W poniedziałek Światowy Dzień Konsumenta. Nie dajmy się nabierać, mamy swoje prawa!

Pani Agnieszka z niewielkiej miejscowości pod Bydgoszczą przez internet kupuje niemal wszystko: ubrania, buty, książki, nawet meble i artykuły wyposażenia wnętrz.

- To dla mnie najwygodniejsza forma robienia zakupów - mówi. - Nie muszę nigdzie jeździć, zamawiam wybrane rzeczy i odbieram je w domu. Do tego mogę sporo zaoszczędzić, zarówno na zakupach, jak i benzynie, bo nie muszę nigdzie wyjeżdżać. Jak nie skorzystać z takiej okazji?

Sprawdzili, jak działają
Fanów wirtualnych zakupów przybywa z roku na rok. Coraz więcej jest też internetowych sprzedawców. Jak podaje Federacja Konsumentów, na rynku jest obecnie około 10 tysięcy takich sklepów (w 2006 roku było ich około 1000).

Jak działają? Nie najgorzej, ale też powodów do zachwytów nie ma. Jak wynika z raportu, przygotowanego przez Federację Konsumentów na zlecenie ministerstwa gospodarki, przedsiębiorcy wciąż nie przestrzegają wszystkich zasad, do których zobowiązuje ich prawo.
Federacja Konsumentów wzięła pod lupę 200 internetowych sklepów. Sprawdzano, czy przedsiębiorcy podają pełną nazwę, pod którą działają, czy informują klienta o warunkach zawierania transakcji i zasadach reklamowania produktów. Sprawdzano również, jak chronią dane osobowe klientów.

Nie chcą się ujawniać
Z raportu wynika, że 95 proc. sklepów zamieszcza na swoich stronach internetowych podstawowe dane, jak nazwę czy adres.

Brakuje natomiast danych, dzięki którym można sprawdzić wiarygodność firmy. Sprzedawcy (aż 61 proc.) nie podają, przez jaki organ firma została zarejestrowana (najczęściej jest to Krajowy Rejestr Sądowy lub gmina). Nie ma też często informacji o numerze, pod jakim ją zarejestrowano oraz formy prawnej.

W raporcie zwraca się też uwagę na niedobry zwyczaj unikania przez sklepy podawania nazwisk właścicieli lub osób, z którymi można się kontaktować. Sprzedawcy nie mają takiego obowiązku, ale takie wiadomości ułatwiłyby kontakt z klientami.

Pomocną informacją byłaby też wiedza o tym, jak długo działa dany sklep. Niewielu sprzedających chce się jednak tą wiedzą podzielić. Z badań Federacji Konsumentów wynika, że najwięcej jest tych sklepów, które funkcjonują 3 lata lub 10.

Podczas badania zapytano też o zdanie konsumentów. Żaden z nich nie wystawił internetowym sklepom wyłącznie pozytywnej opinii. Kupujący skarżyli się głównie na brak wystarczających informacji o sklepach internetowych, niejasne regulaminy na stronach sprzedawców, a także brak danych o bezpieczeństwie produktów, głównie dla dzieci.

Zasada 10 dni
Sami kupujący nie są też jednak bez winy. - Przede wszystkim nie mają wiedzy o przysługujących im prawach w przypadku kupowania na odległość, a więc na przykład przez internet i poza siedzibą firmy, czyli zwykle na wszelkiego rodzaju prezentacjach - mówi Henryk Gąsiorowski, wiceprezes bydgoskiego oddziału Federacji Konsumentów w Bydgoszczy. - Nie wiedzą, że mogą wycofać się z umowy w ciągu 10 dni bez podania przyczyny, a sprzedawcy nie zawsze o tym informują, choć mają taki obowiązek. Co więcej, w przypadku sprzedaży poza siedzibą firmy, do umowy powinni dołączyć wzór odstąpienia od niej.

Informacja o możliwości zwrotu towaru w tym terminie powinna znaleźć się także na stronie internetowej sklepu.

- Konsumenci nie rozumieją natomiast, że chcąc skorzystać z tego prawa muszą odesłać towar na własny koszt - dodaje Henryk Gąsiorowski.