Toruń. Kopernik pomógł nam w budowie, czyli o początkach kampusu na Bielanach

Pomysł stworzenia kampusu uniwersyteckiego pojawił się po "Październiku" 56. Rozważano różne lokalizacje m.in. na Podgórzu, na Skarpie, a także na Wrzosach. Ostatecznie zwyciężyła koncepcja Bielan. Długofalowy program rozbudowy uniwersytetu opracował Marian Kaczmarek, który przyszedł do pracy na UMK z ministerstwa szkolnictwa wyższego.

W 1964 roku rektor uczelni Antoni Swinarski zlecił opracowanie projektu miasteczka Wydziałowi Architektury Politechniki Warszawskiej. Przygotował go zespół: Ryszard Karłowicz, Witold Benedekt i Marek Różański. Budowa miała być realizowana w trzech etapach: 1967-1970, 1971-1975 i 1976-1980. 23 marca 1967 roku rząd włączył toruńskie przedsięwzięcie do programu obchodów 500-lecia urodzin Mikołaja Kopernika.

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego w fundament powstającego jako pierwszy Domu Studenckiego nr 7 odbyło się 9 czerwca 1967 roku. Potem wyrosły m.in. stołówka, sala gimnastyczna, hotel asystencki, rektorat, studium języków obcych, biblioteka oraz chemia i biologia.

W książce "Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wspomnienia pracowników" Marian Kaczmarek mówił: - Moim zdaniem, znaczącą rolę w realizacji budowy miasteczka uniwersyteckiego na Bielanach odegrał prorektor, późniejszy rektor UMK, prof. Witold Łukaszewicz. Miał dużą łatwość nawiązywania kontaktów, znajomości w KC PZPR, w ministerstwie i innych instytucjach, był posłem. Wykorzystał to z powodzeniem dla dobra uczelni. "Załatwiał" środki i decyzje.

Potwierdzał to prof. Sławomir Kalembka, pierwszy rektor uczelni wybrany po okresie transformacji.

W 2005 roku w rozmowie "Pomorską" tak opowiadał o problemach z budową auli: - Prof. Witold Łukaszewicz ówczesny rektor - a mój mistrz - znał prof. Henryka Jabłońskiego - ministra szkolnictwa, też historyka, bo obaj byli wychowankami prof. Marcelego Hendelsmana. I samodzielnie podjął ryzyko rozpoczęcia tej budowy. Pewnego razu przyjechał Jabłoński, postawiono go nad tym dołem, a telewizja oczywiście to pokazała. Już nie miał wyjścia.

Aula powstała w okrojonej formie. Jak wspominał Marian Kaczmarek pierwotnie była zaprojektowana "prawie jak filharmonia".

Oficjalne przekazanie miasteczka akademickiego nastąpiło 2 października 1973 roku.

Po zakończeniu uroczystości kopernikańskich stopniowo ograniczano prace inwestycyjne. Drugi etap budowy kampusu z nowym wydziałem ekonomii z powodu oszczędności nie ruszył. Budynek powstał dopiero w 1991 roku. Później pojawiały się kolejne. Jutro zostanie otwarta nowa siedziba Uniwersyteckiego Centrum Nowoczesnych Technologii Nauczania. W czerwcu ma być gotowe Collegium Humanisticum.

(Przy pisaniu tekstu korzystałam z książki "Uniwersytet Mikołaja Kopernika". Wspomnienia pracowników" pod red. Andrzeja Tomczaka").