Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

We wsi Lisewo Kościelne ciekawą historię poznasz

Marek Weckwerth
Kościół parafialny w Lisewie Kościelnym wzniesiono na początku XX wieku w stylu neobarokowym. Na 100-lecie świątyni odnowiono jej elewację. Remontu wymaga teraz wnętrze.
Kościół parafialny w Lisewie Kościelnym wzniesiono na początku XX wieku w stylu neobarokowym. Na 100-lecie świątyni odnowiono jej elewację. Remontu wymaga teraz wnętrze. Marek Weckwerth
Trzy niewielkie jeziora układają się niemal południkowo. Przed wiekami stanowiły jedną całość, a dziś miły dla oka akcent w dość monotonnym krajobrazie zachodnich Kujaw stanowią.

To rybne akweny, na których znajdują się prywatne (dostępne za opłatą) łowiska.

Jesteśmy w Lisewie Kościelnym, które od lisa zapewne swą nazwę wywodzi i od kościoła parafialnego, który jest ozdobą tej miejscowości. Na barokowej bramie ogradzającej teren kościelny herb lisa widnieje.

Od początku pisanej historii naszego kraju była to wieś rycerska. Być może od początku należała do wielkopolskiej linii możnego rodu Awdańców, który miał stare germańskie korzenie (skandynawskie lub anglosaskie). Najprawdopodobniej to oni ufundowali na przełomie XII i XIII wieku kościół. Jak wyglądał, tego nikt nie wie. Prawie na pewno był drewniany. Pierwsza wzmianka w urzędowych dokumentach o Lisewie Kościelnym (Lysewo) pochodzi z roku 1287.

W okresie reformacji, dokładnie w roku 1578, ówcześni właściciele wsi Piotr Moszczański i Jakub Niemojewski, przekazali świątynię arianom. Kościół, który zbudowano w roku 1611 (drewniany), spłonął w roku 1892.

Nowy, w stylu neobarokowym, oddano do użytku w roku 1907. Stanął w innym miejscu - po przeciwnej stronie ulicy. Konsekracja katolickiej świątyni nastąpiła już za wolnej Polski - w roku 1922. Dziś parafia należy do archidiecezji gnieźnieńskiej, dekanatu złotnickiego.

W roku 2007, z okazji 100-lecia świątyni, wyremontowano jej elewację, wymieniono instalację elektryczną. - Jednak wnętrze kościoła wymaga remontu. Wyposażenie jest dość skromne. Nie zachowało się niestety nic z poprzedniego kościoła - informuje ks. proboszcz Grzegorz Makowski. - Ciekawy jest witraż Marii Magdaleny pochodzący zapewne z okresu międzywojennego. Naprawiony co prawda, ale noszący ślady po niemieckich kulach. Te padły ze znajdującego się opodal pałacu, w którym w okupację stacjonował prawdopodobnie Hitlerjugend. Tak młodzi ludzie się wtedy zabawiali.

Na przykościelnym cmentarzyku znajdują się groby proboszczów i znaczniejszych obywateli Lisewa. Jest też zbiorowa mogiła, w której spoczywa siedmiu parafian - żołnierzy powstania wielkopolskiego. "Oparli się nieprzyjaciołom narodu swego i wielką sławą naród swój ozdobili" - mówi sentencja na ich grobie. Czterech poległych w okolicach Inowrocławia powstańców stanowiło załogę pociągu pancernego "Rzepicha", jednego z pięciu powstańczych pociągów pancernych.

Jak dodaje ksiądz proboszcz, na parafialnym cmentarzu znajduje się obelisk Stasia Hetmana, który został pobity na śmierć za to, że nie chciał się uczyć religii w języku niemieckim. Tragedia rozegrała się we wrześniu 1905 roku w szkole w pobliskiej wsi Mamlicz. Chłopca pochowano w Lisewie Kościelnym. Obelisk poświęcił w roku 2005 roku ks. biskup Wojciech Polak, od niedawna prymas Polski.

Na przykościelnym parkingu gmina chce umieścić tablicę z informacją turystyczną o miejscowości i parafii. Będzie też wygodna ławeczka, na której odpoczną turyści i zapewne stojaki na rowery.

Kościół to nie jedyna znacząca budowla we wsi. W latach 1878 - 1895 właścicielem Lisewa był Ferdynand Mittelstadt. To prawdopodobnie on zbudował dla swej rodziny okazały dwór w stylu eklektycznym i otoczył go parkiem. W majątku znajdował się też spichrz, stajnie, kuźnia, powozownia i inne zabudowania
gospodarskie. Były też czworaki dla służby i pracowników folwarku. Kolejnym właścicielem majątku stał się w roku 1902 Franz Kunkel, który rozbudowywał posiadłość. Piękna rezydencja i otaczający ją park z okaza-łymi drzewami zachowały się i stanowią własność prywatną.

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska