Rzecznik Sanepidu w Bydgoszczy: - Dawka infekcyjna Legionelli nie jest określona, zależy od odporności organizmu

Czy w związku z sytuacją na Podkarpaciu - a chodzi o Legionellę pneumophila - Sanepid w Kujawsko-Pomorskiem podejmie intensywniejsze działania monitorujące wodę pod kątem tej bakterii?
Sanepid cały czas monitoruje jakość ciepłej wody użytkowej i - na bieżąco - wykonuje odpowiednie badania w celu wykrycia Legionelli. Szczególnie w przedsiębiorstwach prowadzących działalność leczniczą i w obiektach użyteczności publicznej, zgodnie z ustalonym harmonogramem rocznym. W przypadku przekroczeń norm Sanepid wydaje stosowne nakazy.

Jak dotąd nie zaobserwowano wzrostu zachorowań na Legionellozę, czyli chorobę legionistów, na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.

A kiedy ostatnio Sanepid odnotował przypadki zakażenia Legionellą w Kujawsko-Pomorskiem?
W 2023 roku w naszym województwie było 11 przypadków zakażenia Legionellą. W różnym czasie, na terenie różnych powiatów... Na szczęście wszystkie zakażone osoby wyzdrowiały, głównie po zastosowaniu antybiotykoterapii. Chcę podkreślić, że każdy taki przypadek Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny traktuje indywidualnie. W każdym z nich zawsze przeprowadza szczegółowe wywiady epidemiologiczne, bo zakażenie tą bakterią wymaga dogłębnej analizy. Takie działania są konieczne, pozwalają na zlokalizowanie źródła zakażenia a jednocześnie na efektywną pracę Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Ta bakteria żyje w wodzie, a gdzie w naszym otoczeniu możemy ją najczęściej spotkać?
Rzeczywiście, ta bakteria żyje w zbiornikach wodnych. Zarówno w naturalnych, jak i sztucznych, mających osad denny lub muł a także wilgotną ziemię. A występuję m.in. w sieciach kanalizacyjnych, urządzeniach kąpielowych, prysznicach, myjniach czy klimatyzatorach. Legionellę, w szczególności Legionellę pneumophilę, która występuje nawet w 90 procentach, spotykamy w zbiornikach lub cysternach z gorącą i zimną wodą, w rurach z niewielkim przepływem wody lub bez jej przepływu. Także na gumie i naturalnych włóknach w zmywarkach i uszczelkach. Zakażamy się nią poprzez drogi oddechowe, które zdecydowanie atakuje.

Tylko i wyłącznie?
Tak, tylko i wyłącznie poprzez drogi oddechowe. W wyniku jej wdychania, a jest ona zawieszona w powietrzu, w mikroskopijnych kropelkach wody. Takie aerozole z tą bakterią mogą powstawać na przykład w trakcie wypływu wody z kranu lub prysznica, w pęcherzykach wody w basenie typu SPA lub w niektórych systemach klimatyzacji.

Do tej pory nie stwierdzono przenoszenia bakterii Legionella z człowieka na człowieka.

Legionella może być niebezpieczna dla każdego organizmu?
Nie każda osoba narażona na kontakt z bakteriami Legionella zachoruje. Najbardziej narażone są osoby mające choroby współistniejące, które palą papierosy i osoby w starszym wieku. Dawka infekcyjna nie jest ściśle określona i zależy od poziomu odporności danego organizmu. Objawy pojawiają się na ogół od 2 do 10 dni po zakażeniu, ale w rzadkich przypadkach mogą wystąpić nawet po trzech tygodniach. Choroba zwykle rozpoczyna się od gorączki, dreszczy, bólu głowy i bólu mięśni. Następnie pojawia się suchy kaszel i problemy z oddychaniem, które mogą przechodzić w ciężkie zapalenie płuc. Większość chorych wymaga hospitalizacji i leczenia odpowiednimi antybiotykami. Do rozpoznania konieczne jest wykonanie specjalnych testów laboratoryjnych.

Co należy zrobić, aby nie dopuścić do intensywnego rozwoju tej bakterii?
Zarządzający powinni dbać o sieć wewnętrznych instalacji wodnych w budynkach, o wdrożenie środków kontroli i nadzoru minimalizujących prawdopodobieństwo przeżycia bakterii Legionella i namnażania się ich w instalacjach wodnych. Działania profilaktyczne to m.in. regularne czyszczenie zbiorników wodnych i okresowe badanie wody w sieci wodociągowej, w urządzeniach klimatyzacyjnych i leczniczych, w urządzeniach sanitarnych. To również monitoring jakości ciepłej wody użytkowej, utrzymywanie właściwej jej temperatury. I tak w instalacjach wody zimnej poniżej 25°C, a nawet poniżej 20°C. Natomiast w instalacjach wody ciepłej - powyżej 50°C. Rekomendowane jest 55°C. Wskazane jest jak najbardziej regularne czyszczenie i dezynfekcja sieci wodociągowej, likwidacja nieużytkowanych punktów czerpalnych (krany/prysznice) oraz ślepych odcinków instalacji. Także unikanie małych prędkości przepływu i długich okresów bezruchu wody w instalacji.