Kolce w gardle, woda w nosie... Męczące przeziębienie

Infekcje dróg oddechowych to przeważnie sprawka wirusów. Większość tego rodzaju zakażeń nie wymaga szczególnego leczenia, poza stosowaniem środków łagodzących objawy.

Zakażenia bakteryjne dróg oddechowych są rzadsze. Często występują po wcześniejszym zakażeniu wirusowym - wirus osłabia i uszkadza błony śluzowe dróg oddechowych, ułatwiając bakteriom wnikanie do organizmu. W tym przypadku stosuje się leczenie objawowe oraz antybiotyki, czyli leki zwalczające bezpośrednio przyczynę choroby.

Katar jest objawem jednej z najczęstszych infekcji - nieżytu błony śluzowej nosa. Nos jest pierwszym "odcinkiem" dróg oddechowych - ma za zadanie ogrzewać, nawilżać i oczyszczać wdychane powietrze. To "pierwsza linia frontu" w walce z drobnoustrojami wdychanymi wraz z powietrzem do organizmu. Gdy odporność organizmu jest osłabiona (stres, przepracowanie, niedożywienie, alkohol) drobnoustroje mogą powodować chorobę.

Najczęściej przyczyną kataru są infekcje wirusowe, powodowane zwykle przez rhinowirusy. Zakażając nos wirusy powodują stan zapalny oraz niszczą błonę śluzową, występuje obrzęk błony śluzowej i zwiększona przepuszczalność naczyń krwionośnych.

Infekcje bakteryjne są rzadsze. Katar wirusowy uzewnętrznia się wyciekiem wydzieliny wodnisto - śluzowej, natomiast katar bakteryjny: śluzowo-ropnej.

Infekcja wirusowa jest chorobą samoograniczającą się w czasie, wygasa sama. Doraźnie trzeba jednak łagodzić dolegliwości, czyli stosuje się leczenie objawowe. Pozwala to na szybszy powrót do zdrowia i uniknięcie powikłań, jakim może być np. nadkażenie bakteryjne.

Przy pojawieniu się pierwszych objawów infekcji nie należy przemęczać organizmu. Wskazana jest:
- kuracja napotna, czyli przyjmowanie dużej ilości ciepłych płynów, gorąca kąpiel lub prysznic, moczenie stóp w ciepłej wodzie;
- picie dużej ilości napojów (herbata z cytryną i miodem, sok malinowy, czy napary z rumianku);
- dla łagodzenia bólu głowy i obniżenia temperatury ciała (gdy występuje gorączka), wskazane jest zażycie środków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych takich jak np. aspiryna, czy paracetamol;
- stosuje się również zwiększone dawki witaminy C oraz rutynę i wapń;
- zalecane są krople do nosa zmniejszające przepuszczalność naczyń, obrzęk oraz ukrwienie błony śluzowej nosa.

Niestety, krople do nosa obkurczające błony śluzowe dają tylko chwilową ulgę. Należy unikać ich zbyt częstego stosowania (nie dłużej niż 3 dni), ponieważ wysuszają błonę śluzową.

Gdy katar jest gęsty, wydzielina nie spływa, lecz zatyka nos, oczyszczanie ułatwia stosowanie roztworu wody morskiej w aerozolu (w aptekach) lub inhalacje. Podrażniony i zaczerwieniony nos można smarować preparatami zawierającymi wazelinę lub maścią witaminową.

Podczas kataru ważne jest odpowiednie wydmuchiwanie nosa. Należy to robić często, używając jednorazowych chusteczek. Dobrze jest wydmuchiwać najpierw jedną, a potem drugą dziurkę nosa, gdyż jednoczesne dmuchanie z obydwu otworów może doprowadzić do przemieszczenia się wydzieliny przez trąbkę słuchową do ucha środkowego i zakażenia ucha.