Nieruchomość straciła na wartości? Możliwe odszkodowanie

W przypadku opłaty adiacenckiej to właściciele nieruchomości, których wartość wzrośnie, z powodu jakiejś inwestycji, płacą gminie - mówi Jerzy Szulc z Torunia [pisaliśmy o tym dwa dni temu - przyp. red.]. - Co jednak, gdy gmina wybudowała coś, przez co moja nieruchomość straci na wartości? Czy samorząd zapłaci mi?

Tak, jeśli zostanie ustalone przez administracyjny organ odwoławczy, że dana inwestycja została zlokalizowana w określonym miejscu niezgodnie z prawem. Na przykład nie była zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a właściciel nieruchomości, w której sąsiedztwie umiejscowiono taką uciążliwą inwestycję, poniósł szkodę, bo straciła ona na wartości.

Organem odwoławczym w większości spraw jest samorządowe kolegium odwoławcze albo wojewoda.

- Kolegia takie działają w Bydgoszczy, Toruniu i we Włocławku - wymienia Ryszard Berent z Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy.

Od ich decyzji można odwołać się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, a w przypadku najpoważniejszych spraw do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Jeżeli inwestycja zostanie uznana za niezgodną z prawem przez administracyjny organ odwoławczy, to można wytoczyć gminie proces cywilny o odszkodowanie.

- Należy wykazać wtedy, kto wyrządził szkodę i ile ona wynosi - mówi Robert Gierszewski, radca prawny. - Sąd rozpatruje sprawę. Są też tak zwane pozwy zbiorowe, jeśli jest większa grupa poszkodowanych.

Np. mieszkańcy Łęgnowa Wsi w Bydgoszczy domagają się takich odszkodowań od miasta za zlokalizowanie w sąsiedztwie oczyszczalni ścieków.

- Chcę kupić dom w Inowrocławiu. Co zrobić, by nie martwić się, że wybudują mi za płotem jakiś uciążliwy zakład? - dopytuje Joanna Szewka.

Można sprawdzić, czy istnieje takie zagrożenie w planie zagospodarowania przestrzennego. Każdy ma prawo zapoznać się z nim. Plany są dostępne w urzędach gminy. Wynika z nich, jakie wykorzystanie gruntów jest dopuszczalne na danym terenie (np. zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i wielorodzinna, użytki rolne, tereny usługowe lub przemysłowe).

W przypadku niektórych zakładów uciążliwych dla otoczenia prawo nakazuje przeprowadzenie konsultacji społecznych z mieszkańcami okolicznych nieruchomości, przed wydaniem zezwolenia na budowę. Tak jest w przypadku oczyszczalni ścieków, zakładów chemicznych, spalarni i sortowni odpadów komunalnych.