parafialnej ruszyła procesja na pl. Poznański, gdzie odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego.

Latem 1932 roku gotowy monument ustawiono na placu Poznańskim. 2 września 1932 roku "Dziennik bydgoski" pisał tak: "Pomnik serca Jezusowego staje się prześlicznym pomnikiem religijnym, który nada obliczu miasta naszego jeden katolicki rys więcej i stanie się równocześnie prawdziwą ozdobą naszego miasta. Z wyżyn kolumny spogląda na nas postać Boskiego Zbawiciela wykuta z białego piaskowca szydłowieckiego. Chrystus miłościwie wyciąga ku nam ręce i błogosławi przechodniom, parafii naszej i całemu miastu".

Zbigniew Raszewski w "Pamiętniku gapia" dodaje: "Na placu Poznańskim wzniesiono za moich czasów figurę Pana Jezusa wykutą z szydłowieckiego piaskowca; miała ona 2 metry wysokości, a stała na cokole, który miał 4 metry. Na cokole widniał napis: Najświętszemu Sercu Pana Jezusa - Bydgoszcz Wyzwolona. Był to trochę pomnik, trochę figura przydrożna".

Patriotyczna manifestacja

Pomnik odsłonięto 2 października 1932 roku. Temu wydarzeniu towarzyszyła wielka patriotyczna manifestacja mieszkańców naszego miasta. W ten sposób dziękowali Bogu za "oswobodzenie miasta z kajdan niewo". Nie szczędzono pochwał twórcom, "którzy wywiązali się ze swojego zadania nader chlubnie".

Dzień przed uroczystością, 1 października 1932 roku, w "Tygodniku Kościelnym parafji św. Trójcy" czytamy: "Niedziela,
2 października, będzie pamiętną datą w kronice parafji naszej. W tym dniu bowiem parafja spełni nasze wotum, uczynione przez nas, że na pamiątkę wielkiej misji parafialnej odbytej w marcu 1930 roku, wystawimy pomnik wdzięczności Najświętszego Serca Jezusowego. Zatem wotum jest spełnione. Bogu najwyższemu niech będą dzięki za to, żeśmy z dobrowolnych ofiar, w tym czasie krytycznym, zdołali wystawić piękny, wspaniały pomnik Najświętszego Serca Jezusowego (...)".

9 października 1932 roku, na pierwszej stronie, w artykule "W hołdzie Najświętszemu Sercu", "Tygodnik Kościelny" pisał tak: "W zeszłą niedzielę, nie tylko nasza parafja, ale nawet cała Bydgoszcz przeżywała chwile nader podniosłe i uroczyste. Aktu poświęcenia dokonał ksiądz kanonik Stepczyński w asyście bardzo licznej całego kleru Bydgoszczy i okolicy oraz przy współudziale kilkunastotysięcznej rzeszy wiernych. Nadzwyczaj silne i podniosłe przemówienie wygłosił O. Norbert, franciszkanin z Poznania, drugie - ksiądz proboszcz parafji naszej - Mieczysław Skonieczny. Następnie chór kościelny Moniuszko, pod dyrekcją p. Masłowskiego odśpiewał psalm 100 "Pana niech wielbi wszechświat cały" Mendelsohna-Bartholdy’ ego. Następnie wszyscy obecni odśpiewali wspólnym chórem śliczną pieśń Serce Twoje Jezu, a na zakończenie Boże coś Polskę. (...)

Warto zaznaczyć, że w patriotycznej manifestacji uczestniczyło 15 tysięcy wiernych i 45 księży. Naliczono 138 samych sztandarów, a także liczne delegacje organizacji i stowarzyszeń. Domy przy pl. Poznańskim, ul. A. Kordeckiego i Świętej Trójcy były udekorowane flagami państwowymi i kościelnymi.

Na procesję z innych części miasta

Po odsłonięciu pomnika, przez siedem lat, trasa procesji Bożego Ciała wiodła z kościoła p.w. Świętej Trójcy, ulicą świętej Trójcy, Poznańską aż do placu Poznańskiego pod pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa. Natomiast do kościoła wierni wracali ulicą Kordeckiego. Doskonale te procesje pamiętał Roman Rymaszewski.

- Zawsze uczestniczyły w nich setki bydgoszczan. Moja rodzina z innych dzielnic miasta, między innymi ze Szwederowa i Wzgórza Wolności, specjalnie przyjeżdżała na procesję do kościoła Świętej Trójcy. Mówili, że u nas jest najbardziej uroczyście i podniośle - opowiadał na łamach "Albumu Bydgoskiego".

Cudem ocalała głowa

W październiku 1939 roku Niemcy wysadzili pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa. O zburzeniu monumentu opowiadała nam przed laty na łamach "Albumu Bydgoskiego" Jadwiga Bonk, z domu Miniszewska. Miała 17 lat, gdy zaczęła się wojna. Jej rodzina została wyrzucona przez Niemców z mieszkania na Górzyskowie.

- Znajomi mamy dali nam pokoik w kamienicy przy placu Poznańskim. Z okna obserwowałam, jak żandarmi burzyli figurę Chrystusa. Pod uderzeniami młota rzeźba się rozpadła. Jakimś cudem ocalała głowa. Niemcy próbowali ją podnieść i wrzucić na wóz, ale nie mogli jej oderwać od ziemi. Opletli łańcuchem, który następnie zaczepili do ciągnika. I to nic nie pomogło. W końcu rozwścieczony żandarm chwycił za młot i roztrzaskał ją na kawałki - wspominała pani Jadwiga.

Pomnik odbudowano

Dodajmy, że staraniem Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy pomnik został odbudowany i ponownie odsłonięty 24 czerwca 2010 roku na wzgórzu przy ul. Seminaryjnej.

Nie przegap

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska