Toruń. Gen. Elżbieta Zawacka Polką wszech czasów

Nieoceniona kurierka AK i jedna z dwóch Polek-generałów znalazła się wśród 14 kobiet nominowanych przez magazyn historyczny "Mówią Wieki" do tytułu Polki wszech czasów.
Oprócz gen. Elżbiety Zawackiej w plebiscycie znalazły się: Dobrawa, św. Jadwiga Andegaweńska, Bona Sforza, Marysieńka Sobieska, Izabela Czartoryska, Emilia Plater, Helena Modrzejewska, Maria Konopnicka, Maria Skłodowska-Curie, Pola Negri, Halina Konopacka, Hanka Ordonów-na i Irena Sendlerowa.

Zdziwionym obecnością niektórych nazwiska redakcja "Mówią Wieki" wyjaśnia: - Zestawienie jest wynikiem kompromisu (...). Słowa "Polka" nie rozumiemy wąsko, etnicznie, dlatego na liście pojawiają się przedstawicielki innych nacji, których życiorysy splotły się z naszymi dziejami. Za kryterium umieszczenia na niej uznajemy szeroko pojęte zasługi dla Polski, a niekiedy rozpoznawalność i obecność w zbiorowej pamięci. Przyjęliśmy jednak żelazną zasadę, że kandydatkę na Polkę wszech czasów wybieramy wyłącznie spośród osób nieżyjących.

Sto niebezpiecznych misji

Gen. Elżbieta Zawacka, pseudonim "Zo" nie bez powodu znalazła się w tak zacnym kobiecym gronie. Jako kurierka Armii Krajowej odbyła sto niebywale trudnych misji. Wielokrotnie nielegalnie przekraczała granice przenosząc wiadomości i meldunki.

Do historii przeszedł m.in. jej rajd poprzez Niemcy, Austrię, Francję i Hiszpanię do Rządu RP w Londynie. To z tej misji powróciła do kraju jako "cichociemna", na własną prośbę skacząc na spadochronie do okupowanego kraju. Pełniła funkcję zastępcy szefa "Zagrody" - Działu Łączności zagranicznej Oddziału V Sztabu Komendy Głównej AK. Po upadku powstania warszawskiego nadal działała w służbie Państwa Podziemnego u boku gen. Okulickiego. Dostarczyła do Szwajcarii pierwsze szczegółowe meldunki o sytuacji w kraju po upadku powstania.

Po wojnie w 1951 roku została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa i z 10-letnim wyrokiem osadzona w więzieniu. Wyszła na wolność w 1955 r. W życiorysie Elżbiety Zawackiej znajdziemy również wieloletnią pracę pedagogiczną i naukową - była wybitnym znawcą andragogiki, w 1995 r. uzyskała tytuł profesora nauk humanistycznych. W 1990 r. z jej inicjatywy powołano do życia Fundacji "Archiwum Pomorskie Armii Krajowej", która obecnie nosi imię gen. Elżbiety Zawackiej.

Każdy głos się liczy

Polkę wszech czasów wybiorą czytelnicy magazynu "Mówią Wieki". Ty również możesz oddać swój głos. Wystarczy wybrać dwa nazwiska z listy i typy wysłać do 10 lutego na kartkach pocztowych na adres: Redakcja "Mówią wieki", ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa (z dopiskiem "Polka wszech czasów") lub na adres poczty elektronicznej [email protected].
Udostępnij