Czas na zmianę

     - Matura i co dalej? Realizacja marzeń czy rozsądek? Polska czy Zachód?
     JULIA : - Rozsądek podpowiada mi lingwistykę stosowaną na Akademii Bydgoskiej, choć moim marzeniem jest filozofia. Zdaję sobie jednak sprawę, że z tytułem magistra filozofii nie znajdę pracy. A tłumacz przysięgły - to już jest coś.
     KASIA T .: - Wybieram się do Poznania, na politologię ze specjalizacją dziennikarską.
     ASIA : - Chcę studiować prawo na UMK. Po roku zamierzam przeprowadzić się do Holandii i tam skończyć studia. I być może zostać na stałe.
     AGATA : - Ja też chcę wyjechać po roku studiów, ale tylko na rok. Do Wielkiej Brytanii.
     KAROLINA : - Papiery złożę w Toruniu, Poznaniu i Warszawie. Przez pierwszy rok studiów będę przygotowywać się do wyjazdu. Zamierzam studiować w Stanach Zjednoczonych. Być może już nie wrócę.
     - Polska jest mało atrakcyjna?
     KAROLINA : - W Stanach ludzie mają inne niż u nas podejście do życia, inny sposób bycia, myślenia. W Stanach mam większe szanse na dobrą, ciekawą pracę, na niezależność finansową. W kraju nie widzę perspektyw.
     - A miłość do ojczyzny?
     KAROLINA : - Jestem realistką.
     WERONIKA : - Ja też byłam w Stanach i wcale nie jest tam tak różowo, jakby mogło się wydawać. Niektórym żyje się cudownie, a niektórym bardzo, bardzo ciężko. Ale ludzie tam są inni: bardziej swobodni, bardziej otwarci, mniej problemowi.
     KAROLINA : - Nie znoszę rutyny. I spójrzmy na Bydgoszcz - czy tu się coś dzieje? A w Nowym Jorku? Tam nie można się nudzić.
     WERONIKA : - A ja mimo tego wszystkiego nie chciałabym wyjeżdżać z kraju. Moim marzeniem jest praca w jakiejś instytucji rządowej, w dyplomacji. To wielkie wyzwanie, ogromna satysfakcja. Taka praca daje duże możliwości awansu. Osiągać sukces i wspinać się po szczeblach kariery chciałbym więc w Polsce.
     KASIA J .: - A ja jestem prowschodnia. Dlatego najprawdopodobniej wybiorę się na ukrainistykę. Nie chcę wyjeżdżać z kraju. Zresztą... Na Ukrainie czy w Rosji perspektyw zdobycia dobrej pracy raczej nie ma. Są natomiast potrzebni specjaliści od tamtych regionów.
     SANDRA : - A ja widzę siebie jako prawnika w dużym koncernie międzynarodowym, zajmującym się od strony formalnoprawnej działalnością tej firmy. Marzy mi się Hiszpania, ewentualnie Holandia. Ludzie są tam tak życzliwi, na każdym kroku - w Amsterdamie chociażby - uśmiechają się do ciebie, zagadują... Coś wspaniałego! A u nas? Jeśli zapytasz kogoś o drogę, to albo człowiek w ogóle ciebie nie zauważy, albo odburknie. Jednym słowem, chciałbym mieszkać i żyć w Europie. Ameryka... To byłby dla mnie szok kulturowy.
     - Holandia, Hiszpania, Stany... Czego brakuje naszym, polskim uniwersytetom?
     AGATA: -Tak sobie myślę... Gdyby Bydgoszcz była w stanie zaoferować nam dobrą uczelnię, uniwersytet, wiele osób zostałoby tu. Chociażby dlatego, że bliżej domu, że taniej. A tak? Musimy wyjeżdżać, bo nie mamy innego wyjścia.
     KAROLINA : - Polskie uniwersytety mają wysoki poziom, system szkolnictwa jest lepszy, ludzie spoza naszego kraju mają problem żeby utrzymać poziom. A dlaczego polskie uniwersytety są niedoceniane? Bo brak im funduszy.
     WERONIKA : - Problem jest w tym, że inne kraje bardziej inwestują w edukację. Nakłady finansowe są nieporównywalnie wyższe niż u nas w Polsce. U nas jest wręcz tendencja, żeby obniżać dotację na edukację. To jest paradoks.
     - Jeśli już zahaczamy o politykę... Na kogo oddałybyście swój głos, gdyby wybory prezydenckie odbyły się jutro?
     AGATA : - Ciężko powiedzieć... Widzę tylko polityków, którzy kurczowo trzymają się swoich stanowisk, polityków, którzy zamiast konkretów obiecują gruszki na wierzbie.
     - Czas na młodych, zdolnych.
     SANDARA : - O tak, przydałby się powiew młodości.
     KASIA J. : - Tylko nie Młodzieży Wszechpolskiej, bo to byłby powiew nieciekawy. Ale to prawda - czas na zmianę kadry.
     KASIA T. : - Młodzieżówki wszelkiego rodzaju, szczególnie Platformy Obywatelskiej i Unii Wolności zaczynają działać coraz aktywniej. Przetasowania na scenie politycznej już się więc zaczęły. Ale nie byłoby dobrze, gdyby te zmiany nastąpiły nagle. Wszystko musi dziać się powoli, stopniowo.
     - Wracając do wyborów prezydenckich...
     SANDRA : - Teraz jesteśmy świadkami gry politycznej, wyciągania wszystkich brudów. I tak będzie do jesieni. Nasze sympatie wyklarują się zapewne dopiero przed wyborami. Dzisiaj jestem pewna tylko jednego: nie wiem co by stało się z naszym państwem, gdyby do władzy doszła Liga Polskich Rodzini Samoobrona.
     - W sondażach popularności Andrzej Lepper jest w czołówce.
     SANDRA : - Dlatego uważam, że nawet jeśli ktoś nie ma wyklarowanych poglądów politycznych, powinien głosować. Jeśli zbagatelizujemy wybory, okazać się może, że do urn pójdą sami rolnicy.
     WERONIKA : - W Polsce powinien być obowiązek wyborczy, tak jest to w Belgii. A za jego niewypełnienie powinny być kary. W Polsce w tym jest właśnie problem: wszyscy narzekają, ale nikomu nie chce się nic robić, żeby to coś zmienić. A co możemy zrobić? Aktywnie uczestniczyć w wyborach, chociażby.
     - Co drażni was w Giertychu i Lepperze?
     KASIA J. : Radykalizm, populizm. Totalitarne wręcz zapędy tych panów.
     - Aleksander Kwaśniewski natomiast...
     SANDRA : - Pan Kwaśniewski bardzo stracił w oczach społeczeństwa. Z powodu, chociażby, swoich wystąpień w sprawie przesłuchań prezydenta przez komisją śledczą.
     KAROLINA : - I jest zamieszany w prawie każdą ujawnianą aferę. Może nie chciał stanąć przed komisją, bo ma coś do ukrycia?
     SANDRA : - Jeśli nie chciał być przesłuchiwany przez komisję, powinien pojawić się przed nią i powiedzieć politykom prosto w oczy, że nie będzie uczestniczyć w tej grze. Zachowałby twarz. A tak? Nie popisał się. Ale ja i tak odbieram go pozytywnie. Mimo wszystkich potknięć, mimo afer, w które rzekomo jest zamieszany pośrednio bądź bezpośrednio.
     - Przedwyborcza gra polityczna nabiera kolorów. Aborcja, eutanazja, lustracja - to tematy, którymi politycy też chcą coś ugrać...
     KASIA J .: - Aborcja? Zdecydowanie powinna być legalna. Żeby kobieta miała prawo wyboru. Sprawą jej sumienia jest, czy podda się jej, czy nie.
     KAROLINA : - Jeśli kobieta nie ma wyboru, zostaje jej aborcyjne podziemie.
     EWA : - Jeżeli młody człowiek rozpoczyna współżycie, powinien liczyć się z konsekwencjami.
     KAROLINA : Ale są różne sytuacje. Jeśli dziewczyna urodzi dziecko mając 18 lat, nie wiadomo jak się ułoży jej życie. Może miała plany, ambicje? Może jej najzwyczajniej nie stać na utrzymanie dziecka.
     EWA : - Oczywiście, fajnie mieć dziecko, kiedy ma się mieszkanie, męża, ale takie okoliczności nie usprawiedliwiają przerywania ciąży. Dla mnie życie rozpoczyna się w chwili poczęcia. Jej usunięcie - to morderstwo.
     WERONIKA : - A moim zdaniem powinno się zalegalizować aborcję. Ale z pewnymi ograniczeniami, bo mogłoby dojść do sytuacji, w której aborcja stałaby się kolejnym sposobem antykoncepcji.
     - Eutanazja?
     EWA: - Jeśli osoba jest chora, sparaliżowana i nie ma szans na wyzdrowienie, i jeśli śmierć jest jej życzeniem, to jestem za. Gdybym to ja była w takiej sytuacji, chciałabym, żeby poddano mnie eutanazji.
     KASIA J. - Jeżeli człowiek jest świadomy, może o sobie sam decydować - to tylko na jego prośbę. Jeśli osoba żyje tylko dzięki aparaturze - nie ma sensu pytać nawet rodziny.
     ASIA : - Nie zgadzam się. W każdym człowieku jest przecież chęć życia. Czy nie wydaje się wam, że niektórzy chorzy prosiliby o uśmiercenie tylko z powodu wyrzutów sumienia? Bo nie chcieliby być ciężarem dla rodziny?
     AGATA : - Do tego dochodzi ból, cierpienie... Nie jestem w stanie się określić. Z jednej strony rozumiem i zgadzam się z tym co powiedziałyście, z drugiej strony coś mi mówi, że to nie jest moralne.
     WERONIKA : - Mam nadzieję, że nigdy nie będę musiała podejmować takiej decyzji.
     KASIA J. : - Ale należy mieć prawo wyboru. Tak jak w przypadku aborcji.
     _- _Przejdźmy do lustracji.
     KASIA T. - Lustracja tak, ale nie dzika. Myślę o aferze z listą Wildsteina. Na liście tej znalazły się przecież nie tylko osoby współpracujące ze służbami bezpieczeństwa, ale i te, które były inwigilowane. Kiedy wszystko będzie poddane pod ocenę opinii publicznej, wiele osób może być ponownie skrzywdzonych. Lustracja, jako rozliczenie się z przeszłością - oczywiście, ale nie nagle - o wszystkim i o wszystkich.
     WERONIKA : - Nie tak jak widzi to Giertych, który otwiera teraz wszystkie teczki i wszystko chce ujawniać. Jednym słowem - powinny być jakieś wyznaczniki, obwarowania prawne.
     - Jak widzicie siebie za dziesięć, dwadzieścia lat?
     KASIA T. ; - Nie jesteśmy w stanie przewidzieć, co się stanie za kilka lat. Ale jeśli chodzi o sytuację w kraju - mimo tych wszystkich afer, mimo tego, że część z nas chciałaby wyjechać, bo nie widzi w Polsce perspektyw - to zauważalna jest poprawa. W porównaniu z tym, jak żyli nasi rodzice - to zupełnie inny świat! Wejście do Unii Europejskiej sprawi, że nasze dzieci, wnuki będą żyły na o wiele wyższej stopie niż my.