Wiatrak w Chrośnie - od ruiny do nagrody. Wyróżnienia za troskę o zabytki przyznane

wixad
Komitet na rzecz odbudowy wiatraka powstał w 2006 roku, ale dopiero w 2019 udało się wygospodarować pieniądze na renowację.
Komitet na rzecz odbudowy wiatraka powstał w 2006 roku, ale dopiero w 2019 udało się wygospodarować pieniądze na renowację. UM Kruszwica
Nagrody w dziedzinie konserwacji i restauracji zabytków przyznane. Najwyższym wyróżnieniem nagrodzono m.in. podziwu godną restaurację wiatraka w Chrośnie pod Kruszwicą. Doceniono również muzea z regionu.

Wyróżnienia za szczególne osiągnięcia w dziedzinie konserwacji i restauracji zabytków Hereditas Saeculorum i nagrody za najlepsze projekty muzealne Musejon wręczyli wicemarszałek Zbigniew Ostrowski i przewodnicząca sejmiku Elżbieta Piniewska. Uroczystość odbyła się w Hotelu 1231. 
Nagrodę Hereditas Saeculorum przyznano za restaurację wiatraka w Chrośnie a także prace wykonane w Hotelu Eter (dawny szpital-przytułek św. Jakuba, przy ul. Szpitalnej 4 w Toruniu) oraz Hotelu 1231. Z kolei główna nagroda Musejon trafiła do Muzeum Okręgowego w Toruniu za nową wystawę stałą w Muzeum Twierdzy Toruń, Muzeum Wodociągów w Bydgoszczy za publikację „120 lat bydgoskich wodociągów i kanalizacji (1900-2020) z perspektywy Muzeum Wodociągów” oraz Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku za projekt "Haft kujawski ginie. Nauczmy, ocalmy"

Wiatrak i hotele

Wiatrak w Chrośnie koło Kruszwicy powstał w 1634 roku. Z tamtego czasu pochodzi drewniana konstrukcja wiatraka , natomiast górna jest pozostałością przeróbki w 1857. Co ciekawe, wiatrak wybudowano nie w Chrośnie, ale w Rożniatach pod Kruszwicą. Dopiero w 1890 roku Jan Kruszyński przeniósł go na obecne miejsce. W 1918 roku właścicielem „koźlaka” został Ludwik Gustaw, po którym odziedziczył go syn - Kazimierz. Wiatrak mielił mąkę nieprzerwanie aż do lat 70. ubiegłego wieku. W 1971 roku sprawna maszyneria wiatraka była elementem scenografii filmu "Antek". Dopiero w w 1973 roku, po śmierci właściciela, skrzydła przestały się obracać. Od tego czasu stan zabytku pogarszał się z dekady na dekadę. W ostatnich latach „Gustaw” (nazwa pochodziła od właściciela) był już praktycznie ruiną, a w rejestrze na portalu poświęconym wiatrakom figurował jako „zniszczony”.

Zachowano autentyzm

Komitet na rzecz odbudowy wiatraka powstał w 2006 roku, ale dopiero w 2019 udało się wygospodarować pieniądze na renowację. W 2021 roku gmina Kruszwica przeprowadziła kompleksowy remont konserwatorski, który poprzedzono gruntownym rozpoznaniem obiektu. W wyniku badań architektonicznych, historycznych i dendrochronologicznych opracowane zostały wytyczne konserwatorskie. Podczas prac konserwatorskich postawiono na możliwie największe poszanowaniem elementów pochodzących z jego najstarszej fazy budowlanej. Dzięki temu udało się zachować autentyzm obiektu, nie rezygnując z funkcji młynarskiej.
Zagospodarowany został teren wokół wiatraka - w otoczeniu znajduje się dziś scena, piec chlebowy, ławeczki oraz sanitariat.
Pierwsze „koźlaki” pojawiły się na Kujawach w XII wieku. Nazwa „koźlak” pochodzi od „kozła” — obracanej podstawy, którą można było skierować w stronę wiatru. Wykorzystywano do tego dyszel, a młynarz całą operację mógł przeprowadzić wyłącznie z pomocą zwierzat pociągowych.

Lista nagrodzonych

Nagrody Hereditas Saeculorum za ochronę zabytków:
 w kategorii I – za prace konserwatorskie i restauratorskie:
1. Wiatrak typu "koźlak" w Chrośnie – rewitalizacja i zmiana sposobu użytkowania.
•  Dariusz Witczak, burmistrz Gminy Kruszwica
•  Józef Stasiak, firma Modern House, Podsarnie – wykonawca
 
2. Hotel Eter – dawny szpital-przytułek św. Jakuba, przy ul. Szpitalnej 4 w Toruniu.
•  Dorota Polak, prezes Polflex Sp. z o. o. Toruń – inwestor
•  Mariusz Demski, firma budowlana Demski – Renowacje w Toruniu - wykonawca
•  Luiza Milewska, Atlant Luiza Milewska – wykonawcy
 
3. Rozbudowa Hotelu 1231**** INFIRMERIA, ul. Przedzamcze 6-8 w Toruniu.
•  Małgorzata Dobrzyńska-Musiela i Sławomir Musiela Spółka Komandytowa – inwestor
• Restauro Sp. z o. o. Toruń – wykonawca
 
w kategorii II – za szczególne osiągnięcia związane z opieką nad zabytkami i ochroną zabytków:
• dr inż. arch. Bożena Zimnowoda-Krajewska
• dr hab. Michał Pszczółkowski
 

Musejon - wyróżnienia za najlepsze projekty muzealne:

• w kategorii I – wystawa:
NAGRODA MUSEJON: Muzeum Okręgowe w Toruniu za projekt „Nowa wystawa stała w Muzeum Twierdzy Toruń”
 
Wyróżnienia:
Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy  
za wystawę „Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja”
 
Muzeum Ziemi Chełmińskiej
za wystawę Portret ślubny naszych dziadków i Pradziadków
• w kategorii II – Działalność Naukowa i Wydawnicza:
NAGRODA MUSEJON: Muzeum Wodociągów w Bydgoszczy za publikację „120 lat bydgoskich wodociągów i kanalizacji (1900-2020) z perspektywy Muzeum Wodociągów”
 
Wyróżnienia:
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu 
za publikację książki "Na dobre plony! Zwyczaje żniwne i dożynkowe w województwie kujawsko-pomorskim”
 
Muzeum Okręgowe w Toruniu
za katalog „Kwiaty na jedwabiu. Chińskie tkaniny haftowane w Zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu”
• w kategorii  III  -  Edukacja i Regionalizm: 
NAGRODA MUSEJON 
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku 
za projekt "Haft kujawski ginie. Nauczmy, ocalmy"
 
Wyróżnienia: 
Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy  
za projekt „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarna tradycja miasta i regionu”
 
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu 
za projekt edukacyjny „Etnonarracje” - podcasty Muzeum Etnograficznego w Toruniu

Tulia znowu w kwartecie i to jakim! Mlynkova zasila zespół!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na Twitterze!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na Twiterze!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska
Dodaj ogłoszenie