Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli, pomostowe, z rekompensatą, świadczenie kompensacyjne 2023. To nowe zasady!

Na pytania o emeryturę nauczycielską, świadczenie kompensacyjne, emeryturę pomostowa czy emeryturę z rekompensatą - odpowiadała Grażyna Mucha, specjalista z Wydziału Koordynacji Usług Świadczeń Emerytalno-Rentowych oddziału ZUS w Bydgoszczy.

Może Pani ubiegać się o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przyznawane po ukończeniu przez Panią 56 lat życia. Musi Pani spełnić także pozostałe warunki jak udokumentować co najmniej 30 lat ogółem stażu składkowego i nieskładkowego, w tym 20 lat pracy świadczonej na co najmniej na ˝ obowiązkowego wymiaru zajęć jako nauczyciel (z wyłączeniem okresów niewykonywania tej pracy np. urlopu zdrowotnego) oraz po rozwiązaniu przez Panią stosunku pracy.

Od 1 września 2024 r. wchodzą zmiany przepisów w zakresie Karty Nauczyciela. Dla tych nauczycieli, którzy nie spełnili warunków do wcześniejszej emerytury bez względu na wiek z Karty Nauczyciela na dotychczasowych zasadach do 31 grudnia 2008 r., a którzy pracę nauczycielską rozpoczęli przed 1 stycznia 1999 r., po udokumentowaniu przez nich 30 lat ogółem stażu składkowego i nieskładkowego, w tym 20 lat pracy świadczonej na co najmniej na ˝ obowiązkowego wymiaru zajęć będą mogli ubiegać się o wcześniejszą emeryturę po ukończeniu określonego wieku:

• od 1 września 2024 r. na emeryturę będą mogli przejść nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r.,
• od 1 września 2025 r. - nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r. a przed 1 września 1969 roku,
• od 1 września 2026 r. - nauczyciele urodzeni po dniu 31 sierpnia 1969 r.

Z wcześniejszej emerytury z Karty Nauczyciela będzie mogła pani skorzystać najwcześniej od 1 września 2026 r.

Posiadanie legitymacji Stowarzyszenia Twórców Ludowych nie uprawnia Panią do żadnego dodatku przy emeryturze. Rekompensata przysługuje osobie pobierającej emeryturę, która nie skorzystała z wcześniejszej emerytury, emerytury pomostowej, czy nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz która udokumentowała do 31.12.2008 r. co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Okoliczności działalności twórczej i artystycznej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy dla pracownika twórcy lub artysty potwierdza pracodawca w świadectwie pracy, a w przypadku prowadzonej działalności w tym zakresie - Komisja do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców.

Nauczycielowi, któremu powierzono stanowisko dyrektora szkoły publicznej, nadal zachowuje uprawnienia nauczycielskie i okres ten podlega uwzględnieniu przy ustalaniu pracy w szczególnym charakterze wymaganego do ustalenia rekompensaty. Ważne, by praca była świadczona stale i w pełnym wymiarze i przed 1.01.2009 r. przepracował Pan co najmniej 15 lat w szkole w pełnym wymiarze czasu pracy.

Praca personelu medycznego na oddziałach psychiatrycznych i leczenia uzależnień w bezpośrednim kontakcie z pacjentami została ujęta w ustawie o emeryturach pomostowych i w związku z tym, jeśli przepracowała Pani jako pracownik co najmniej 15 lat takiej pracy przed 2009 r., bez przerw spowodowanych np. urlopem wychowawczym, czy okresami niezdolności do pracy, to po 2008 r. nie musiała Pani kontynuować pracy w szczególnych warunkach czy w szczególnym charakterze. Będzie Pani mogła ubiegać się o emeryturę pomostową po spełnieniu pozostałych warunków, czyli osiągnięciu 55 lat życia i przy co najmniej 20-letnim stażu składkowym i nieskładkowym.

Świadczenie kompensacyjne jest świadczeniem okresowym przyznawane najdalej do wieku powszechnego. Wypłacone kwoty nie będą pomniejszać podstawy obliczenia przyszłej emerytury z tytułu powszechnego wieku. Inaczej będzie przy obliczaniu emerytury powszechnej po wcześniejszej z Katy Nauczyciela. Będziemy musieli odjąć tzw. konsumpcję z tytułu wypłaconej wcześniej emerytury, co wpłynie na niższą emeryturę powszechną. Za to wcześniejsza emerytura z Karty Nauczyciela będzie świadczeniem dożywotnim i możemy wybierać między emeryturą wcześniejszą a powszechną. Pani jako rocznik 1969 będzie mogła przejść na emeryturę wcześniejszą z Karty według nowych przepisów najwcześniej w 2025 r. W obu przypadkach tracimy prawo do rekompensaty. Inne też są zasady zarobkowania przy podejmowaniu pracy w szkolnictwie.

Od stycznia 2024 r. wchodzi zmieniony przepis zgodnie, z którym podjęcie pracy w szczególnych warunkach, czy w szczególnym charakterze na podstawie stosunku pracy, a także na umowie cywilnoprawnej (do której zaliczamy umowę zlecenia) powoduje zawieszenie prawa do emerytury pomostowej bez względu na wysokość osiąganego przychodu.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przysługuje nauczycielom w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny. Prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego przysługuje do dnia poprzedzającego datę ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Jeśli ukończyła Pani powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet), to przysługuje Pani prawo do emerytury.

Wysokość nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ustalana jest indywidualnie i nie może być niższa niż najniższa emerytura (aktualnie 1588,44 zł brutto). Oblicza się ją, dzieląc sumę zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego zapisanych na indywidualnym koncie w ZUS przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat, jakie obowiązuje w dniu zgłoszenia wniosku o świadczenie. Prognozowaną kwotę nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego można obliczyć samodzielnie, korzystając np. z kalkulatora na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Można również skonsultować się bezpośrednio z doradcą emerytalnym w ZUS lub podczas e-wizyty.

Dziennikarz może przejść na wcześniejszą emeryturę po spełnieniu kilku warunków:

• osiągnie wiek 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna) w czasie wykonywania pracy dziennikarskiej lub wykonywanie takiej pracy w dniu zgłoszenia wniosku o wcześniejszą emeryturę,
• na 31 grudnia 1998 r. udowodni wymagany staż pracy tj. 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych w przypadku kobiet, 25 lat w przypadku mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy dziennikarskiej.

Nie. Rekompensata nie przysługuje, ponieważ skorzystała pani z prawa do wcześniejszej emerytury w związku z pracą wykonywaną w szczególnych warunkach. Po złożeniu wniosku przyznamy emeryturę powszechną, ale jeśli będzie mniej korzystna będziemy wypłacać dalej wcześniejszą.

Kolejny dyżur będzie dotyczył dziedziczenia z subkonta w ZUS iOFE.Temat budzi wiele pytań i wątpliwości, dlatego ZUS zaprasza na taki dyżur telefoniczny. Odbędzie się w czwartek, 12 października, w godz. 10.00-12.00, pod nr tel. 56 610 95 43.
Podczas dyżuru będzie można zapytać eksperta m.in.:

• kto, kiedy i w jaki sposób może dziedziczyć pieniądze z subkonta w ZUS,
• czy po wszystkich osobach ubezpieczonych przysługuje wypłata środków,
• gdzie można dowiedzieć się, do jakiego OFE należała bliska osoba zmarła,
• co należy zrobić w przypadku rozwodu,
• czy można wypłacić środki ze swojego subkonta,
• czy w sytuacji odziedziczenia spadku po osobie zmarłej otrzyma się również środki z OFE i subkonta,
• czy jeśli osoba zmarła przestała odprowadzać składki do OFE, to również przysługuje wypłata.