Toruńskie forty
www.pomorska.pl/torun
Więcej aktualnych informacji z Torunia znajdziesz również na stronie www.pomorska.pl/torun
https://www.youtube.com/watch?v==lBVXjDSTTWA
W XIX wieku, gdy przyszło zaborcom tworzyć owo militarne dzieło, nikt - co oczywiste - o turystach nie myślał. A jednak taka jest prawda: forty nie spełniły swego podstawowego zadania, bo nigdy nie sprawdziły się w boju. Tu, na wschodnich rubieżach królestwa Prus pełniły co najwyżej rolę odstraszającą, prewencyjną. Za linią Drwęcy i Tążyny rozciągało się cesarstwo rosyjskie. Za to dziś wzbudzają coraz większe zainteresowanie turystów i krajoznawców.
Toteż i bydgoski Klub Turystyki Pieszej "Wędrownik" w dawnych pruskich kazamatach swą nogę postawił. A że brnął po kolana w śniegu, to także urok traperskich wypraw. Turystów poprowadzili przewodnicy Adam Kowalkowski z Torunia i Jerzy Bitner z Bydgoszczy. Wycieczkę zorganizował Tomasz Stenka z "Wędrownika".
Dwa pierścienie
Toruńska twierdza budowana była przez dziesiątki lat, ale prawdziwy jej rozkwit nastąpił po wygranej przez Prusy wojnie z Francją w latach 1870-71. Wtedy napłynęły pieniądze z francuskich reparacji wojennych. Dużą część prac wykonali jeńcy francuscy. Twierdza składała się z pierścienia wewnętrznego z rdzeniem jaki stanowiło średniowieczne Stare Miasto i cytadela św. Jakuba oraz pierścienia zewnętrznego - łańcucha piętnastu fortów, uzupełnionych bunkrami piechoty, stanowiskami artyleryjskimi, okopami i zasiekami.
Mur Carnota
Naszą wycieczkę rozpoczynamy na wschodnim, prawobrzeżnym krańcu pruskich umocnień - w pobliżu przyczółka mostu kolejowego na Wiśle. Miejsce do takich wypadów dogodne, bo dworzec PKP Toruń - Miasto w pobliżu. Stąd łatwość dojazdu.
Od razu też nasz przewodnik Adam Kowalkowski wskazuje na mur Carnota z lat 20. XIX wieku, który stanowił część obwarowań wewnętrznych powstającej twierdzy. Mur Carnota - francuskiego inżyniera i ministra obrony, autora dzieła "O obronie twierdz" z 1789 r. - stawiany był z cegły przed i miał zapewniać osłonę żołnierzom ostrzeliwującym karabinami fosę i przedpole przez otwory strzelnicze.
W latach 1823-24 Anglicy zbudowali mur wg wzoru Carnota i zburzyli go kilkoma salwami artyleryjskim, udowadniając że nie spełnia swego zadania. Toruńskie mury przetrwały jednak w większości burze dziejowe, bo nie musiały sprawdzać się w boju.
Prusacy włączyli do umocnień twierdzy wewnętrznej mury średniowiecznego miasta, dostosowując je tylko do potrzeb nowoczesnej wojny. Ta więc, idąc wzdłuż nadwiślańskich murów, można zobaczyć m.in. potężny magazyn mostu pontonowego i zamontowane na ścianie budynku rusztowania gołębników. Ptaki używane były do szybkiego przekazywania meldunków.
Po opuszczeniu linii nadwiślańskich murów Szlak Forteczny prowadzi wzdłuż ul. ks. Popiełuszki do Portu Zimowego, gdzie w czasach pruskich stacjonowała flota rzeczna z jej najpotężniejszymi jednostkami artyleryjskimi - monitorami. Dziś zimują tu statki żeglugi pasażerskiej i towarowej.
Od Chrobrego do Kościuszki
Po północnej stronie ul. Broniewskiego i Szosy Bydgoskiej wznosi się pierwszy na naszej trasie artyleryjski Fort IX im. Bolesława Chrobrego (dawniej "Heinrich von Plauen"). Zwiedzanie obiektu jest trudne, bo na jego terenie znajdują się prywatne firmy.
Zwiedzać za to można następny fort artyleryjski - VIII przy ul. Bielańskiej, który nosi imię Kazimierza Wielkiego ("Herzog Albrecht"). Podczas II wojny światowej, jako że fort leżał w pobliżu toruńskiego lotniska, zbombardowano go. Bomba przebiła strop odsłaniając przekrój kilku pomieszczeń. Wszystko to widać doskonale, gdy wejdziemy do środka.
Ostanim na naszej trasie jest Fort VII "Tadeusz Kościuszko" (Friedrich der Grosse) - miejsce pamięci narodowej. Tu hitlerowcy rozstrzeliwali obywateli Torunia i województwa pomorskiego.
