Ścieżkami prof. Ludwika Rydygiera, z widokiem na Góry Łosiowe

Chodzi o cenny przyrodniczo i krajobrazowo nadwiślański masyw w gminach Grudziądz i Rogóźno, związany z prof. Ludwikiem Rydygierem - światowej sławy chirurgiem. Ludwig Rydygier urodził się w roku 1850 w Dusocinie - wsi leżącej u południow-wschodniego podnóża Gór Łosiowych.

Gmina Grudziądz wykupiła dawny domu Rydygierów (właściwie Riedigerów, bo tak pierwotnie pisało się nazwisko). Ma tu powstać muzeum poświęcone chirurgowi oraz siedziba Parku Krajobrazowego Gór Łosiowych. Zabudowania zostaną zrewitalizowane.

Sama wieś wzmiankowana była po raz pierwszy w roku 1285, zaś w 1437 dokumenty wymieniały folwark krzyżacki komturstwa grudziądzkiego. W historii Dusocina i całej nadwiślańskiej krainy dobrze zapisali się Olędrzy, czyli osadnicy przybyli z Niderlanów i Fryzji. Pozostały po nich drewniane chałupy o konstrukcji zrębowej. Do wybuchu II wojny światowej we wsi funkcjonowała placówka polskiej Straży Celnej, jako że granica z III Rzeszą Niemiecką (Prusami Wschodnimi) znajdowała się o przysłowiowy rzut beretem na północ.

Wysoczyzna morenowa

Spójrzmy na same góry... Trudno je porównywać do tych na południu Polski, ale tu na nizinach wyraźnie odróżniają się od otoczenia. Z jakiej perspektywy by na nie nie spojrzeć, za góry mogą być uznane (patrz zdjęcia).

Góry Łosiowe to zalesiona wysoczyzna morenowa (utworzona przez czoło lodowca) z kulminacją 88 m nad poziom morza. Stoki gór są wyjątkowo strome od strony Wisły i ujścia rzeki Osy, których nurt podmywa zbocza.

Z Zakurzewa

W najciekawszą, południową część gór, najlepiej wybrać się ze wsi Zakurzewo (dojazd od trasy krajowej nr 55 lokalną drogą przez Mokre). Zakurzewo założył w roku 1323 komtur grudziądzki Sierghard von Schwartzburg. We wsi zachowały się dwie drewniane chaty pomenonickie z roku 1858 i zaniedbany cmentarz menonicko-ewangelicki.

To jest widok!

Turyści mogą wybrać trasę prosto na zachód, aby po ok. 20 minutach dotrzeć na punkt widokowy. Stąd roztacza się zachwycająca panorama całego Basenu Grudziądzkiego, czyli szerokiej doliny Wisły oraz ujściowego odcinka doliny Osy. Po przeciwległej stronie doliny Osy widać zalesioną Kępę Forteczną, na której od XVIII wieku wznosi się cytadela dawnej pruskiej twierdzy. Przy dobrej widoczności ujrzymy także Grudziądz, most na Wiśle, a za nim osiedle zbudowane na Kępie Strzemięcińskiej .
Na lewym brzegu Osy bystre oko wypatrzy betonowe bunkry polskiej linii obronnej z roku 1939.

Nasyceni takim widokiem możemy ruszyć w głąb Gór Łosiowych (na północ), gdzie niewątpliwie natkniemy się na duże betonowe budowle. To poniemieckie schrony piechoty z I wojny światowej. Są też znacznie mniejsze i całkowicie wkopane w ziemię bunkry typu Tobruck, strzegące niemieckiej linii obronny w roku 1945.

Idąc dalej na północ, z jednej z kulminacji gór dostrzeżemy majaczącą na horyzoncie miasto i czerwoną bryłę zamku... To Kwidzyn.
Park Krajobrazowy Gór Łosiowych będzie dziesiątym w Kujawsko-Pomorskiem.

Marszałek o parkach

- Parki krajobrazowe to nasze wielkie bogactwo - nie tylko przyrodnicze, ale również kulturowe, bo na tych atrakcyjnych turystycznie i rekreacyjnie obszarach znajdziemy mnóstwo cennych pamiątek historii i dziedzictwa materialnego - podsumowuje marszałek województwa Piotr Całbecki.