Haft pałucki ma szansę znaleźć się na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Pomimo upływającego czasu tradycje hafciarskie na Pałukach wciąż są żywe. Silnymi ośrodkami hafciarstwa jest Kcynia, a także gminy: Szubin, Żnin, Barcin i Łabiszyn. Coraz więcej pań zajmuje się hafciarstwem także w powiecie wągrowieckim. To zasługa Muzeum Regionalnego w Wągrowcu przy którym działa aktywnie koło hafciarskie.

W muzeum tym do końca kwietnia oglądać można wystawę pt. „Pałuckie krajobrazy igłą i nicią haftowane”, którą przygotowano z okazji jubileuszu koła hafciarskiego. W Wągrowcu tradycyjnym haftem pałuckim zajmuje się obecnie 26 osób. Jest to jedno z największych w Polsce kół rękodzielniczych. Instruktorem jest Krystyna Ługiewicz z Bożejewiczek (gmina Żnin).

Jednak za kolebkę haftu pałuckiego uznaje się Kcynię. Dlatego właśnie w tej miejscowości rozpoczęto w kwietniu konsultacje społeczne dotyczące wpisania haftu pałuckiego na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

- Kcynia jest, była i będzie dla mnie stolicą Pałuk. Zawsze uważałam, że to właśnie w Kcyni rozpoczęła się wspaniała droga sztuki ludowej pałuckiej – mówiła w Centrum Kultury i Biblioteki w Kcyni Kinga Turska-Skowronek, kustosz Muzeum Etnograficznego w Toruniu.

Duża w tym zasługa Klary Prillowej, która tu żyła i działała, a teraz jest patronką kcyńskiego centrum kultury.

- Spotkaliśmy się tu, by piękny haft pałucki tak promowany przez Prillową, moim zdaniem najpiękniejszy w Polsce, wpisać na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego – mówiła w Kcyni etnograf z Torunia.

Kolejne konsultacje społeczne odbędą się 29 kwietnia w Szubińskim Domu Kultury. W programie dwa wystąpienia. Kinga Turska Skowronek mówić będzie o hafcie pałuckim, z kolei Anna Baran, koordynator regionalny Narodowego Instytutu Dziedzictwa wyjaśni czym jest Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Każdy może przyjść, wstęp jest wolny. Początek spotkania – godz. 17.

Haft na Pałukach pierwotnie był ozdobą tradycyjnego stroju. Występował wyłącznie na częściach stroju kobiecego. Najstarsze zachowane elementy tego stroju pochodzą z 2. połowy XIX w., czyli z okresu jego intensywnego rozwoju. Zdobione haftem były: czepce, kryzy, stójki i mankiety koszul, halki białe i czerwone oraz fartuchy. Elementy stroju męskiego nigdy nie były zdobione haftem - czytamy na stronie internetowej Muzeum Etnograficznego w Toruniu.

Haft pałucki w Szubinie też ma duże tradycje. To właśnie tu organizowany jest najstarszy w Polsce konkurs sztuki ludowej, na którym swoje prace prezentują także hafciarki z Pałuk. W tym roku odbędzie się on już po raz 62. Na początku kwietnia zakończono przyjmowanie prac. Na ogłoszenie wyników, wręczenie nagród i otwarcie pokonkursowej wystawy Szubiński Dom Kultury zaprasza 18 maja.

- Do grona patronów honorowych Konkursu Sztuki Ludowej Pałuk im. Wandy Szkulmowskiej w tym roku dołączyło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - informują z radością organizatorzy.

Obecnie na krajowej liście znajduje się 88 elementów niematerialnego dziedzictwa z całej Polski. Jest wśród nich m. in. kujawski zwyczaj chodzenia z Kozą, procesja Bożego Ciała w Łowiczu czy hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej. Jest szansa, że kolejną pozycją będzie haft pałucki.