Dziś odwiedzamy 16-tysięczne Lipno, największe miasto tej pięknej krainy

Lipno - Informacje

Lipno - Informacje

Urząd Miejski w Lipnie, pl. Dekerta 8. W mieście nie ma informacji turystycznej ani zawodowego przewodnika, ale pomocą służą urzędnicy. Informacje na temat turystyki zdobędziemy pod numerem tel. 054 288 42 54.

Miejskie Centrum Kulturalne przy ul. Piłsudskiego 22, tel. 54 287 24 40. Małgorzata Żarecka zaprasza do zwiedzenia Izby Muzealnej oraz Izby Pamięci Poli Negri. Ta pierwsza znajduje się w MCK, druga - w kinie "Nawojka" przy ul. Mickiewicza 33.

Noclegi
Przy ul. Bulwarnej 1 (przy rzece Mień) w Lipnie wznosi się Hotel Korona, tel. 054 288 24 24.
W miejscowości Komorowo pod Lipnem (droga do Bobrownik lub do Brzeźna) znajduje się całoroczne gospodarstwo agroturystyczne Barbary i Jana Szychulskich, tel. 054 288-14-45. Gospodarstwo oferuje noclegi, kuchnię, wycieczki, jazdę konna, jest też łowisko.

Dojazd
Lipno leży przy drodze krajowej nr 10 - w połowie trasy pomiędzy Toruniem a Sierpcem. Do Włocławka dojedziemy drogą nr 557, zaś do Dobrzynia nad Wisłą - drogami 562 i 558. Z Rypina prowadzi tu droga nr 557. Dobrą komunikację zapewnia PKS. Bezpośrednie połączenie jest także z Bydgoszczą.

Dworzec PKS w Lipnie znajduje się przy ul. 22 Stycznia 2. Informacja pod tel. 054 28 72 258.
Do Lipna kursują także pociągi z Torunia i Sierpca. Dworzec znajduje się przy ul. Kolejowej.

W przywileju lokacyjnym na prawie chełmińskim wydanym w roku 1349 przez Władysława Siemowita - księcia łęczyckiego i dobrzyńskiego na zamku w Bobrownikach widnieje nazwa "Lippe". Z rąk polskich zatem Lipno otrzymało podstawowe prawa, 6 lat po traktacie kaliskim uznającym prawa Korony polskiej do ziemi dobrzyńskiej i zobowiązującym Krzyżaków do jej zwrotu.

Castrum Lypa
Czy rzeczywiście nazwa wywodzi się od lipy? Można dyskutować. Niektórzy badacze wskazują raczej na błotnisty, zatem lepki grunt otaczający wzgórze grodowe, które jest protoplastą miasta. Od słowa "lepki" miałoby zatem swe imię Lipno zapożyczyć.

Gród istniał znacznie wcześniej, na co wskazuje wspomniane, niewielkie wzgórze znajdujące się w południowej części współczesnego miasta (wzgórze św. Antoniego przy ul. Piłsudskiego). Tam w XIII i XIV wieku miała wznosić się osada obronna.

W roku 1910, z okazji 500-letniej rocznicy bitwy pod Grunwaldem, wzniesiono tam kapliczkę św. Antoniego.

Na skrzyżowaniu szlaków
Dzięki przywilejom podatkowym, prawu organizacji targów i korzystnemu położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych, Lipno mogło się szybko rozwijać.

Dodatkową zaletą jego położenia była rzeka Mień, która w średniowieczu zupełnie nie przypominała współczesnej - była znacznie większa, co i spław drewna z okolicznych lasów, a nawet rejsy niewielkimi barkami ze zbożem do Wisły umożliwiało.

Dziś rzeką Mień pływa się (kajakami) zazwyczaj od Brzeźna, gdzie wody jest już dostatecznie dużo i bystro płynie w stronę Wisły.

Sejmiki szlacheckie
W Lipnie, ze względu na jego centralne położenie, odbywały się od XV wieku sejmiki szlacheckie ziemi dobrzyńskiej i to wbrew ustawom piotrkowskim z roku 1496, które wskazywały na Rypin jako miasto zborne sejmików.

Tradycja została potwierdzona dopiero konstytucją sejmową w roku 1567. Kilka lat wcześniej w Lipnie ustanowiono szlachecki sąd nadzwyczajny dla ziemi dobrzyńskiej. Funkcjonował tam także "zwykły" sąd miejski.

Druga połowa XVI wieku była dla Lipna i wielu innych miast Rzeczypospolitej początkiem długiego okresu niepowodzeń. To z powodu dominacji politycznej szlachty i ograniczenia przywilejów handlowych miast. Toteż liczba mieszkańców i domów malała.

Upadek i odbudowa
XVII i początek XVIII stulecie przyniosły wojny szwedzkie, które spustoszyły i wyludniły miasto.
Ożywienie przyniósł dopiero II zabiór Polski gdy ziemia dobrzyńska przypadła Prusom. Sprawiły to przywileje króla Fryderyka Wilhelma i prowadzona przez jego administrację intensywna polityka kolonizacyjna.

Później miasto przypadło Rosji.

Kościół gotycki
Najstarszym i najbardziej okazałym zabytkiem jest gotycki kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, którego potężną wieżę widać niemal z każdego zakątka miasta.

Budowę świątyni rozpoczęto w drugiej połowie XIV wieku, zatem po wydaniu aktu lokacyjnego. Wichry historii jej nie oszczędzały, toteż wielokrotnie była odbudowywana (zresztą niezbyt umiejętnie).

Wnętrze budowli zachwycające kunsztem twórców. Bogato zdobione sklepienie wykonano w roku 1819. Rokokowy ołtarz główny, przeniesiony ok. roku 1762 z kościoła ojców Bernardynów w pobliskim Skępem, pochodzi z połowy XVII wieku.

To właśnie w tych wnętrzach odbywały się obrady sejmików ziemi dobrzyńskiej.

Na tablicy w kruchcie kościoła napisano, że dawniej w Lipnie istniały jeszcze dwie inne świątynie katolickie: przed rokiem 1775 - Św. Ducha i drewniana pw. św. Barbary, rozebrana w roku 1819. Figurę patronki przeniesiono do kaplicy parafialnej.

Nad wejściem do kruchty widnieje tablica z napisem: "Ziemia dobrzyńska Tadeuszowi Kościuszce w setną rocznicę śmierci 15 października 1917 roku".

Kościół luterański
Turyści mogą zwiedzać także kościół ewangelicko - augsburski (luterański) pw. Św. Trójcy.
Świątynię wzniesiono w roku latach 1865- 1868 dla rozwijającej się gminy niemieckiej. Wcześniej w tym miejscu stał inny kościół.

Z tego samego 1868 roku pochodzą organy, zaś mechanizm zegarowy w dzwonnicy - z roku 1909.

Ratusz
Sercem miasta jest plac Dekerta - miejsce wypoczynku mieszkańców i jednocześnie (pod numerem 8) siedziba władz miejskich.

Ratusz zbudowano ok. roku 1831 i przebudowano w roku 1878. Uwagę zwiedzających przykuwa widniejąca na ścianie ratusza tablica ku czci Zygmunta Uzarowicza, który w latach 1924 - 1939 był burmistrzem Lipna. Zginął z rąk hitlerowców.

Kino "Nawojka"
Przy ul. Mickiewicza 33 znajduje się kino "Nawojka", które przebudowano z wzniesionej w pierwszej połowie XIX wieku cerkwi prawosławnej.

W budynku urządzono Izbę Pamięci Poli Negri.

Pola Negri
W Lipnie w roku 1897 urodziła się Apolonia Chałupiec, znana bardziej pod swym artystycznym pseudonimem Pola Negri.

Tu spędziła dzieciństwo, potem przeniosła się wraz z matką Eleonorą z Kiełczewskich do Warszawy. Tam rozpoczęła artystyczną karierę jako gwiazda kina niemego. Później grała w Berlinie i wreszcie podbiła Amerykę.