Kujawsko-Pomorskie nie jest potęgą złóż kopalnych, ale skarbów nam nie brakuje. Nawet węgla!

Smaki Kujaw i Pomorza - Sezon 4 odcinek 20

Mniej więcej tak jak Wisła przecina nasze województwo seria uskoków tektonicznych. Oddziela Platformę Wschodnioeuropejską od Niżu Polskiego. Ponieważ po stronie wschodniej cenne surowce znajdują się płycej, tamten teren jest zbadany lepiej. O tych po stronie zachodniej wiemy mniej.

Znakiem firmowym naszego województwa jest oczywiście sól. Tzw. Wał Kujawsko-Pomorski (Inowrocław i Kłodawa) to jeden z dwóch głównych regionów występowania tego surowca obok zapadliska przedkarpackiego (Wieliczka, Bochnia, Żory, Rybnik).
Najpotężniejsze złoża znajdują się w Damasławku (powiat żniński), gdzie pod ziemią znajduje się aż 39 mld ton. Ogromne złoża stwierdzono również w Lubieniu (powiat włocławski) z 9 mld ton oraz w Mogilnie - 5,6 mld.
Nieco inaczej jest z solankami, wodami termalnymi i leczniczymi. Tu największy potencjał ma obecnie Toruń, daleko za nim jest Ciechocinek oraz małe ujęcia w Wieńcu (włocławski) i w Maruszy (grudziądzki).

Pożądanym minerałem są piaski kwarcowe. Nie jesteśmy może krajowym hegemonem w ich wydobyciu, ale złoża w Kujawsko-Pomorskiem są nie do pogardzenia. Piaski kwarcowe do produkcji betonu komórkowego znajdują się głównie Dolna Grupa (powiat świecki) – 8,9 mln ton oraz w powiecie bydgoskim – w Przyłubiu Krajeńskim (1,2 mln) oraz Solcu Kujawskim (1,1). Z kolei w piaski kwarcowe do produkcji cegły wapiennej obfitują zwłaszcza okolice Tucholi (6,6 mln ton) oraz Smolniki (nakielski) – 4,6 mln, złoże Lubaty-Aleksandrynów (włocławski) – 4 mln, a także Barcin z 3,9 mln ton.
Złoża kredy jeziornej i piszącej na terenie naszego województwa to prawie 5 mln ton. Największe znajduje się w Trepkach (powiat brodnicki) – 1,3 mln, mniejsze w Bobrowie (również powiat brodnicki) oraz w Wisławicach – nakielski.

Nasze zasoby torfów to około 1,6 mln. Znaleźć je można głównie w trzech lokalizacjach – w okolicach Bydgoszczy - Chrośnej (279,8 mln) i Lisim Ogonie (205 mln) oraz w podbydgoskim Kaniewie (275 mln). Szczególną wartość mają torfy lecznicze. Mamy ich niewiele, zaledwie 41 tys. m sześć. – wszystkie w Wieńcu położonym niedaleko Włocławka.
Z kolei cenione w budownictwie kamienie łamane i bloczne, znajdują się jedynie w Chrostkowie Nowym w pow. lipnowski i jest ich ledwie 462 tys. ton. To śladowe ilości w stosunku do południowych województw.
Jeśli chodzi o glinę potęga są złoża Pikutkowo-Smólsk w okolicach Włocławka (10,4 mln ton). O połowę mniejsze jest złoże w Toporzysku (powiat toruński) i Świerkocinie (grudziądzki). Ponad 2 miliony ton gliny znajduje się na cennych iłów znajduje się na terenie toruńskiego Rudaka, niestety część pod poligonem.
Jedynym miejscem, w Polsce północnej, gdzie znaleziono wapienie jurajskie jest złoże Barcin-Piechcin koło Inowrocławia.

Na terenie Kujawsko-Pomorskiego znajdują się też złoża węgla brunatnego. Największe udokumentowane złoża znajdują się w Więcborku (509 mln ton) w powiecie sępoleńskim, drugie jest Nakło (245 mln). Na mniejszych złożach położone są: Brzezie (powiat włocławski), Chełmce (inowrocławski i radziejowski) oraz Radziejów.
Nasz węgiel może jednak spokojnie spoczywać w ziemi. Do granicy naszego województwa sięga kopalnia w Koninie, która już dała w kość mieszkańcom z okolic Gopła (obniżył się poziom wody). Wydobycie węgla brunatnego łączyłoby się z poważnymi skutkami społecznymi. Konsekwencją takiej decyzji byłyby wysiedlenia i zniszczenie środowiska. Dobrze jednak uświadomić sobie, że mamy taka rezerwę.