Lichwiarskie pożyczki. Wykorzystają trudną sytuację klienta? Pójdą do więzienia

W projekcie jest mowa, że maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu będzie tak wyliczana: wartości odpowiednio 25 proc. (koszty niezależne od czasu kredytowania) i 30 proc. (koszty uzależnione od okresu kredytowania) zastąpione zostaną stawką 10 proc.

Zmiany mają być wprowadzone, bo - choć w marcu 2016 roku była nowelizacja tzw. ustawy antylichwiarskiej - czarne owce firm pożyczkowych nadal naginają prawo.

Polecamy także: Nie wolno, ale firmy wciąż wciskają bandyckie pożyczki

W najnowszym projekcie zaznaczono, że przedsiębiorca udzielający pożyczki lub kredytu powinien zarabiać na jej oprocentowaniu, a nie dodatkowych opłatach, marżach czy prowizjach, które nie powinny przewyższać rzeczywistych kosztów ponoszonych przez udzielającego pożyczki lub kredytu.

Jak czytamy na prawo.pl: "Przepisy wyraźnie definiują, które pożyczki mają charakter lichwiarski, a za złamanie prawa będzie grozić więzienie. Skończą z zasadą, która uzależniała ściganie lichwiarza od tego czy wiedział, że osoba biorąca pożyczkę jest w przymusowym położeniu, a więc np. w trudnej sytuacji życiowej i dramatycznie potrzebuje pieniędzy na zapewnienie sobie podstawowych warunków do życia, jak jedzenie, leki, opłatę rachunków. Ta uznaniowość prawa była dotąd przyczyną bezkarności lichwiarzy".

Według informacji "Rzeczposplitej", w kodeksie karnym ma się pojawić definicja "pozaodsetkowych kosztów udzielenia świadczenia pieniężnego".

To prowizje, odsetki, marże, kary umowne, koszty usług dodatkowych i wszelkie inne świadczenia, jeżeli ich poniesienie jest niezbędne do udzielenia pożyczki. Wyjątek stanowią opłaty notarialne oraz daniny o charakterze publicznoprawnym, które strony umów są zobowiązane ponieść w związku z zawarciem tych umów.

Instytucje pożyczkowe zostaną zobligowane do ponoszenia opłat na pokrycie kosztów nadzoru sprawowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Opłaty będą wynosić nie więcej niż 0,5 proc. sumy przychodów z działalności kredytowej, nie mniej jednak niż 5 tys euro.

Polecamy także: Pożyczka tak, lichwa nie. Zapłacimy mniej

Niezależnie od tego sektor pożyczkowy nie osiąga teraz wielkich zysków. Wyniki nie są dobre.

- W 2020 roku miał stratę na poziomie 250 mln zł wobec 160 mln zł straty rok wcześniej, a już co czwarte przedsiębiorstwo zawiesiło lub zakończyło działalność. Czy konsumenci masowo się skarżą? Tylko 957 skarg na 3 mln pożyczkobiorców, wielokrotnie mniej niż na inne segmenty rynku finansowego - komentuje Jarosław Ryba, prezes Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych. - Czy problem pożyczek jest systemowy? Nie wskazują na to żadne badania i raporty. Czy ceny pożyczek są nadmierne? Pokrywają one wysokie koszty stałe, wyższe niż w bankach ryzyko braku spłaty, koszty kapitału i badania zdolności kredytowej.

Przed pandemią sektor pożyczkowy odpowiadał za 2 mld zł dochodów budżetu państwa rocznie, bo instytucje pożyczkowe muszą odprowadzać podatek dochodowy nawet od pożyczek niespłaconych. Projekt wprowadzający nadzwyczajne kryzysowe restrykcje na stałe, uniemożliwi prowadzenie rentownej działalności i trwale uszczupli dochody budżetowe. Jeszcze szerzej rozwinie się za to szara strefa, gdzie żadne regulacje nie obowiązują.