MIrosław Rutkowski: - Na Bałtyku też może powstać tsunami

Tsunami może powstać, ale nie grozi nam taka tragedia jak w Japonii

- Co generuje tak potężną, zabójczą siłę tsunami?

- Mechanika powstawania tsunami jest prosta. Fala powstaje w miejscu wypiętrzenia dna oceanu. Wydawałoby się, że w ten sposób łatwo przewidzieć, gdzie wystąpi. Nie jest to jednak tak proste, bo w miejscu powstania tsunami fala ma zaledwie kilkadziesiąt centymetrów wysokości. Często nawet trudno zauważyć, że powstała. Mknie z prędkością do 700 km na godzinę, a kilkumetrową wysokość osiąga dopiero, gdy dotrze do przybrzeżnych płycizn.

- Postęp technologiczny jest bezradny wobec takiej siły natury?

- Niezupełnie. Siłę i prędkość tsunami można obliczyć za pomocą wzoru matematycznego. Problem w tym, że często naukowcom brakuje danych, by ten wzór wypełnić.

- A stacje oceanograficzne, sejsmografy?

- Dane z terenu Pacyfiku docierają do bazy na Hawajach. Aby dokładnie określić możliwość wystąpienia tsunami, musimy wiedzieć, jak duża powierzchnia dna uległa uruchomieniu. Tymczasem dysponujemy tylko aparatami pomiarowymi w poszczególnych punktach. Nadzieją są roboty nazywane DART, które amerykańscy naukowcy systematycznie umieszczają na Pacyfiku.

- Czy polskiemu wybrzeżu grozi tsunami?

- Sporadycznie, w czasach historycznych na Bałtyku występowało to zjawisko. Ostatni raz pod koniec XVIII wieku. Wtedy pod wodami Bałtyku zniknęła między innymi znaczna część Łeby. To był efekt ruchów tektonicznych na terenie północnej Skandynawii. Jeżeli istnieje możliwość powstania fal tsunami na naszym morzu, to tylko w efekcie właśnie tamtejszej aktywności sejsmicznej. Bałtyk jest jednak zdecydowanie za płytki, by powstała na nim taka fala, jak w Japonii.