Toruń. Przemoc w szkole. Koledzy zrobili z chłopca... mema. Trafił do psychiatryka

Obejrzyj: Tak wygląda Toruń z Oka Kopernika na Jordankach

Toruń, szkoła podstawowa. Koledzy za cel dręczenia obierają sobie jedenastolatka. Z jego wizerunku robią mema w internecie. Wyśmiewany i upokorzony chłopiec ciężko to przechodzi. Trafia do szpitala psychiatrycznego.

Szkoła w gminie pod Toruniem. Tutaj uczeń klasy siódmej za cel specyficznego dręczenia obiera sobie kilka dziewcząt. "Zgwałcę cię" - grozi jednym. Inne dotyka w miejsce intymne, "strzela" z gumek od stanika, nieustannie męczy uwagami o seksualnych podtekstach. Ta sprawa jest bardzo świeża - mediatorzy właśnie się nią zajmowali.

- Jedne sprawy dotyczące konfliktów czy już wręcz przemocy w środowiskach szkolnych trafiają do nas w ramach mediacji, z sądów rodzinnych. Innymi zajmujemy się po zgłoszeniach od dyrektorów szkół, którzy proszą nas o przeprowadzenie w szkole mediacji. Często wtedy zaczyna się od telefonu pod hasłem "Mamy taką trudną klasę", "Mamy takiego trudnego ucznia" i oczekiwania, że szybko przyjedziemy i rozwiążemy problemy. Pomagamy. Zawsze jednak tłumaczymy, że nie jesteśmy czarodziejami. Wszystko wymaga czasu - mówi "Nowościom" Janusz Kaźmierczak, doświadczony mediator z Fundacji Pracownia Dialogu w Toruniu.

Fundacja Pracownia Dialogu w Toruniu od dawna już w swojej ofercie ma mediacje szkolne i rówieśnicze. Gdy ruszała z tym projektem, zainteresowanie nie było zbyt duże. Teraz to się zmieniło. Pandemia, praca zdalna, a następnie powrót dzieci i nastolatków do szkół sprawiły, że jest bardzo potrzebna. O tym, jakie kryzysy psychiczne i środowiskowe stały się udziałem najmłodszego pokolenia nie trzeba się rozpisywać - smutne statystyki dotyczące depresji i prób samobójczych są znane.

Narasta też problem przemocy rówieśniczej w szkołach. To znany specjalistom mechanizm. Gdy dzieci nasiąkają problemami dorosłych i czują się bezradne z własnymi, szukają ujścia dla tych emocji kierując przemoc wobec innych dzieci czy nastolatków. Wybierają kozła ofiarnego, wyśmiewają, dręczą, nawet biją. Rówieśnicza przemoc miewa jednak o wiele więcej obliczy.

- Często jest tak, że sprawy, o których donoszą toruńskie i regionalne media, trafiają do nas do mediacji z sądów rodzinnych. Do sądów natomiast trafiają z policji. Ją alarmują dyrektorzy szkół - mówi mediator Janusz Kaźmierczak. - Taki łańcuch zdarzeń może być przerwany. W wielu sprawach, tzw. lżejszego kalibru, lepszym rozwiązaniem byłoby odwrócenie kolejności. Na początku - zamiast automatycznego telefonu dyrektora na policję w sprawie np. demoralizacji czy konfliktu - może być mediacja i praca z grupą. Naprawdę, nie każda sytuacja zasługuje na sąd rodzinny, co zresztą regularnie zgłaszają nam sędziowie.

Jak podkreśla Janusz Kaźmierczak, automatyczny telefon na policję to często wyraz bezradności dyrektora szkoły wobec sytuacji, albo mylne przekonanie, że "inaczej u nas tego rozwiązać się nie da". - Tymczasem Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, której przepisy weszły w życie 1 września 2022 roku, daje dyrektorom szkół możliwości samodzielnej reakcji poprzez różne "środki oddziaływania wychowawczego" . Naprawdę, nie trzeba do każdego przejawu demoralizacji ucznia zgłaszać policji -warto najpierw popracować nad problemem w szkole - zaznacza mediator. (Powołuje się na art. 4 ust. 4 ustawy).

Fundacja Pracownia Dialogu w Toruniu zaproszona została ostatnio do współpracy przez Marię Mazurkiewicz, kujawsko-pomorską wicekurator oświaty. Kuratorium reaguje bowiem teraz i aktywnie przeciwdziała "w terenie" szkolnym problemom, także tym związanym z rówieśniczą przemocą, konfliktami etc.

Mediatorzy jeżdżą zatem teraz na narady z dyrektorami; uczestniczą w specjalnych spotkaniach. Opowiadają o swoich metodach pracy, o mediacji szkolnej i rówieśniczej, innych metodach rozwiązywania sytuacji konfliktowych. - Czasem trafiamy na opór dyrektorów czy gron pedagogicznych, przekonanych, że "u nas to się tak nie da". Da się - zapewnia Janusz Kaźmierczak.

WAŻNE. Co to jest bulling i jakie formy przybiera w szkole?

1. Bulling to słowo, które od niedawna funkcjonuje w środowisku pedagogicznym jako określenie przemocy rówieśniczej, napastowania, prześladowania, znęcania się nad drugą osobą – w sposób psychiczny i fizyczny.
2. Przemoc rówieśnicza ma różne oblicza. Może przybrać formę bezpośrednich, fizycznych ataków – kopania, szarpania, bicia, a może odbywać się zupełnie bez namacalnych śladów. Przemocą jest z pewnością:

• zastraszanie rówieśnika poprzez groźby ujawnienia intymnych informacji na jego temat (prawdziwych lub fałszywych),
• wyłudzanie pieniędzy, przedmiotów,
• zmuszanie do wykonywania poleceń, odrabiania prac domowych etc.,
• nieuzasadniona krytyka, wyśmiewanie, obrażanie rówieśnika, wystawianie na publiczne upokorzenie,
• tworzenie obelżywych fotomontaży, memów, przesyłanie ich, upublicznianie, straszenie wysłaniem,
• ograniczanie kontaktu z innymi,
• zamykanie, przytrzymywanie,
• zabieranie przedmiotów, niszczenie ich,
• tworzenie grup w komunikatorach internetowych, których celem jest wykluczenie, wyśmianie rówieśnika.

(za: epedagogika.pl)

Szeroko o problemie i pracy mediatorów napiszemy w przyszłym magazynie "Nowości".