Słodkie kryształki mają być produkowane poza naszym krajem

(fot. Info (JG))

Z tego powodu koncern Nordzucker wystąpił o zgodę na wytworzenie ok. 13 tys. ton słodkich kryształków na Słowacji i w Niemczech.

Nordzucker jest właścicielem dwóch cukrowni w Polsce, jedna znajduje się w Chełmży. W kampanii 2008/2009 koncern otrzymał limit na wyprodukowanie 132 tys. ton cukru.

- Pomimo że zakontraktowaliśmy ponad 946 tysięcy ton buraków, nie wykonaliśmy dziesięciu procent przyznanej nam kwoty - mówi Jarosław Kamieniarz, wiceprezes Nordzucker Polska i członek zarządu Związku Producentów Cukru w Polsce. - A od każdej przyznanej tony limitu do funduszu restrukturyzacji musimy wpłacić 125,3 euro. Gdybyśmy nie wykonali tych 10 procent limitu, musielibyśmy zapłacić prawie dwa miliony euro bez możliwości odrobienia zapłaconych pieniędzy. To byłaby bardzo duża strata dla firmy. - I wtedy powinniśmy wrócić do tematu naliczania kar dla naszych plantatorów, którzy nie wykonali zobowiązań w ramach umów kontraktacyjnych - dodaje Jarosław Kamieniarz. - Dlatego wystąpiliśmy do Agencji Rynku Rolnego z wnioskiem o zgodę na wyprodukowanie części kwoty cukru - w ramach polskiej kwoty - na Słowacji i w Niemczech. Zrobiliśmy to także w interesie rolników. Zresztą mamy pełne poparcie związku plantatorów.

Ci jednak mówią co innego.- Nordzucker nie ma poparcia Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego - mówi Kazimierz Kobza, dyr. biura Zarządu Głównego KZPBC. - Dostanie je, jeśli będzie płacić za buraki polskim plantatorom tyle, ile niemieckim. Na razie płaci o około 30 procent mniej. A problemy z brakiem surowca wiążą się przede wszystkim ze spadkiem opłacalności produkcji buraków cukrowych.

Nie tylko susza
Zdaniem wiceprezesa Nordzucker, mniejsze dostawy buraków spowodowała ubiegłoroczna susza.

- To także efekt surowych warunków narzuconych przez Komisję Europejską - przyznaje Kamieniarz. - To ona, w czasie negocjacji ze Światową Organizacją Handlu (WTO), można powiedzieć, poświęciła w pewnym sensie europejski rynek cukru. Kiedyś cukrownie mogły kontraktować więcej buraków, a nadwyżki produkcji eksportować. Teraz takiej możliwości nie mamy, więc kontraktujemy z aptekarską dokładnością. Efekt? Powierzchnia upraw buraków cukrowych w Polsce systematycznie spada. - Jeśli polskie agendy rządowe będą jeszcze z tego problemu robić sprawę polityczną i w przypadku braku surowca nie dadzą zgody na produkcję brakującej części kwoty poza naszym krajem, to przemysł cukrowniczy w Polsce może zostać na nasze życzenie mocno osłabiony - dodaje wiceprezes Kamieniarz. - Wniosek w agencji złożyliśmy 28 listopada i wciąż nie otrzymaliśmy odpowiedzi. W innych krajach unijnych zgodę otrzymuje się w ciągu kilku dni.

Przypomina, że w poprzedniej kampanii pewna polska cukrownia produkowała cukier kwotowy na zlecenie producenta z innego państwa członkowskiego.

Potwierdza to Iwona Ciechan, rzecznik ARR, która dodaje, że wniosek o wykonanie części limitu poza Polską "zostanie rozpatrzony niezwłocznie".

Inni też mają problem
Nie tylko Nordzucker ma problemy z wykonaniem kwoty.

- Nie mamy jeszcze ostatecznych danych od wszystkich producentów cukru - mówi Marcin Mucha, dyr. biura Związku Producentów Cukru w Polsce. - Istnieje jednak zagrożenie, że w kampanii 2008/2009 krajowy limit produkcji cukru nie zostanie wykonany. Jego zdaniem na obniżenie produkcji słodkich kryształków wpłynęła nie tylko susza: - To także efekt problemów z kontraktacją. Nie wszystkie umowy kontraktacyjne zostały w pełni wykonane, a niektórzy plantatorzy zdecydowali się przestawić na inny rodzaj produkcji - dodaje dyr. Mucha. - Teraz niektóre z tych osób chcą powrócić do cukrownictwa.

Problemy z wykonaniem limitu ma też największy producent cukru w Polsce - Krajowa Spółka Cukrowa, do której należą zakłady w Nakle i Kruszwicy. Limit KSC w kampanii 2008/2009 wynosił 549 tys. ton cukru (łącznie z przejętym limitem zależnej spółki Cukrownia Leśmierz S.A.). Spółka nie zrealizowała 47 tys. ton ze swojej kwoty.

- Było to spowodowane niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, przede wszystkim suszą, która wyrządziła dotkliwe szkody w części plantacji przyczyniając się do zmniejszenia plonów - wyjaśnia Łukasz Wróblewski, rzecznik KSC. - Słabszy wynik produkcyjny wynikał również w pewnym stopniu z sytuacji w grupie plantatorów. Część rolników - pomimo naszych zachęt - nie zdecydowała się w zeszłym roku na kontraktację buraków ze względu na ich spadającą cenę, co było konsekwencją reformy unijnego rynku cukru.

KSC chce zwiększyć skup surowca i produkcję cukru w kolejnej kampanii. - Temu celowi służy m.in. decyzja o podniesieniu przez KSC cen skupu surowca o 26 procent w stosunku do unijnej ceny minimalnej - dodaje Wróblewski. - Z przebiegu procesu kontraktacji widać, że spotkało się to z pozytywnym odzewem wśród plantatorów, którzy w tym roku chętnie deklarują powrót do uprawy buraków i sami zgłaszają się z propozycją kontraktacji. KSC ma już zakontraktowane ponad 80 proc. surowca, a w niektórych województwach, np. kujawsko-pomorskim, proces ten jest już praktycznie zakończony.

- Producenci cukru wreszcie zaczynają doceniać pracę polskich rolników - mówią przedstawiciele plantatorów i dodają, że jednym z powodów braku surowca w tej kampanii była późniejsza niż zwykle kontraktacja w ubiegłym roku. - Ale nie tylko unijne decyzje pogrążają nasze cukrownictwo. Dlaczego wyłączono z produkcji cukru zakład w Brześciu Kujawskim? Przecież największe problemy z kontraktacją i pozyskaniem surowca były na Lubelszczyźnie! Niewykluczone, że za jakiś czas do tamtejszych cukrowni trzeba będzie dowozić buraki z Kujawsko-Pomorskiego, bo kampanii w tutejszych zakładach nie można rozciągać w nieskończoność.