Banki płacą grosze klientom z lokatami, ale na kredytach chcą zarobić jak najwięcej

- Niedawno miałam urodziny i mój bank przesłał mi spersonalizowaną ofertę kredytową - opowiada pani Ewa z Bydgoszczy. - Zaproponował, że pożyczy mi od 10 do 100 tys. zł z prowizją "tylko" 3,49 proc. W pisemnej propozycji padła też taka oto RRSO: 11,36 procent. Policzyłam, gdybym zdecydowała się wziąć 10 tys. zł, musiałabym oddać 11 363. Czy gdybym założyła w banku lokatę na 10 tys. zł, mogłabym liczyć na 1363 zł zysku? Na pewno nie.

Sprawdzamy ofertę internetową pierwszego losowo wybranego banku na 2 proc. w skali roku (co i tak wydaje się dużo na tle konkurencji). Przez rok z 10 tys. zrobi się tutaj 10 200 zł, od tego trzeba odliczyć 38 zł podatkuZarobimy więc 162 zł.
Biorąc 10 tys. kredytu musimy oddać 1363 zł ponad tę kwotę, a inwestując w lokatę zyskamy zaledwie 162 zł.

Banki płacą symboliczne odsetki od oszczędności powierzonych im przez klientów. Choć stopy procentowe idą w górę, oprocentowanie kredytów rośnie dużo mocniej niż depozytów, bo ich średnie stawki ledwo drgnęły. Gdyby uwzględnić inflację, to realne oprocentowanie oszczędności w bankach wciąż jest, niestety, ujemne.

Trudno się w tej sytuacji dziwić, że - jak podaje portal businessinsider.com.pl - wartość lokat gospodarstw domowych skurczyła się pod koniec 2021 roku o 132 mld zł (najniższy poziom od 13 lat).

Przypomnijmy, podnoszenie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej rozpoczęło się jesienią zeszłego roku. Od października urosły one do 2,25 proc. z 0,1 proc. i na tym zapewne nie koniec.

Urósł też wskaźnik WIBOR, który jest podstawą oprocentowania kredytów złotowych. Obecnie WIBOR 3M wynosi już 2,85 proc., a jeszcze na początku września 2021 r. było to 0,2 proc.

O ile oprocentowania kredytów złotowych już teraz poszły mocno w górę, to stawki lokat tkwią blisko zera. Powód?

Według ekspertów Businessinsider to niemal rekordowa nadpłynność sektora bankowego (depozyty w bilansach banków są większe od kredytów), więc branża nie musi rywalizować o pieniądze klientów jak kiedyś, podbijając stawki. Wielka nadpłynność banków nie wróży dobrze oszczędzającym. Trudno o podwyżki stawek lokat, gdy w bankach gotówki jest dużo, a chętnych na kredyty mało.

- Podwyżka stóp procentowych ma swoje konsekwencje - komentuje ekonomista Marek Zuber.- Najbardziej oczywista to wyższe raty kapitałowo-odsetkowe płacone przez kredytobiorców. W sytuacji chronicznej nadpłynności w systemie bankowym, największe znaczenie ma tzw. stopa referencyjna, czyli stopa, po której banki komercyjne mogą lokować swoje nadwyżki w Narodowym Banku Polskim. Ona wzrosła, co bezpośrednio wpływa na stawki pożyczek międzybankowych, czyli na WIBOR. WIBOR z kolei stanowi podstawę w liczeniu oprocentowania kredytu. Teraz, dla przykładu przy dwudziestopięcioletnim kredycie o wartości 350 tysięcy złotych i równych ratach, jest o 70 złotych więcej do zapłacenia co miesiąc.

Wyższe oprocentowanie kredytu, czyli wyższe wpływy z tego tytułu, dają bankom możliwość podniesienia oprocentowania lokat. Ale tu - zdaniem Marka Zubera - zaczynają się schody: - Czyli banki ociągają się z decyzjami, bo wyższe oprocentowanie lokat to dla nich wyższy koszt pozyskania gotówki. A po drugie i najważniejsze, w polskim systemie bankowym mamy wspomnianą już nadpłynność, czyli banki mają więcej pieniędzy, niż są w stanie "wydać" na kredyty i pożyczki. Mają niejako "za dużo" pieniędzy, a to nie zachęca do tego, żeby za nie więcej płacić. Może się zatem okazać, że ewentualny ruch w górę będzie niższy niż to, co wynika z podwyżki stóp - dodaje Zuber.

i
- Odsetki, jakie wypłacają nam banki od oszczędności są rekordowo niskie. W ciągu roku spadły z 2 mld zł do 0,9 mld zł - mówi Jarosław Sadowski, główny analityk Expander Advisors.

Tymczasem 44 proc. Polaków nie ma żadnych oszczędności. Pozostali odłożyli średnio 29 688 zł. Tylko 6 proc. z grupy mającej oszczędności ma ich na koncie więcej niż 100 tys. zł - wynika z badania firmy Assay Index.