84. rocznica Zbrodni Pomorskiej w Paterku. Po biegach i rajdzie pamięci – marsz milczenia

Dawne żwirowisko w Paterku to jedno z największych miejsc kaźni w regionie nadnoteckim. Od września do listopada 1939 r. życie straciło tu ponad 250 osób, w tym m. in. nauczyciele, kupcy, urzędnicy, a także księża misjonarze z sanktuarium w Górce Klasztornej.

Dlaczego oprawcy wybrali Paterek? Jak informują historycy badający ten temat - „o wyborze miejsca kaźni przesądziły wygodne dla morderców warunki – wyrobiska i doły po wybranym kruszywie, w których łatwo było zakopać ciała pomordowanych. Mordy rozpoczęły się 4 października i trwały do 24 listopada. Skazańców ze skrępowanymi z tyłu rękoma przywożono samochodami, a następnie rozstrzeliwano”.

W tym roku przypada 84. rocznica tych tragicznych wydarzeń. Obchody związane z upamiętnieniem Zbrodni Pomorskiej w Paterku zaplanowano tej jesieni na kilka dni. Ich organizatorami są m. in.: ks. Mariusz Zbieranek, proboszcz parafii Matki Boskiej Bolesnej w Paterku, Instytut Pamięci Narodowej, władze gminy Nakło, pracownicy szkoły w Paterku, a także Nakielski Ośrodek Kultury i Muzeum Ziemi Krajeńskiej.

W Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Paterku oglądać można okolicznościową wystawę. Zorganizowano też „Bieg pamięci”, w którym wzięli udział przedszkolaki, uczniowie, a także seniorzy. Tym ostatnim zaproponowano marsz nordic walking.

Chętni wziąć mogli też udział w „Rajdzie pamięci”. Trasa liczyła około 70 km. Cykliści wyruszyli z Nakła i przez Olszewkę, Dębowo, Broniewo, Dębionek, Liszkowo i Łobżenicę dotarli do Górki Klasztornej. Tam odprawiona została uroczysta msza św. Po nabożeństwie i odpoczynku uczestnicy rowerowej pielgrzymki wrócili do Nakła.

Na główne uroczystości organizatorzy zapraszają jednak w czwartek 12 października. O godz. 18 w kościele w Paterku odprawiona zostanie msza św. w intencji ofiar. Po liturgii wierni przejdą w milczeniu ulicami wsi pod budynek dawnej szkoły, a obecnie Centrum Akceptacji i Aktywności Społecznej w Paterku. To także miejsce pamięci. W 1939 r. maltretowano tu polskich patriotów.

Kwiaty i znicze delegacje i mieszkańcy pow. nakielskiego złożą także przy pomniku ofiar na żwirowisku w Paterku. Uroczystość zakończy apel poległych. Żwirowisko w Paterku to dziś symboliczne miejsce. Mogił pomordowanych już tu nie ma. Ich ciała po wojnie ekshumowano i przeniesiono na cmentarz w Nakle.