Depresja – kiedy zwrócić się o pomoc specjalisty?

W życiu każdego z nas pojawiają się chwile smutku, zniechęcenia i braku energii. Te uczucia są naturalną częścią ludzkiej egzystencji, wynikającą z jej zmienności i nieustannego zmagania się z przeciwnościami losu. Raz czujemy się pełni sił i motywacji, a innym razem ogarnia nas smutek i przygnębienie. To zupełnie normalne, a zdrowa psychika jest w stanie poradzić sobie z tymi wahaniami nastrojów. Problemy zaczynają się jednak wtedy, gdy stan obniżonego nastroju i braku chęci do działania przedłuża się i negatywnie wpływa na nasze życie zawodowe, rodzinne i towarzyskie. Może to być sygnał, że cierpimy na depresję.

Depresja jest zaburzeniem bardzo powszechnym, dotykającym ludzi w różnym wieku i z różnych środowisk. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia na depresję choruje ponad 300 milionów osób na świecie. Warto wiedzieć, że jest to choroba jak każda inna i w żadnym wypadku nie powinniśmy się jej wstydzić. Tak jak nie wstydzi się cukrzycy czy nadciśnienia, tak samo nie należy się wstydzić depresji– jest to po prostu zaburzenie biochemiczne, na które równie dobrze mogą zachorować ludzie zdrowi, aktywni i pełni życia.

Objawy depresji mogą przybierać różne formy i nasilenie, począwszy od łagodnego obniżenia nastroju, aż po bardzo ciężkie zespoły depresyjne z myślami samobójczymi. Kluczowym objawem jest utrzymujący się przez dłuższy czas stan obniżonego nastroju, poczucie smutku, przygnębienia, bezradności i braku nadziei. Towarzyszy temu często anhedonia, czyli niemożność czerpania radości z czynności i sytuacji, które wcześniej przynosiły satysfakcję. Osoby cierpiące na depresję tracą zainteresowanie swoimi pasjami, aktywnościami i relacjami społecznymi. U mężczyzn depresja przejawiać się w formie zwiększonego rozdrażnienia.

Kolejną grupę objawów stanowią zaburzenia snu, apetytu i masy ciała. Chory może cierpieć na bezsenność lub odwrotnie – na nadmierną senność. Apetyt może być znacząco zwiększony lub zmniejszony, co prowadzi do niepożądanych zmian wagi. Bardzo częstym objawem jest także ogólne zmęczenie i brak energii do wykonywania nawet podstawowych czynności dnia codziennego.

Depresja wpływa również negatywnie na sferę poznawczą. Osoby nią dotknięte mają trudności z koncentracją uwagi, podejmowaniem decyzji, a także doświadczają obniżonej samooceny i poczucia bezwartościowości. Pojawiają się myśli samobójcze lub nawracające rozważania na temat śmierci. W skrajnych przypadkach dochodzi do prób samobójczych.

Poza objawami psychicznymi, depresja może wiązać się z dolegliwościami somatycznymi, takimi jak bóle głowy, zaparcia, bóle mięśniowe czy zaburzenia miesiączkowania u kobiet. Istotne jest, że zespół objawów depresyjnych musi utrzymywać się przez dłuższy czas, zwykle powyżej 2 tygodni, aby można było postawić diagnozę tego zaburzenia. Jeśli zatem obserwujemy u siebie większość wymienionych objawów w sposób uporczywy i dokuczliwy, powinniśmy jak najszybciej zasięgnąć pomocy specjalisty.

Niestety, objawy depresji są często bagatelizowane lub źle interpretowane jako oznaki lenistwa, słabego charakteru czy zwykłego przejściowego obniżenia nastroju. Tymczasem depresja ma głębokie, biologiczne podłoże i jest klasyfikowana jako poważna choroba psychiczna. Jej przyczyny leżą w zaburzeniach funkcjonowania określonych układów neuroprzekaźników w mózgu, zwłaszcza tych odpowiedzialnych za regulację nastroju, takich jak układ serotoninergiczny, noradrenergiczny i dopaminergiczny. Badania wskazują również na udział czynników genetycznych w rozwoju depresji.

Równie istotną rolę odgrywają czynniki środowiskowe i życiowe. Depresja często pojawia się w następstwie przeżytego stresu, traumy, straty bliskiej osoby lub innych negatywnych wydarzeń życiowych. Może też być wynikiem długotrwałych problemów w relacjach międzyludzkich, samotności czy braku wsparcia społecznego. Zwiększone ryzyko depresji wiąże się również z występowaniem innych chorób, zwłaszcza przewlekłych schorzeń somatycznych, takich jak choroby serca, nowotwory, cukrzyca czy zaburzenia czynności tarczycy.

Jeśli zauważymy u siebie uporczywe objawy depresji, nie powinniśmy zwlekać z poszukiwaniem pomocy specjalisty. Im dłużej stan depresyjny się utrzymuje, tym trudniejsze może być jego leczenie i większe ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych. Depresja nieleczona nasila się z czasem, prowadząc do narastania objawów i pogłębiania się izolacji społecznej. Może także zwiększać ryzyko uzależnień od alkoholu lub narkotyków, które są niewłaściwą formą radzenia sobie z negatywnymi emocjami.

Konsekwencje depresji nie ograniczają się jednak tylko do sfery zdrowia psychicznego. To zaburzenie ma także ogromny wpływ na funkcjonowanie zawodowe, społeczne i rodzinne chorego. Osoby cierpiące na depresję często mają trudności z utrzymaniem pracy, pełnieniem obowiązków domowych i dbaniem o relacje z bliskimi. Prowadzi to do problemów finansowych, konfliktów i izolacji społecznej, co z kolei pogłębia objawy i działa w kierunku zamkniętego, błędnego koła.

Dlatego tak ważne jest podjęcie leczenia jak najwcześniej. Podstawową formą terapii depresji jest psychoterapia, zwłaszcza techniki poznawczo-behawioralne, które uczą pacjentów zdrowych wzorców myślenia i radzenia sobie z emocjami. W cięższych przypadkach stosuje się także bezpieczne leki antydepresyjne, które należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. Nowoczesne metody leczenia depresji są skuteczne, pod warunkiem ich prawidłowego wdrożenia i wytrwałości pacjenta. Pamiętajmy, że depresja rzadko ustępuje samoistnie, dlatego kluczowe jest podjęcie profesjonalnej terapii. Dzięki niej wiele osób odzyskuje kontrolę nad swoim życiem i ponownie może cieszyć się jego pełnią. Statystyki pokazują, że mężczyźni rzadziej niż kobiety szukają pomocy i chętniej bagatelizują pierwsze symptomy depresji.

Zdrowie psychiczne jest równie ważne jak zdrowie fizyczne i nie powinniśmy wstydzić się dbać o nie oraz korzystać ze wsparcia specjalistów. Przez lata wokół zaburzeń psychicznych narosło wiele mitów i uprzedzeń, które skutecznie zniechęcały osoby potrzebujące pomocy do jej poszukiwania. Depresja była postrzegana jako słabość charakteru, oznaka niedojrzałości lub po prostu zły nastrój, który sam minie. Nic bardziej mylnego.

Dzisiaj wiemy, że depresja jest poważną chorobą o podłożu biologicznym, która wymaga leczenia tak samo jak inne schorzenia somatyczne. Wynika z zaburzeń funkcjonowania układów neuroprzekaźników w mózgu, na które wpływ mają czynniki genetyczne, środowiskowe, zdrowotne i życiowe. Nie jest przejawem niedoskonałości moralnej, tylko rzeczywistym problemem zdrowotnym, na który może zachorować każdy.

Co więcej, powstrzymywanie się od poszukiwania pomocy w obawie przed stygmatyzacją jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Nieleczona depresja pogłębia się, nasilają się objawy, a ryzyko poważnych konsekwencji – od utraty pracy po próby samobójcze – stale rośnie. Dlatego tak ważne jest przełamanie wstydu i uprzedzeń wobec leczenia zaburzeń psychicznych.

Na szczęście współczesne społeczeństwo staje się coraz bardziej świadome wagi zdrowia psychicznego. Rośnie liczba kampanii edukacyjnych i programów profilaktycznych. Otwierają się też nowe ośrodki terapeutyczne oferujące profesjonalną pomoc osobom zmagającym się z problemami psychicznymi. Korzystanie z ich usług jest dziś tak naturalne jak leczenie każdej innej choroby. Zadbajmy zatem o nasze szczęście i dobre samopoczucie, bez zbędnych obaw i kompleksów.

Na stronie colligo.pl można zarejestrować się online na konsultacje psychiatryczne lub spotkanie z psychologiem/psychoterapeutą w Toruniu lub Bydgoszczy, w dogodnym dla siebie terminie.