Wybory Parlamentarne 2019. Kukiz świętuje na dożynkach, a co z jego elektoratem?

Kukiz świętuje na dożynkach, a co z jego elektoratem?
Pytanie, czy jakiś elektorat jeszcze przy nim pozostał, a tu wcale nie mam pewności. Wybory europejskie dowiodły, że trend spadkowy jest w jego przypadku wyraźny. Mam wrażenie, że PiS zniwelował tę dynamikę, która dawała Kukizowi siłę. Kukiz wszedł do Sejmu na fali ośmiorniczek, wskutek przekonania, że państwo nie wsłuchuje się w potrzeby obywatela. Pomimo kolejnych wpadek, PiS-owi udało się jednak to wyobrażenie państwa u znacznej części elektoratu przeformułować. Wskutek tego spada zapotrzebowanie na partie antysystemowe. A zatem, niezależnie od tego co zrobiłby Kukiz, i tak borykałby się z kryzysem. Kukiz prowadził politykę bardzo chaotyczną, niemal z dnia na dzień. Poza osobistą charyzmą ma niewiele atutów - wykruszyły się już wszystkie środowiska polityczne, które w mniejszym lub większym stopniu go popierały.

Może powód jest inny? Kukiz miał ostatnio problemy osobiste, a ponieważ prowadzi partię autorską, to wystarczyło, aby wszystko się posypało.
Problem „rozkładu Kukiza” zaczął się znacznie wcześniej niż jego nieobecności ze względu na kwestie zdrowotne jego córki. Zaczęło się wówczas, gdy Kukiz zaczął skłócać się z rozpoznawalnymi posłami ze swojej formacji – z Liroyem, Jakubiakiem i częścią środowiska narodowców. Ostatnie wydarzenia są już tylko epilogiem. Ale bądźmy sprawiedliwi – formacji Kukiza od początku nie wróżono długiego życia, a wręcz prorokowano rozpad, kiedy tylko dostał się do Sejmu. W pewnym sensie zatem Kukiz wytrwał dłużej, niż ktokolwiek się spodziewał.

Zobacz także: Paweł Olszewski o inwestycjach na obiektach Zawiszy Bydgoszczy [transmisja]

Może teraz dobrze kalkuluje? Wie już, że z przekroczeniem progu miałby kłopot, to chociaż ocali kilka mandatów pomimo koalicji punk-rockowca z discopolowcami.
Wydaje mi się to mało prawdopodobne. Ta fuzja potencjalnie wszystkim może zaszkodzić. PSL jest partią klientelistyczną. Wejście w koalicje z kimkolwiek, kto będzie wypowiadał hasła sprzeciwiające się klientelistycznej wizji państwa, uderzy w elektorat zależny od posad i urzędów. Im bardziej PiS będzie potrafiło to wykorzystać, zapewniając że jest w stanie dać frukta, których nie jest już w stanie zapewnić PSL, tym większa będzie dezintegracja elektoratu tego ostatniego. Natomiast ze strony Kukiza sprawa przypomina pogrzeb, bo oprócz samego Pawła Kukiza nie bardzo chce mi się wierzyć, że jego ludzie uzyskają widoczne miejsca na listach. Pożytek dla PSL również będzie z tego niewielki, bo być może jedynie w Warszawie Paweł Kukiz zapewni im kilkadziesiąt tysięcy dodatkowych głosów, ale nigdzie indziej. Sytuacją Kukiza określiłbym dziś jako „Samotność krótkodystansowca”.

A zatem skoro już pogrzeb, to i mowa pogrzebowa. Co pozostanie w pamięci po politycznej twórczości Pawła Kukiza. Czy był to tylko prawicowy wariant Ruchu Palikota?
Tak to niestety wygląda, a nawet bilans jest dla Kukiza gorszy. Bo – czy nam się to podoba, czy nie. Palikot doprowadził do przesunięcia granic dyskursu publicznego. Palikot sprawił, że pewien sposób argumentacji i pewne stanowiska światopoglądowe przeszły do głównego nurtu. Kukiz nie ma takich osiągnięć. Wystąpił z programem sanacji państwa, ale sanacja nie mogła się udać, bo taki program może wprowadzać (i czerpać z niego polityczne korzyści) jedynie partia władzy. Jakby tego było mało, partiom, które odwołują się do argumentów zdroworozsądkowych, nie sprzyja polaryzacja sceny politycznej. To jeden z powodów, dla których żywot nowych formacji politycznych jest coraz krótszy.

Przeczytaj także: Paweł Skutecki dołączył do Konfederacji. "Wybór był dla mnie oczywisty" [wideo]

A co z elektoratem osieroconym przez Kukiza?
I to jest akurat zasługa Kukiza - że upolitycznił tę część elektoratu, która do tej pory od polityki stroniła. Wydaje mi się, że ci ludzie do kolejnych wyborów w większości nie pójdą, a na pewno nie zagłosują na kandydatów Kukiza umieszczonych na listach PSL. Ciekawe są jednak drogi, którymi podąży elektorat PSL. PiS od dłuższego czasu pracuje nad tym, żeby przeciągnąć elektorat PSL na swoją stronę. Ma w tej materii pewne sukcesy – w pewnym obszarach to przesunięcie jest względnie trwałe. Gdyby PSL nie dostało się do parlamentu, ta partia mogłaby nie przetrwać takiej kuracji, jaką zafundowało sobie SLD.