95 lat temu w Bydgoszczy powstało koło Związku Inwalidów Wojennych

Edward Kowalski (po prawej), płk dypl w stanie spoczynku, prezes okręgu bydgoskiego ZIW i Jan Mocarski, szef koła miejskiego związku w Bydgoszczy
(fot. archiwum/Jolanta Zielazna)

Związek od początku wierny jest nadrzędnej zasadzie, że "krew przelana za ojczyznę ma jednakową barwę". Powstał bowiem 95 lat temu, gdy do domów wracali inwalidzi, chorzy, poszkodowani uczestnicy I wojny światowej. Polacy wcielani byli do armii trzech zaborców, walczyli po różnych stronach frontu, czasami przeciw sobie.

ZIW jest najstarszą organizacją kombatancką w Polsce, należy też do najstarszych w Europie.
W Bydgoszczy w lutym 1919 roku koło powiatowe Związku Inwalidów Wojennych założył Julian Szyperski. Uczestnik bitwy pod Verdun, inwalida, zainspirował się działaniami organizacji niosących pomoc poszkodowanym żołnierzom.

Szyperski był przewodniczącym bydgoskiej organizacji do II wojny światowej. Gdy wybuchła - ratował związkowe dokumenty i sztandary. Po jej zakończeniu dalej aktywnie w ZIW pracował.

Na co dzień Szyperski pracował jako urzędnik miejski. Po wojnie też wrócił do pracy w urzędzie. Do 1954 roku był kierownikiem USC.

ZIW, przed wojną pod kierunkiem Juliana Szyperskiego bardzo wspomagał swoich członków. Związek prowadził przechowalnię bagażu na dworcu, miał w mieście 10 kiosków, które prowadzili inwalidzi. Oni też dostawali od państwa koncesję na sprzedaż alkoholu, a później także tytoniu. Dzięki temu inwalidzi mieli pracę, a ich rodziny - utrzymanie.

Pod koniec lat 30. bydgoskie koło ZIW zaczęło budowę własnego domu społecznego im. marszałka Rydza-Śmigłego. Miał służyć ociemniałym żołnierzom. Powstawał przy ul. Markwarta 2. Jego otwarcie planowane było na 3 września 1939 r.

Wśród członków tej organizacji byli i są Kawalerowie Orderu Virtuti Militari. Ich honorowa lista wisi na ścianie siedziby zarządu w domu związkowym przy ul. Markwarta 2.

Na liście są nazwiska:
Zbigniew Kikiewicz
Józef Kolasa
Franciszek Lickiewicz
Jan Mocarski (prezes zarządu miejskiego ZIW w Bydgoszczy)
Antoni Wiszniowski
oraz nieżyjący już:
Władysław Berent
Kazimierz Fliciński
Wincenty Jobczyński
Michał Kowalczyk
Jerzy Ludwiczak

Jesienią ubiegłego roku organizacja w naszym okręgu liczyła około 750 członków. Dziś jest ich niespełna 700. - Są ciągle te same problemy z opieką nad inwalidami i pomocą im - mówi Eugeniusz Andrzejewski, sekretarz Zarządu Okręgowego ZIW w Bydgoszczy, a od niedawna także członek prezydium ZG.

Bydgoskiemu okręgowi od ponad dwudziestu lat prezesuje Edward Kowalski, płk dyplomowany w stanie spoczynku.

W najbliższą środę ZIW w Bydgoszczy świętować będzie 95-lecie powstania. Wśród wyjątkowych gości będzie Barbara Kwiecińska, córka Juliana Szyperskiego. Uhonorowana zostanie Krzyżem 95-lecia ZIW. Swój udział zapowiedzieli m.in. minister - szef urzędu do spraw kombatantów Jan Ciechanowski, prezes ZG ZIW dr Marian Kazubski.

Uroczystości rozpoczną się mszą św. o godz. 10 w kościele garnizonowym, o godz. 11 apel przy Grobie Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego, a później odbędzie się spotkanie przy kawie.