Rafineria w zagrodzie jeszcze nie działa

Na razie zainteresowanie agrorafineriami jest niewielkie.

Zdaniem Kazimierza Żmudy, zastępcy dyr. Departamentu Rynków Rolnych w ministerstwie rolnictwa w okresie pierwszych trzech lat produkcja paliw przez rolników nie przekroczy 10 proc. paliwa zużywanego na potrzeby rolnicze, co oznacza, że w gospodarstwach produkowane będzie nie więcej niż 150 tys. ton biopaliwa rocznie.

Gospodarze czekają

Rolnicy z naszego regionu na razie nie wykazują zbytniego zainteresowania produkcją biopaliw w gospodarstwie. - Na razie w ogóle o tym nie myślałem - mówi Paweł Kurlapski z Grochowisk w gm. Izbica Kujawska, właściciel prawie 50-hektarowego gospodarstwa.

Piotr Luber gospodarujący na 300 ha pod Inowrocławiem nie wyklucza, że kiedyś będzie produkował paliwo w gospodarstwie, ale jeszcze nie teraz. - Na pewno zaoszczędziłbym parę złotych, ale nakłady na rozkręcenie takiej produkcji też są duże. Lepiej zainwestować pieniądze w bieżącą produkcję rolną. Dobrze natomiast byłoby, gdyby to firmy wreszcie zajęły się produkcją biopaliw i kupowały od rolników surowiec - uważa rolnik, który rozlicza się z VAT na zasadach ogólnych, może odpisać VAT zawarty w cenie oleju napędowego, ma też (jak wszyscy rolnicy) częściowy zwrot akcyzy od oleju kupowanego na stacji benzynowej. - Dlatego za paliwo płacę mniej i montowanie instalacji w gospodarstwie na razie mi się nie opłaca. Ale poczekam, przyjrzę się, jak to działa i wtedy podejmę decyzję - _mówi. _

Najpierw skład podatkowy

Żeby rolnik mógł rozpocząć produkcję biopaliw na własne potrzeby (w ilości 100 l na ha użytków rolnych w ciągu roku), musi przejść dość skomplikowaną procedurę rejestracyjną i założyć w gospodarstwie skład podatkowy.

Od wczoraj Agencja Rynku Rolnego przyjmuje wnioski rolników, którzy chcą produkować biopaliwa. Na podstawie tego wniosku (na formularzu opracowanym i udostępnionym przez ARR) rolnik-producent biopaliw zostanie wpisany do rejestru rolników wytwarzających biopaliwa na własny użytek.

O wpis do rejestru mogą się ubiegać gospodarze (i grupy producenckie), którzy mają odpowiednie urządzenia i budynki do produkcji biopaliw, spełniające wymagania przeciwpożarowe, sanitarne, związane z ochroną środowiska. Przyszły wytwórca biopaliw musi też mieć pozwolenie na prowadzenie składu podatkowego. Rolnik może je uzyskać po złożeniu do naczelnika urzędu celnego wniosku o wydanie zezwolenia.

Rolnicy, chcący produkować na własne potrzeby estry lub czysty olej roślinny nie muszą być podatnikami VAT. Na swój wniosek, po uzyskaniu zgody właściwego naczelnika urzędu celnego mogą zostać zwolnieni z obowiązku składania zabezpieczenia akcyzowego. Bez podatku akcyzowego w gospodarstwie rolnicy mogą produkować tylko estry (metylowy lub etylowy) kwasów tłuszczowych oraz czysty olej roślinny. Bioetanol, biometanol, dimetyloeter i węglowodory syntetyczne są objęte podatkiem akcyzowym.

***

Obecnie udział biopaliw w rynku paliw wynosi 1,5 proc. Zgodnie z unijną dyrektywą, w 2010 roku minimalny udział biokomponentów w paliwach stosowanych do celów transportowych powinien wynosić 5,75 proc. By spełnić te wymagania, potrzebne będzie 1,43 mln ton rzepaku.

***

Jest jeszcze jeden warunek uzyskania wpisu do rejestru rolników - wcześniej należy się zarejestrować w Centralnym Rejestrze Przedsiębiorców, prowadzonym przez ARR. Formularz rejestracyjny oraz szczegółowe zasady rejestracji zamieszczone są na stronie www.arr.gov.pl. Obowiązek ten nie dotyczy rolników, którzy już wcześniej uzyskali numer rejestracyjny w CRP.

Razem z wnioskiem o wpis do rejestru należy złożyć oświadczenie, że dane zawarte we wniosku są kompletne i prawdziwe, że rolnik będzie wytwarzał biopaliwa w składzie podatkowym, że zobowiązuje się do niesprzedawania i niezbywania w innej formie biopaliwa wytwarzanego w gospodarstwie, że będzie zachowywał wymagania jakościowe dotyczące paliw, że nie będzie przekraczał dopuszczalnego limitu produkcji, składał roczne sprawozdania i przestrzegał innych wymagań wynikających z ustawy.

***

Znowelizowana ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, która dopuszcza wytwarzanie paliwa przez rolników do własnego użytku w gospodarstwie rolnym, weszła w życie od 1 stycznia br.

***

Rolnik musi też dołączyć do wniosku dokumenty potwierdzające powierzchnię użytków rolnych będących w jego posiadaniu - na tej podstawie zostanie określony roczny limit produkcji biopaliw. Może to być np. wypis z rejestru gruntów, umowy dzierżawy działek).

Rejestr będzie jawny

Jeśli wniosek rolnika agencja uzna za poprawny, w ciągu 14 dni wpisze producenta do rejestru i odpowiednie zaświadczenie prześle rolnikowi listem poleconym.

Rejestr rolników będzie jawny. Znajdą się w nim takie dane: imię, nazwisko, adres, numer ewidencyjny gospodarstwa, rodzaj wytwarzanych biopaliw, rodzaj i wydajność instalacji do produkcji, maksymalna ilość biopaliwa, którą rolnik może wyprodukować w roku kalendarzowym, powierzchnia użytków rolnych będących w posiadaniu rolnika. To samo dotyczy członków grup producenckich.

ARR może też odmówić wpisu do rejestru jeśli uzna, że rolnik nie ma odpowiednich urządzeń i budynków do takiej produkcji lub nie ma zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego.

Natomiast wtedy, gdy rolnik nie wypełnia zapisów ustawy, agencja może go wykreślić z rejestru. Dotyczy to np. sytuacji, w której gospodarz sprzeda lub podaruje komuś paliwo wyprodukowane w zagrodzie lub straci pozwolenie na prowadzenie składu podatkowego. Ponowny wpis do rejestru rolnik będzie mógł uzyskać nie wcześniej niż po 3 latach od uprawomocnienia się decyzji o wykreśleniu z rejestru.

Kary - do 30 tysięcy złotych

Rolnicy produkujący biopaliwa w gospodarstwie będą mieli też trochę pracy ze sprawozdawczością. W terminie do 45 dni po zakończeniu roku kalendarzowego muszą w ARR złożyć sprawozdanie roczne dotyczące ilości i rodzajów surowców zużytych do wytwarzania biopaliw oraz biopaliw wytworzonych i zużytych.

Do kontroli produkcji biopaliw w gospodarstwie jest uprawniona Agencja Rynku Rolnego, a do kontroli jakości produktu - Inspekcja Handlowa.

W przypadku, gdy rolnik będzie wytwarzał biopaliwa na własny użytek bez wpisu do rejestru, utrudniał przeprowadzenie kontroli, nie złoży w terminie sprawozdania rocznego lub poda w nim nieprawdziwe informacje - grozi mu kara w wysokości 1000 zł. Jeśli będzie sprzedawał biopaliwo lub zbywał je w innej formie zapłaci od 10 tys. do 30 tys. zł (w zależności od wydajności instalacji do produkcji). Jeśli przekroczy dopuszczalny roczny limit produkcji musi się liczyć z grzywną w wysokości od 5 tys. do 15 tys. zł.

Kary te wpływać będą na konto Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i przeznaczone będą na wspieranie działalności związanej z wytwarzaniem biopaliw.

***

Od tego roku rolnicy otrzymają dodatkowe dopłaty do roślin energetycznych - po 45 euro do każdego hektara. Jednak, by taką dopłatę uzyskać, trzeba wiedzieć, ile gruntów przeznaczy się pod produkcję surowców energetycznych i do 15 maja złożyć wniosek w tej sprawie do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

***

[email protected]