- Trzeba podejść z szacunkiem i uznaniem do tego, co zrobił prezydent Andrzej Duda. Chylę przed nim czoła i wprawdzie ostrożnie, lecz weryfikuję swoje zdanie o nim. Ale dopiero przyszłość pokaże, czy będzie trzymał się obranego kierunku - mówi prof. Jan Zimmermann, kierownik Katedry Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prof. Zimmermann był promotorem pracy doktorskiej Andrzeja Dudy, ale po tym, jak ten objął fotel prezydenta, wielokrotnie krytykował go za uległość wobec obozu władzy. Chodziło m.in. o brak sprzeciwu wobec zmian wprowadzanych przez PiS w Trybunale Konstytucyjnym. I mimo wczorajszej decyzji głowy państwa, prof. Zimmermann daleki jest od tego, by być dumnym, iż prezydent to jego były doktorant...
- Spodziewać się takiej decyzji prezydenta, to się nie spodziewałem. Natomiast dobrze, że tak się stało. Bo to prawo jest złe, a sposób jego procedowania odbiegał dalece od zasad demokratycznego państwa prawa - zauważa z kolei prof. Jerzy Pisuliński, dziekan Wydziału Prawa i Administracji UJ.
Wczoraj na korytarzu budynku, w którym mieści się macierzysty wydział prezydenta Andrzeja Dudy, panowały pustki. Wiadomo, wakacje. Ale prawnicy z UJ wymieniali między sobą telefony ze słowami o zaskoczeniu decyzją głowy państwa. Bo jeszcze w niedzielę wieczorem, o czym donosiły nawet prawicowe media, mogło się zdawać, że co najwyżej skieruje ustawę o Sądzie Najwyższym do Trybunału Konstytucyjnego.
Doniesienia mediów śledził, tak jak i w poprzednich dniach - ojciec prezydenta, prof. Jan Tadeusz Duda. - Mam pełne zaufanie do syna - mówi nam wczoraj prof. Duda, podkreślając, że nie wtrąca się w decyzje syna Andrzeja. - Mogłem snuć różne scenariusze, ale w tej sytuacji były dwa - skierowanie ustaw do Trybunału Konstytucyjnego lub zawetowanie - dodaje prof. Duda. Nie ukrywa też, że jest „dumny z syna za podjęcie odpowiedzialnej decyzji”.
Z wielką uwagą poczynania PiS śledził też bp Tadeusz Pieronek, profesor nauk prawnych. Jeszcze w weekend mówił „Gazecie Wyborczej”, że zmiany planowane m.in. w Sądzie Najwyższym to „operacja na żywym organizmie społecznym, dokonana przez felczerów i to za pomocą siekiery”. Wczoraj hierarcha nie ukrywał, że i jego prezydent pozytywnie zaskoczył.
- Myślę, że oprócz opinii fachowców, decydujące były też protesty na ulicach, nie tylko w Warszawie, ale w całej Polsce. Prezydent najwyraźniej zrozumiał, że powoływanie się na wolę suwerena, w przypadku 35 proc. poparcia, nie wystarczy - mówi „Dziennikowi Polskiemu” bp Tadeusz Pieronek.
Szacun na Facebooku
Krótko, ale treściwie do sprawy odniósł się na Facebooku lider Platformy Obywatelskiej w Małopolsce Grzegorz Lipiec. Napisał (zachowano pisownię oryginału): „Szacunek Andrzej Duda. Myślę, że zwyciężyła w nim przyzwoitość, bo wie co to oznacza. To konflikt wojenny z Kaczyńskim, który mu tego nie daruje. I tym bardziej cenię, pokazał że jak go w kółko upokarzano, traktując jak długopis, to jednak ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim”.
Zadowolenia z prezydenckiego weta nie krył też Adam Zagajewski, który był jednym z sygnatariuszy niedawnego listu w obronie sądów, skierowanego przez artystów do Andrzeja Dudy. - Nie jestem ani komentatorem, ani politykiem, ale pisarzem, poetą. Po ludzku bardzo mnie to ucieszyło. Najpierw, że tylu ludzi młodych, miłych wyszło na ulicę, później to, że stało się coś ważnego dla tych, którym zależy na Polsce - stwierdził Adam Zagajewski.
Zdaniem dziekana prof. Pisulińskiego, nie bez wpływu na decyzję prezydenta były protesty społeczne, które wybuchły wobec reformowania sądów przez PiS, a przede wszystkim słowa krytyki płynące m.in. ze środowisk prawniczych, Komisji Europejskiej, a wreszcie ze strony Departamentu Stanu USA.
Protesty z sukcesem
Ale nie wszyscy uwierzyli w szczere intencje Andrzeja Dudy. Sceptycznie podchodzi do nich prof. Jan Hartman, filozof z UJ, który uczestniczył m.in. w protestach przeciwko rzekomemu upolitycznianiu Wawelu przez PiS i niejednokrotnie krytykował politykę rządu Jarosława Kaczyńskiego.
- PiS się trochę wystraszył ulicy, grać będą chcieli teraz na zwłokę, cofną się o jeden czy dwa kroki. A my musimy pilnować, żeby nasza czujność nie została uśpiona. Musimy piać na prawo i lewo, że weta to intryga polityczna, nastawiona na to, by część opozycji poszła na lep „Dudomanii” - podkreśla prof. Hartman.
„Ciśniemy dalej” - pisał na Facebooku z kolei były szef MON, a obecnie senator PO Bogdan Klich. Na portalach społecznościowych znaleźć można było też wpisy, że prezydentowi będącemu doktorem prawa nie przystoi przyznawać, że dopiero rozmowa z Zofią Romaszewską uświadomiła, jak dużą władzę forsowane prawo daje ministrowi Ziobrze.
Prezydent stwierdził wczoraj, że konsultował swoją decyzję nie tylko z Zofią Romaszewską, ale także z prawnikami, sędziami, adwokatami, profesorami, socjologami, filozofami i politykami. Prof. Zimmermann przyznaje, że nie było go w tym gronie - odkąd zaczął krytykować poczynania Andrzeja Dudy jako prezydenta, kontakt się im urwał.
- Prezydent ma na pewno wielu kolegów z wydziału, być może z nimi rozmawiał. Ze mną nie - mówi z kolei prof. Jerzy Pisuliński.
Przez cały czas kryzysu prawnego wokół sądownictwa z Krakowa płynęły mocne głosy sprzeciwu wobec działań PiS. Jednym z pierwszych było stanowisko wydziałów prawa polskich uczelni w sprawie poselskiego projektu ustawy, którego sygnatariuszem był m.in. prof. Jerzy Pisuliński. Pod sprzeciwem środowiska akademickiego w postaci apelu Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polski podpisali się rektorzy UJ, Uniwersytetu Pedagogicznego, Uniwersytetu Rolniczego i Akademii Górniczo-Hutniczej. Czytamy w nim m.in. „Środowisko akademickie z przerażeniem obserwuje narastający konflikt i podziały, nie tylko w elitach politycznych, ale i w całym polskim społeczeństwie, grożący nieprzewidywalnymi dla nas wszystkich konsekwencjami tak w kraju jak i za granicą”.
A od tygodnia, czyli od rozpoczęcia w parlamencie prac nad ustawą o Sądzie Najwyższym, codziennie w rodzinnym mieście prezydenta Andrzeja Dudy odbywały się protesty w obronie sądów.
Protest przed sądem
Mimo porannego wystąpienia prezydenta Andrzeja Dudy, który zawetował dwie z trzech forsowanych przez rząd PiS ustaw dotyczących zmian w sądownictwie, protesty przed budynkiem krakowskich sądów przy ul. Przy Rondzie 7 nie zostały odwołane. Wczoraj o godz. 21 krakowianie licznie zgromadzili się w proteście pod hasłem: „Idziemy po trzecie veto”. W tłumie powiewały flagi Polski i Uni Europejskiej, a zgromadzeni trzymali w rękach świeczki, egzemplarze konstytucji i transparenty z hasłami: „Chcemy trzeciego weta” czy „Konstytucja”.
W śród nich był aktor Jan Peszek, który zaznaczył, że trzeba trwać w obronie samorządności w Polsce i choć decyzja prezydenta Dudy to powód do satysfakcji, to należy pamiętać, że niezawetowana została jeszcze jedna ustawa - jak powiedział równie niebezpieczna.
- W imieniu wszystkich sędziów Rzeczpospolitej dziękuję wam, bo te dwa weta to wasza zasługa - powiedział z kolei do setek osób zgromadzonych przed sądem Maciej Czajka, jeden z sędziów. Zgromadzeni skandowali hasła m.in. „Solidarność naszą siłą”. (MR)
Follow https://twitter.com/dziennipolski
