Ceny mleka spadają. Producenci z niepokojem patrzą w przyszłość

– Ceny mleka nadal spadają – podkreśla Dorota Śmigielska, starszy specjalista ds. rynku mleka i doradztwa w Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka. –  W kwietniu średnia cena mleka w kraju wynosiła 1,16 zł/l, a w maju niespełna 1,13 zł/l. 
Dodaje ona, że krajowa kwota mleczna została przekroczona o około 6 proc. A kara, według ostatnich szacunków Agencji Rynku Rolnego. powinna wynieść ok. 90 gr/kg. 
–  Jest to najwyższa kara, jaką dotąd polscy producenci musieli zapłacić – zauważa Śmigielska. – A swoją kwotę przekroczyło ok. 67 tys. rolników. Zazwyczaj było to 55-56 tys. osób. 

To co się dzieje, to prawdziwa katastrofa – mówi Zdzisław Kapica z Zawad.

Z opublikowanych ostatnio przez ARR prognoz wynika, że od września ceny mleka mogą zacząć delikatnie rosnąć. Nie osiągną jednak jeszcze nawet  takiego poziomu, jaki był w połowie minionego roku. Cena mleka jest o 20 proc. niższa od tej, która była w ubiegłym roku. 

Wolą kupować za granicą?

Czy dzieje się tak dlatego, że mleczarnie wolą kupować surowiec za granicą? 
– O mleku przerzutowym mówią wszyscy, ale nie ma dokładnych danych dotyczących skali zjawiska – podkreśla specjalista ds. rynku mleka. – Rzeczywiście jest z nim coraz większy problem. 
Wiele mleczarni płaci już swoim producentom za litr mleka poniżej złotówki. 
– Słyszałam o tym, że w niektórych mleczarniach ma zostać wprowadzona cena A i cena B. Ta pierwsza ma dotyczyć tego mleka, które mieściło się w kwocie i ma być wyższa. A cena B ma dotyczyć mleka wyprodukowanego poza kwotą. 
– Ale są to tylko zasłyszane opinie, na razie żadna mleczarnia nie ogłasza tego oficjalnie – podkreśla Dorota Śmigielska. Ministerstwo pracuje nad uregulowaniami prawnymi mającymi wprowadzić obowiązkowe umowy między dostawcami i podmiotami skupującymi. Wówczas mleczarnie mogłyby oficjalnie i zgodnie z prawem tę cenę A i B wprowadzić. 
Mleczarnie nie potrzebują już tyle mleka, bo sprowadzają je taniej zza granicy. Poza tym na rynku mleka jest zastój. 

Z mlekiem przerzutowym rzeczywiście jest coraz większy problem - mówi Dorota Śmigielska, specjalista ds. rynku mleka.

–  Jeśli chodzi o ceny produktów mleczarskich, to w ostatnim miesiącu jeszcze miały one tendencję spadkową – podkreśla specjalista ds. rynku mleka i doradztwa. 
Ceny podstawowych artykułów – takich jak odtłuszczone mleko w proszku, pełne mleko w proszku nadal są poniżej poziomu. Natomiast cena mleka delikatnie się „odbiła”. Stany Zjednoczone walczą teraz z suszą, ale – jak wynika z najnowszych informacji w kwietniu zwiększyły produkcję o 1 proc. w porównaniu do minionego roku. Zwiększają także pogłowie krów. 
Co wpływa na taką sytuację na rynku mleka? Wiele czynników. Na pewno jest to embargo rosyjskie, również uwolnienie kwot mlecznych (choć rozpoczął się dopiero 3 miesiąc po zniesieniu limitów, a cena mleka spadała już od dawna). Uwolnienie produkcji mleka wykorzystują sieci handlowe. Biedronka wystosowała pismo  oczekując obniżki cen. Część mleczarni uległo tej presji, a później obniżyło cenę mleka swoim dostawcom o 10-15 groszy. 
Analitycy wskazują, że rynek nie reaguje na zniesienie kwot wcale tak dynamicznie. Tak naprawdę skutki mogą być widoczne po pół roku, po roku. 

Eksport ma rosnąć

Dlaczego ARR zakłada, że we wrześniu cena mleka powinna zacząć rosnąć? Eksperci agencji przewidują, że przez cały czas będą przybywały nowe rynki zbytu. Niedawno swój rynek otworzyła strona indyjska, Algieria  i Chiny też są zainteresowane kupowaniem naszych produktów mleczarskich. Rośnie więc eksport do krajów spoza UE. Wiele analiz zakłada, że od sierpnia zostanie zniesione embargo rosyjskie. Zakłada to także UE we wszelkich swoich prognozach. 
Rynek mleka jest tak niestabilny i nieprzewidywalny, że ciężko jest cokolwiek powiedzieć.
Rolnicy – producenci mleka optymizmem nie tryskają. Przeciwnie. 

Rolnicy: To prawdziwa katastrofa

– To co się dzieje, to prawdziwa katastrofa – mówi Zdzisław Kapica z Zawad. - Ceny mleka spadły, na polach jest susza, a jeszcze trzeba będzie płacić kary za przekroczenie kwot mlecznych. 
Teraz Zdzisław Kapica za litr mleka dostaje ok. 1,20 zł. 
– A pojawiły się informacje, ze cena może dalej spadać. 
A więc, na razie żadnych korzyści z uwolnienia rynku mleka rolnik nie ma. Żadnych, bo to, że można teraz produkować bez żadnych ograniczeń, też tak do końca nie jest oczywiste. 
– Otrzymaliśmy sms-y od mleczarni, żeby nie zwiększać produkcji – mówi rolnik. 
Gospodarz z Zawad swoją kwotę mleczną przekroczył o 12 tys. litrów. A w trakcie roku kwotowego dokupił jeszcze prawie 50 tys. kg kwoty (płacił po 40 gr/kg). 
– Te kary już zupełnie rozłożą rolników na łopatki – mówi Kapica. – Bo jest coraz gorzej. Ceny ropy idą w górę, nawozy nie tanieją, a mleko właśnie tanieje. 
Antoni Dąbrowski ze wsi Mikuty, zauważa, że już w pierwszym miesiącu po zniesieniu kwot, cena litra mleka spadła o 16 groszy. 
– Przedstawiciele mleczarni proszą o niezwiększanie produkcji, gdyż nie nadąża ona ze zbytem produktów mleczarskich – mówi. – A w dodatku sieci handlowe wymusiły obniżkę cen. 
I pomimo tego, że jedna obniżka cen mleka w skupie była, mleczarnia twierdzi, że nie  jest w stanie zagwarantować , że ta cena się utrzyma. 
– Ta cena jest jeszcze opłacalna, ale wiele wskazuje na to, że będzie jeszcze gorzej – mówi pan Antoni. 
Jego zdaniem to zaskakujące, że rynek aż tak szybko zareagował na zniesienie kwot – już w pierwszym miesiącu po zakończeniu roku kwotowego. 
– Zawsze byłem przeciwnikiem zniesienia kwot – mówi Antoni Dąbrowski. – Uważałem, że należy wprowadzić jakieś nowe mechanizmy. Dla gospodarstw, które są przeinwestowane to się może źle skończyć. 
Barbara Kociakowska