Ulga na dziecko. Ci rodzice nie dostaną 1112 zł z urzędu skarbowego - pieniądze zajmie komornik

Sytuacje, jak ta sprzed kilku dni, zdarzają się teraz często Robertowi Damskiemu, komornikowi przy Sądzie Rejonowym w Lipnie.

• Dłużnik: "Nie uwierzy pan, panie komorniku, naprawdę miałem wczoraj zapłacić resztę tego długu, ale padł mi komputer i nie mogłem zrobić przelewu".

• Komornik: "Ma pan rację, nie uwierzę, ale dziękuję za kontakt".

Obecnie najwięcej dłużników w ciągu roku nagle przypomina sobie o komorniku i w ogóle, że ma długi, a dlaczego przez wcześniejsze miesiące milczeli? Trwa rozliczanie się z fiskusem i wielu rodziców otrzyma zwrot podatku z tytułu popularnej ulgi na dziecko. Nie wszyscy jednak dostaną te pieniądze do ręki, bo zajmie je komornik.

W zeszłym roku urzędy skarbowe w całej Polsce przekazały komornikom prawie pół miliarda złotych na poczet niespłaconych długów. W niektórych przypadkach to dla wierzycieli jedyny sposób na odzyskanie pieniędzy.

Płaca minimalna, choć rośnie i obecnie to 3 511 zł netto, jest zwolniona z egzekucji i wielu dłużników wykorzystuje to prawo i nie interesuje się swoimi zobowiązaniami. Teraz mogą sobie o nich przypomnieć, gdy np. na ich konto nie trafi ulga na dziecko.

- Przedmiotem egzekucji komorniczej wobec dłużnika są jego prawa majątkowe. Obejmują one przede wszystkim ruchomości i nieruchomości, ale nie tylko, gdyż do majątku dłużnika zaliczamy również: wynagrodzenie za pracę, oszczędności na kontach bankowych, rentę i emeryturę oraz inne wierzytelności, jak m.in. nadpłata czy zwrot podatku - wymienia Bartosz Stróżyński, rzecznik prasowy Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy. Powszechnie sądzi się, że ulga na dziecko nie podlega zajęciu, bo to nie ono jest zadłużone lecz rodzic. Nie znajduje to jednak odzwierciedlenia w przepisach prawa, które stanowi, że komornik może zająć wszystkie zwroty podatku.

Podstawą egzekucji z nadpłaty i zwrotu podatku jest art. 902ustawy z 17 listopada 1964 roku - Kodeks postępowania cywilnego, zgodnie z którym zajęcie nadpłaty i zwrotu podatku obejmuje wszelkie wierzytelności z tytułu nadpłaty lub zwrotu podatku istniejące w chwili zajęcia oraz powstałe po zajęciu. Jeśli komornik dokonał zajęcia, będzie ono obejmowało także przyszłe zwroty należne podatnikowi.

Świadczenia przysługujące dzieciom podlegają szczególnej ochronie, także przed egzekucją.

- Nie dotyczy to jednak tej sytuacji. Choć ulga, o której mowa jest potocznie nazywaną ulgą na dziecko, to jednak ulga przysługująca rodzicowi, a nie dziecku. To rodzic jest podatnikiem i do niego trafią pieniądze z urzędu skarbowego. Nie są one objęte żadną szczególną ochroną, jak np. alimenty, których komornik nie ma prawa zająć - dodaje Stróżyński.

- Przed nami najbardziej gorący okres w roku, gdy podatnicy rozliczają się z fiskusem, mają prawo do zwrotu podatku, a go nie dostaną. Spodziewam się pielgrzymek dłużników do mojej kancelarii - nie kryje Robert Damski, komornik przy Sądzie Rejonowym w Lipnie. - Usłyszę, że pieniądze ich dzieci, bo „przecież ulga jest na dzieci”. Panie często mówią, że to dług małżonka i dlaczego ona ma cierpieć za jego głupotę. Proponują, żeby zwolnić im kwotę tej ulgi, a oni sami zaczną płacić od kolejnego miesiąca. Opowiadają, jak ciężko im się żyje i na co te pieniądze były już przeznaczone. Komornik opowiada, że zdziwieni bywają także dłużnicy, którzy zarabiają minimalne wynagrodzenie i ochoczo korzystają z immunitetu egzekucyjnego.

Komornik z wyjątkiem spraw o alimenty nie może potrącić z takiego wynagrodzenia nawet złotówki, a okazuje się, że zwrot podatku podlega już zajęciu i nie zobaczą tych pieniędzy. Niektórzy dłużnicy na informację od komornika, że zwrot podatku do nich nie trafi, odgrażają się , że w ogóle nie będą składać wniosku o ulgę. Staram się wtedy cierpliwie tłumaczyć, że korzystanie z ulgi jest prawem, nie zaś obowiązkiem podatnika a po drugie pieniądze z tej ulgi zmniejszą ich zadłużenie i to przecież ich korzyść.

Są na Kujawach i Pomorzu dłużnicy, którzy zaczynają z komornikiem swoiste negocjacje i przekonują, żeby „wziął sobie” tylko połowę a drugą pozostawił dla nich. - Znów cierpliwie im tłumaczę, że działania komornika wynikają z przepisów prawa, a nie jego dobrego humoru. Sugeruję wówczas, żeby zwrócili się do wierzyciela, osoby lub instytucji, której są winni pieniądze, aby wyraziła zgodę na mniejsze potrącenie, niż wynikające z przepisów. Ostatnio od jednego z dłużników usłyszałem na taką sugestię: „Panie komorniku, oni musieliby być frajerami, żeby się zgodzić. Nie będę nawet prosił.”

Jeszcze w zeszłym roku pytaliśmy o ewentualne plany objęcia egzekucją najniższego wynagrodzenia, które już wcale takie niskie nie jest - najpierw w Ministerstwie Finansów, które odesłało nas do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ale stamtąd w ogóle nie doczekaliśmy się odpowiedzi. Może to sugerować, że, póki co, takich planów nie ma. Pomaga to dłużnikom kombinatorom, którzy np. oficjalnie zarabiają minimalnie, a resztę dostają pod stołem.