Most na Kamionce w Dużej Cerkwicy pod patronem polskiego króla

Jesienią ubiegłego roku do burmistrza Kamienia Krajeńskiego wpłynęła interpelacja dotycząca nadania imienia dla mostu na rzece Kamionka w Dużej Cerkwicy. Złożył ją wiceprzewodniczący rady Bogdan Januszewski, sołtys tejże wsi.

„Zwracam się o nadanie dla mostu na rzece Kamionka w Dużej Cerkwicy imienia króla Kazimierza Jagiellończyka. Król w 1454 roku nad rzeką Kamionką zwołał szlachtę wielkopolską, aby walczyć o odzyskanie pomorza gdańskiego. Wyruszając na wojnę z Krzyżakami pod Chojnicami przechodził z wojskiem przez ten most. Zwracam się do Burmistrza o wszczęcie procedury nadania imienia dla tego mostu” – brzmiała treść pisma.

Burmistrz Wojciech Głomski przychylnie odniósł się do inicjatywy i wszczął procedury po pozytywnej opinii Starostwa Powiatowego w Sępólnie. Była ona konieczna ze względu na to, że most leży przy drodze powiatowej.

„Urząd uzyskał też pozytywną opinię historyczną na temat wydarzeń, które miały miejsce w Dużej Cerkwicy w związku z tzw. przywilejami cerekwickimi z 1454 r. zatwierdzonymi przez króla Kazimierza IV Jagiellończyka oraz głos poparcia inicjatyw kształtujących tożsamość lokalną, podnoszących świadomość historyczną młodego i starszego pokolenia” – odpowiedział wówczas włodarz Kamienia, pozytywnie odnosząc się do inicjatywy.

Na ostatniej sesji Rady Miejskiej w Kamieniu radni przyjęli uchwałę o nadania mostowi imię Króla Kazimierza IV Jagiellończyka.

-Mając na uwadze głos lokalnego społeczeństwa i ich przedstawicieli, jako ludności reprezentującej dany lokalny region należy zauważyć, iż inicjatywa nadania nazwy dla mostu w miejscowości Duża Cerkwica – Króla Kazimierza IV Jagiellończyka - jest godna poparcia i akceptacji. Nadanie tegoż imienia przyczyni się do kształtowania tożsamości lokalnej, podniesienia świadomości historycznej młodego i starszego pokolenia oraz szerszego poznania historii nie tylko przez miejscową społeczność, ale także społeczeństwo przyległych powiatów (chojnickiego i tucholskiego). Może także przyczynić się do szerszego ruchu turystycznego (tras rowerowych, autokarowych), którego jednym z postojów będzie miejscowość Duża Cerkwica – ocenia dr Tomasz Fiałkowski, historyk z Kamienia.

Miejscowość Duża Cerkwica ma średniowieczny rodowód. W źródłach pisanych po raz pierwszy odnotowano ją w 1273 r. Natomiast dokument lokacyjny dla wsi wystawił arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki w 1345 r. Wieś była kilkakrotnie najeżdżana zarówno przez wojska polskie, jak i krzyżackie. W XV stuleciu zaczęto zasiedlać ją kolonistami niemieckimi, co w późniejszych wiekach spowodowało zaliczenie jej do tzw. Kosznajderii.

Miejscowość szczególnie zapisała się na kartach historii za sprawą prowadzonej wojny trzynastoletniej w latach 1454-1466 i jednej z jej bitew, która rozegrała się pod Chojnicami 18 września 1454 r. Zanim doszło do starcia szlachty polskiej i wojsk krzyżackich król Kazimierz Jagiellończyk dnia 12 września 1454 r. dotarł do [Dużej] Cerekwicy (ówczesna pisownia) i tam rozpoczął pertraktacje z tzw. pospolitym ruszeniem wielkopolskim. Średnia szlachta Wielkopolski zorganizowała sejm obozowy i wystąpiła z 35 żądaniami do króla. Wobec groźby ataku Krzyżaków oraz braku szeregu przedstawicieli możnowładztwa król 14 września 1454 r. ustąpił przed żądaniami szlachty i dnia następnego wystawił przywilej zwany cerekwickim. W akcie tym zapisano, iż król zgadzał się na udział sejmików szlacheckich przy podejmowaniu nowych ustaw i zwoływaniu pospolitego ruszenia. Szlachta więc odniosła sukces nad możnowładztwem, gdyż przywileje cerekwickie zwiększały jej wpływ na rządy państwa polskiego oraz zapowiadały wzrost znaczenia sejmików ziemskich kosztem sejmu, co wpłynęło negatywnie na parlamentaryzm polski.

Antymożnowładczy charakter miał również artykuł o zakazie łączenia urzędu starosty z innymi urzędami ziemskimi w danej ziemi (uchwalany już wcześniej i przez królów nieprzestrzegany). W zamian szlachta zgodziła się na udział bez zapłaty w trwającej wyprawie przeciwko Krzyżakom.

Jak przedstawiono wyżej król Kazimierz IV Jagiellończyk 15 września zatwierdził dokument przywileju, dokonującego zmiany ustroju Królestwa Polskiego. Najbardziej znaczące były: Artykuł 18 przywileju cerekwickiego przenosił podejmowanie decyzji w sprawach zmian ustrojowych na sejmiki ziemskie, wyłączając od nich radę królewską i możnowładców otaczających króla. Nakazywał też uzyskiwanie zgody sejmiku ziemi na zwołanie z niej pospolitego ruszenia. Artykuł 19 przywileju umacniał szlachtę w posiadaniu nieruchomości, ograniczając prawo konfiskaty szlacheckiego mienia bez wyroku sądowego jako formy represji względem przestępców. Ograniczono także arbitralne stosowanie kary śmierci.

W związku z powyższym, mając na uwadze głos lokalnego społeczeństwa i ich przedstawicieli, jako ludności reprezentującej dany lokalny region należy zauważyć, iż inicjatywa nadania nazwy dla mostu w miejscowości Duża Cerkwica – Króla Kazimierza IV Jagiellończyka jest godna poparcia i akceptacji. Nadanie tegoż imienia przyczyni się do kształtowania tożsamości lokalnej, podniesienia świadomości historycznej młodego i starszego pokolenia oraz szerszego poznania historii nie tylko przez miejscową społeczność, ale także społeczeństwo przyległych powiatów (chojnickiego i tucholskiego). Może także przyczynić się do szerszego ruchu turystycznego (tras rowerowych, autokarowych), którego jednym z postojów będzie miejscowość Duża Cerkwica.