Region w palcu

- Czytając pańskie opracowania na temat regionu kujawsko - pomorskiego, nie mam wątpliwości, że jest pan jednym z największych jego znawców. Jest pan także propagatorem walorów turystycznych województwa, zwłaszcza regionu toruńskiego i ziemi chełmińskiej. Co jest w nich szczególnego?

- Województwo kujawsko - pomorskie jest niezmiernie ciekawym i interesującym regionem turystycznym, ukształtowanym przez przyrodę, ludzi i historię. Najbardziej wybredny i wymagający turysta czy krajoznawca znajdzie tu to "coś"co go urzeknie i zatrzyma na dłużej. Dla jednych będzie to wspaniała gotycka architektura zamków pokrzyżackich w Radzyniu Chełmińskim, Golubiu-Dobrzyniu, Świeciu nad Wisłą czy w miejscowości Zamek Bierzgłowski, dla innych - romańska architektura kolegiaty w Kruszwicy i kościoła w Inowrocławiu, rotunda świętego Prokopa i wspaniałe kolumny w kościele świętej Trójcy w Strzelnie. Dla następnych interesującymi będą przepiękne pałace i dawne dwory ziemiańskie.
Dla jeszcze innych atrakcją będą liczne fortyfikacje. Mamy przecież doskonale zachowane twierdze z czasów pruskich w Chełmnie, Grudziądzu i Toruniu, tak zwane Przedmościa Bydgoszczy i Włocławka z września 1939 roku czy też rejony umocnień na linii Osy oraz w rejonie Kęsowa i Żnina.

- Długo można wyliczać inne godne obejrzenia miejsca.

O tak. Wymieniłem tylko kilka przykładów wspaniałej architektury, a przecież wspomnieć trzeba też o całych zespołach zabytkowych Torunia, Chełmna, Brodnicy, Świecia, Grudziądza, Włocławka, o zabytkach techniki, jak akwedukt w Fojutowie czy Kanał Bydgoski ze śluzami. Możemy poszczycić się też walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi. Skala tych wspaniałości i chęć ich poznania wyzwoliły we mnie ponad 25 lat temu pasję krajoznawcy-badacza.

Turystyka za tydzień

W związku z finałem konkursu Regiopedii i wywiadem z Henrykiem Miłoszewskim, przesuwamy na następny piątek turystyczne relacje z wojaży po Kujawach i Pomorzu. Za zmianę przepraszamy!

- A jednak nie wszyscy mieszkańcy województwa zdają sobie sprawę, że tak wiele można u nas zobaczyć, że można ciekawie spędzić urlop. Wolą morze, góry lub Mazury, a najlepiej wakacje pod palmami.

- Największym problemem jest niewiedza. Mówimy, podziwiamy i marzymy o wielu miejscach na świecie, które pobudzają nasze zmysły i poczucie piękna, lecz nie do końca zdajemy sobie sprawę, że jest to też magia przekazu medialnego. Oczywiście nie mam nic przeciwko zwiedzaniu świata. Nasz region jest tylko jego mikroskopijną częścią, ale właśnie ten nasz własny świat, naszą Ojcowiznę, powinniśmy poznawać jako pierwszą. Dzieci w szkole uczą się o Polsce, symbolach i barwach narodowych, hymnie narodowym i pięknie naszego kraju. Tak i my - krajoznawcy i regionaliści przekazujemy posiadaną wiedzę mieszkańcom naszego regionu i turystom. Staramy się zmienić stereotyp wyobrażeń, że jedynie Toruń, Biskupin i Bory Tucholskie zasługują na uwagę. Tak przecież nie jest.

- Jednak nie ma wątpliwości, że jest pan zakochany przede wszystkim w Toruniu. To zdecydowanie numer 1 na mapie turystycznej województwa. Kogo najbardziej zachwyca gród Kopernika?

- W zeszłym roku niezwykłym klimatem Torunia zachwycało się około 1 600 000 turystów, z których około 70 procent stanowili nasi rodacy. Wśród gości zagranicznych przeważali tradycyjnie Niemcy, ale nie brakowało też przedstawicieli innych państw zachodnich i Skandynawii, a także Amerykanów i Kanadyjczyków czy Rosjan. Zakres ich zainteresowań był szeroki: od architektury, przez historię, kulturę, oświatę i naukę aż po pytania o codzienne życie mieszkańców miasta, warunki socjalne i koszty utrzymania. Zadawali też pytania związane z listą światowego dziedzictwa UNESCO, na którą wpisano toruńską Starówkę, z Mikołajem Kopernikiem, z rolą Krzyżaków w historii miasta. Zaś najczęściej zadawane pytanie tyczyło tego, gdzie można kupić toruńskie pierniki.

- Gdyby miał pan polecić turystom inne miasto w regionie. Jaka jest odpowiedź?

- Każde z 52 miast i miasteczek naszego województwa - od najmniejszego Górzna po największą Bydgoszcz - posiada własny niepowtarzalny charakter. Największym sentymentem darzę Brodnicę. Chyba dlatego, że często tam przebywam i za każdym razem zaskakuje mnie estetyką i malowniczością oraz pozytywnym nastawieniem do turystów. Poza tym, Brodnica to wrota do cudownego Pojezierza Brodnickiego.

- Oddział Miejski PTTK w Toruniu wyznacza wciąż nowe szlaki, zachęca do turystyki aktywnej w różnej formie.

- Opieką obejmujemy autorskie sieci, pieszych szlaków turystycznych o długości ponad 1000 kilometrów oraz rowerowych - ponad 500 kilometrów. Wraz z lokalnymi samorządami znakujemy kolejne atrakcyjne szlaki, tworząc podstawy infrastruktury turystycznej. Kierowany przeze mnie Oddział PTTK preferuje kilka form turystyki kwalifikowanej: pieszą, rowerową, motorową, młodzieżową, górską, przyrodniczą oraz imprezy na orientację. Organizujemy imprezy najprzeróżniejsze, wycieczki, turnieje i konkursy turystyczno-krajoznawcze dla dzieci i młodzieży. Uczestnikom przekazujemy wiedzę o regionie, uczymy zachowania w grupie, na trasie i w naturalnym środowisku oraz proponujemy zabawy i konkursy. Kadrę Oddziału stanowią wolontariusze posiadający ogromną wiedzę o regionie oraz specjaliści w wybranych formach turystyki kwalifikowanej.

- Nie stawia pan równoważnika pomiędzy turystyką kwalifikowaną a krajoznawstwem. Różne są definicje tych pojęć, choć w uproszczeniu to pierwsze oznacza kwalifikacje turysty niezbędne do uprawiania danej dziedziny turystyki, to drugie jest szeroko pojętą wiedzą o kraju ojczystym.

- Nie stawiam równoważnika, ponieważ istotnie się różnią. Turystykę kwalifikowaną może uprawiać każdy. Wystarczy posiadać odpowiednią kondycję, ubiór, obuwie, ekwipunek turystyczny, przeczytać przewodnik, zapoznać się z mapą. Od turystyki kwalifikowanej rozpoczyna każdy przyszły krajoznawca, pokonując kolejne kilometry i zaliczając punkty wymagane do książeczki turystycznej. Po pewnym czasie zaczynamy zwracać baczniejszą uwagę na mijaną kapliczkę, zrujnowany dwór, młyn i pomnik przyrody, zaniedbany cmentarz. Jeśli w naszym przewodniku i na mapie nie ma o tym żadnej wzmianki, zaczynamy szukać i uzupełniać wiedzę. Takie symptomy oznaczają początki krajoznawstwa. Dojrzały krajoznawca to taki człowiek, który potrafi podzielić się z innymi posiadaną wiedzą, publikuje, popularyzuje i propaguje wiedzę krajoznawczą.

- Czy promowana przez "Gazetę Pomorską" Regiopedia jest - pańskim zdaniem - dobrym pomysłem na popularyzację wiedzy o naszym województwie i zachętą do uprawiania turystyki i krajoznawstwa?

- Możliwości internetu i siła jego przekazu są ogromne. Jest to bardzo dobry pomysł i popieram go. Przedstawianie konkretnych wiadomości o mniej znanych miejscowościach lub obiektach prędzej czy później wymusza zaciekawienie i zainteresowanie, a od tego jest bardzo blisko do podróży. Dostrzegam w tej akcji również inne cenne pomysły związane z przekazem wiedzy, budzeniem świadomości oraz tożsamości narodowej. Gratuluję pomysłu!

- Kilku uznanych autorów przewodników po naszym pięknym regionie ma o-pracować 600 haseł, które zostaną zamieszczone nastronach internetowych Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu. Widać, że taka forma popularyzacji wiedzy o województwie zyskuje popularność.

- To prawda. Z inicjatywy pracowników Urzędu Marszałkowskiego trwają obecnie prace nad ustaleniem zespołu autorów, którego głównym celem ma być opracowanie kilkuset haseł krajoznawczych związanych z województwem kujawsko-pomorskim. Uważam, że jest to cenna inicjatywa - solidny fundamentu pod bazę lub kompletną inwentaryzację krajoznawczą województwa. Będzie to wspaniała wizytówka regionu i jego walorów, a w dodatku chyba prekursorska w skali kraju.

Rozmawiał Marek Weckwerth
[email protected]